1e Huisartsstage: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken
k (link naar leidraad dienst doen erin gezet)
 
(76 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
<ol class="breadcrumb" style="width:100%;">
 
<ol class="breadcrumb" style="width:100%;">
 
<li class="breadcrumb-item">[[Hoofdpagina]]</li>
 
<li class="breadcrumb-item">[[Hoofdpagina]]</li>
<li class="breadcrumb-item">[[1e Fase]]</li>
 
 
<li class="breadcrumb-item active" aria-current="page">{{PAGENAME}}</li>
 
<li class="breadcrumb-item active" aria-current="page">{{PAGENAME}}</li>
 
</ol>
 
</ol>
Regel 9: Regel 8:
 
! <span class="infobox-titel">[[1e Huisartsstage]]</span>
 
! <span class="infobox-titel">[[1e Huisartsstage]]</span>
 
|-
 
|-
| style="padding: 5px; background-color:#f5f5f5; font-size: normal" |[[1e Trimester|<span style="color:black; font-weight:normal;">'''Trimester 1 - Introductieprogramma'''<br /></span>Acute problematiek]]
 
|-
 
| style="padding: 5px; background-color:#f5f5f5; font-size: normal" |[[2e Trimester|<span style="color:black; font-weight:normal;">'''Trimester 2 - Introductieprogramma'''<br /></span>Veel voorkomende aandoeningen]]
 
|-
 
| style="padding: 5px; background-color:#f5f5f5; font-size: normal" |[[3e Trimester|<span style="color:black; font-weight:normal;">'''Trimester 3 - Introductieprogramma'''<br /></span>Veel voorkomende chronische aandoeningen]]
 
|-
 
| style="padding: 5px; background-color:#f5f5f5; font-size: normal" |[[4e Trimester|<span style="color:black; font-weight:normal;">'''Trimester 4 - Introductieprogramma'''<br /></span>SOLK]]
 
|- 
 
 
|  
 
|  
'''Onderwijscoordinator'''<br />
+
'''Onderwijscoördinatoren'''<br />
{{auteur - Chris Rietmeijer}}
+
{{Functie - Onderwijscoördinatoren}}
 
|-
 
|-
 
|
 
|
 
'''Teamleider'''<br />
 
'''Teamleider'''<br />
{{auteur - Jeroen Woertman}}
+
{{Functie - TL Fase 1}}
 
|-
 
|-
 
|
 
|
 
'''Assistent teamleider'''<br />
 
'''Assistent teamleider'''<br />
[mailto:s.vlak@vumc.nl Sylvia Vlak]
+
{{Functie - ATL Fase 1}}
 
|-
 
|-
 
|
 
|
 
'''1e Huisartsstage'''<br />
 
'''1e Huisartsstage'''<br />
*[[Opdrachten 1e Huisartsstage|Opdrachten]]
+
*[[Supervisie]]
*[[Supervisie 1e Huisartsstage|Supervisie]]
 
 
*[[Verplichtingen 1e Huisartsstage|Verplichtingen]]
 
*[[Verplichtingen 1e Huisartsstage|Verplichtingen]]
*[[Opleidershandleiding 1e Huisartsstage|Opleidershandleiding]]
+
*[[Opleidershandleiding Huisartsstage|Opleidershandleiding]]
*[[Differentiaties]]
 
 
*[[Bouwstenen 1e Huisartsstage|Bouwstenen]]
 
*[[Bouwstenen 1e Huisartsstage|Bouwstenen]]
 
|}
 
|}
 
</div>
 
</div>
<div id="klein-wel">
+
=== Handleiding 1e huisartsstage ===
__TOC__
+
Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van het praktijkleren en het instituutsonderwijs tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage. Voor de overkoepelende handleiding verwijzen we naar [[Huisartsopleiding VUmc|de pagina Huisartsopleiding VUmc]].
</div>
 
=== Handleiding 1e Huisartsstage ===
 
Deze handleiding biedt een beschrijving van het onderwijs tijdens de eerste huisarts-stage van de Huisartsopleiding VUmc. Het onderwijs is ingevuld conform het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] 2016 met zijn thema's en Kenmerkende BeroepsActiviteiten ([[Thema en KBA|KBA's]]), het [[Competentieprofiel|Competentieprofiel van de huisarts]] en het Protocol toetsing en beoordeling. Binnen deze kaders zet de Huisartsopleiding VUmc eigen accenten, die zijn terug te vinden in onze [[Missie en visie|Visie]] en in het [[opleidingsplan HOVUmc]].
 
 
 
In een competentiegerichte opleiding staat het ‘praktijkleren’ centraal. De aios (arts in opleiding tot specialist huisartsgeneeskunde) krijgt in de opleidingspraktijk met alle mogelijke hulpvragen en problemen te maken. Op de stageplek is de huisartsopleider laagdrempelig benaderbaar en tijdens het cursorisch onderwijs 1e huisartsstage op het instituut wordt de aios begeleid door twee vaste docenten. Daarnaast is het leren van en mét elkaar in de aios- groep een belangrijk didactisch uitgangspunt. In ons instituutsonderwijs bieden we daarom reflectieonderwijs aan en onderwijs waarbij de aios, gecoacht door de docenten, zelf onderwijs voorbereiden en uitvoeren ('aios-onderwijs'). In de ervaringsronde (reflectieonderwijs) worden praktijkervaringen gedeeld en getoetst aan de ervaringen en keuzes van andere aios. Op basis van reflectie en feedback op het praktijkhandelen en wat er op de terugkomdagen aan de orde komt formuleert de aios steeds nieuwe leerdoelen. Met behulp van een concreet leerplan kan vervolgens aan deze individuele leerdoelen gewerkt worden. In de leergesprekken met de opleider en tijdens het cursorisch onderwijs komen leerplannen dan ook regelmatig aan bod. De aios bespreken de voortgang, presenteren resultaten en ontvangen feedback hierop.
 
 
 
Het leren van de aios wordt dus zo veel mogelijk gestuurd door diens individuele leerbehoeften. Iedere aios formuleert daartoe een [[IOP]] (Individueel Ontwikkelings Plan) met daarin leerdoelen gerelateerd aan het competentieprofiel. Per leerdoel volgt een beschrijving van de manier waarop dit behaald kan worden. Docenten en opleiders bieden hulp bij het concretiseren van leerdoelen. Op geleide van de praktijkervaringen, de ‘prestaties’ bij het cursorisch onderwijs en de reflectie hierop van de aios, wordt het IOP regelmatig geactualiseerd. In de Voortgangsgesprekken wordt drie keer per jaar de ontwikkeling van de aios geëvalueerd en het IOP bijgesteld.
 
 
 
We wensen jullie veel werkplezier in het eerste jaar van jullie opleiding!
 
 
 
{| border="0"
 
| style="padding:0px 20px 0px 0px;" |{{auteur - Rinel van Beest}}Teamleider 1e fase
 
| style="padding:0px 20px 0px 0px;" |{{auteur - Chris Rietmeijer}}Onderwijscoördinator
 
| style="padding:0px 20px 0px 0px;" |{{auteur - Harry Schleypen}}Adjunct Hoofd
 
|}
 
  
 
=== Doelen en globale inhoud ===
 
=== Doelen en globale inhoud ===
====Doelen 1e Huisartsstage====
+
In deze stage leert de aios het dagelijks werk van de huisarts uit te voeren. Huisartsgeneeskundige kennis en vaardigheden, besliskunde en arts-patiëntcommunicatie staan daarbij centraal. De volgende thema's uit het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] krijgen extra aandacht:   
In deze stage leert de aios het dagelijks werk van de huisarts uit te voeren. De aios raakt vertrouwd met het werkterrein en de werkwijze van de huisarts. Centraal staat het adequaat omgaan met het klachtaanbod in de huisartspraktijk, gestoeld op vaardige arts-patiënt communicatie en huisartsgeneeskundige besliskunde. Ook maakt de aios kennis met de organisatie van de huisartspraktijk. Aan het eind van Jaar 1 beheerst de aios grotendeels de thema's 'korte-episode zorg' en 'spoedeisende zorg'. T.a.v. de overige thema's ('Chronische Zorg' en 'SOLK') en het competentieprofiel van de huisarts wordt een oriëntatie verwacht op het eigen handelen, die richting geeft aan het, toenemend zelfsturend, leren in het vervolg van de opleiding
+
* [[Leerlijn korte episode zorg|Korte episode zorg]]  
 
+
* [[Leerlijn spoedeisende zorg|Spoedeisende zorg]]  
====Globale inhoud====
+
* [[Leerlijn chronische zorg|Chronische zorg]]  
De invulling van de opleidingsdoelen gebeurt aan de hand van de thema's uit het LOP, waaruit voor de eerste fase een selectie is gemaakt. Wij volgen daarbij een opbouw van relatief eenvoudig en veel voorkomend naar zeldzamer en meer gecompliceerd. Het onderwijsaanbod voor de terugkomdagen is w.b. zwaartepunten opgedeeld in 4 hoofdthema's. Dit geeft richting aan de invulling van de periodes, maar wordt flexibel gehanteerd. Immers, de patiëntenstroom in de opleidingspraktijk en de leerervaringen die hiermee gepaard gaan zijn moeilijk planbaar. In het onderwijsaanbod van Jaar 1 zijn de medisch inhoudelijke thema's verdeeld over de 4 trimesters.
+
* [[Leerlijn ALK|ALK]]  
===Opbouw in Trimesters===
+
* [[Leerlijn zorg voor het kind|Zorg voor het kind]]
 
 
De 1e Huisartsstage is opgedeeld in vier trimesters, elk met een eigen handleiding.
 
 
 
Aan het begin van trimesters 1, 2 en 4 worden in een introductieprogramma de betreffende thema's geïntroduceerd. In Trimester 3 worden de belangrijkste veel voorkomende chronische ziekten behandeld. In maand 2 van de opleiding neemt de aios deel aan de 4 daagse [http://www.scholamedica.nl/cursussen/spoedzorg-algemeen/startclass-huisartsgeneeskunde-aios-hi STARtclass Huisartsgeneeskunde I] (Acute zorg). De cursus wordt georganiseerd door Huisartsopleiding Nederland en vindt plaats in Utrecht. De cursus bereidt aios voor op acute situaties, zowel overdag als tijdens ANW diensten. Het afronden van de cursus is voorwaardelijk om gedurende de huisartsopleiding diensten op de HAP te kunnen doen.
 
   
 
De introductieprogramma's bevatten onder meer richtlijnen voor de opdrachten waarmee de aios in de opleidingspraktijk aan het werk gaan. De aios maken met opleiders en docenten afspraken over de keuze voor hun opdrachten (voortgangsgesprekken).
 
In het programmaonderdeel 'evaluatie en planning' op de terugkomdag, wordt het rooster nader ingevuld. Er worden dan afspraken gemaakt over het bespreken en presenteren van relevante praktijkervaringen, de resultaten van de opdrachten alsmede het verdiepingsonderwijs gebaseerd op het thema.
 
 
 
<div class="panel-group" id="accordion">
 
<accordion parent="accordion" heading="Trimester 1 - Acute problematiek">
 
'''Onderwerpen:'''
 
*Top 20 Veel voorkomende aandoeningen
 
*Eenmalige contacten.
 
'''Leerlijnen:'''
 
*[[Leerlijn korte episode zorg]]
 
*[[Leerlijn spoedeisende zorg]]
 
'''Doelen''':
 
*De meeste veel voorkomende acute aandoeningen in de huisartspraktijk of op de huisartsenpost onder supervisie van de hao diagnosticeren en verwijzen dan wel zelf behandelen
 
*Veel voorkomende aandoeningen in de huisartspraktijk (top 20) zelfstandig adequaat afhandelen voor zover het gaat om eenmalige ongecompliceerde contacten
 
'''Werkwijze:'''
 
*Handleiding [[1e Trimester]].
 
*Opdrachten 'Acute aandoeningen' (Self-Assessment Acute Problematiek) en 'Veel voorkomende aandoeningen' (Self *assessment Top 20 Veel voorkomende aandoeningen) formuleren en uitvoeren
 
*Bespreken voortgang en resultaten opdrachten met de opleider en soms ook in de aios-groep
 
*Ondersteunend 'aios-onderwijs'
 
</accordion><accordion parent="accordion" heading="Trimester 2 - Veel voorkomende aandoeningen">
 
'''Thema's:'''
 
*[[Leerlijn korte episode zorg]]
 
*Ook met meerdere contacten per episode (vervolgcontacten)
 
'''Doelen:'''
 
*De veel voorkomende acute aandoeningen in de huisartspraktijk of bij het werken op de huisartsenpost zelfstandig diagnosticeren en verwijzen dan wel zelf behandelen
 
*Veel voorkomende aandoeningen in de huisartspraktijk (top 50) zelfstandig afhandelen, ook als het gaat om meerdere contacten in één ziekte-episode
 
'''Werkwijze:'''
 
*Handleiding  [[2e Trimester]]
 
*Opdrachten 'Acute aandoeningen' (Self-Assessment Acute Problematiek) en 'Veel voorkomende aandoeningen'  (Top 50 diagnoses in de huisartspraktijk) formuleren en uitvoeren
 
*Bespreken voortgang en resultaten opdrachten met de opleider en soms ook in de aios-groep
 
*Ondersteunend 'aios-onderwijs'
 
</accordion>
 
<accordion parent="accordion" heading="Trimester 3 - Veel voorkomende chronische ziekten">
 
'''Thema's:'''
 
*[[Leerlijn chronische zorg]]  
 
'''Doelen:'''
 
*Bij Astma/COPD, diabetes mellitus en hart- en vaatziekten risico inventarisatie, herkenning, diagnostiek en initiële behandeling conform de NHG- standaarden uitvoeren.
 
'''Werkwijze:'''
 
*Handleiding  [[3e Trimester]]
 
*Astma/COPD
 
*Diabetes Mellitus
 
*Programma's hart- en vaatziekten
 
*Bespreken voortgang en resultaten opdrachten
 
*Ondersteunend 'aios-onderwijs'
 
</accordion>
 
<accordion parent="accordion" heading="Trimester 4 - SOLK">
 
'''Thema's:'''
 
*[[Leerlijn SOLK]]
 
'''Doelen:'''
 
*Kennismaken met diagnostiek bij lichamelijk onbegrepen klachten (toepassen NHG-Standaard)
 
*Patiënten met lichamelijk onbegrepen klachten effectief geruststellen en adviseren
 
*Naast somatische ook psychosociale en contextuele aspecten bespreken met de patiënt (SCEGS toepassen)
 
*Uitleggen welke cognitieve technieken ingezet kunnen worden in de begeleiding bij lichamelijk onbegrepen klachten
 
'''Werkwijze:'''
 
*Handleiding  [[4e Trimester]]
 
*Opdrachten lichamelijk onbegrepen klachten formuleren en uitvoeren
 
*Bespreken voortgang en resultaten opdrachten
 
*Ondersteunend 'aios-onderwijs
 
</accordion>
 
</div>
 
 
 
=== Leerlijnen ===
 
De thema's in de eerste vier trimesters komen overeen met de thema's Spoedeisende zorg, Korte episode zorg, Chronische zorg en SOLK uit het [[Landelijk opleidingsplan]] (LOP) 2016.  Het LOP noemt nog zes andere thema's. Al deze thema's samen beschrijven de inhoud van het huisartsenvak.
 
 
 
De huisarts als professional wordt beschreven in een zevental competentiegebieden die zijn beschreven in het [[Competentieprofiel van de huisarts|competentieprofiel]]. De tien thema's en een aantal competentiegebieden zijn vastgelegd in [[Leerlijnen]]. Leerlijnen worden beheerd door expertise-groepjes die bestaan uit een leerlijnhouder, enkele andere docenten. Zij zorgen voor onderwijsbouwstenen die per leerlijn vindbaar zijn op deze Wiki. Deze bouwstenen zijn bedoeld voor docenten, aios en opleiders. Ze zijn geschikt voor het ondersteunen van terugkomdag-onderwijs, zelfstudie, praktijkleren en/of leergesprekken. De ontwikkeling van de leerlijnen op de Wiki is in 2017 gestart en volop in ontwikkeling. De expertise-groepen zorgen naast onderwijsbouwstenen op de Wiki voor een aanbod van expert-onderwijs, vooral in de tweede fase van de opleiding, maar ook in de eerste fase op zogenaamde themadagen, 1 dag per kwartaal.
 
 
 
=== Aios onderwijs ===
 
Per periode (trimester) staat een bepaald thema centraal (zie hiervoor). Het cursorisch onderwijs Jaar 1 wordt binnen dit thema gepland. Naar aanleiding van de ervaringen uit de praktijk en de reflecties hierop wordt een keuze gemaakt voor verdiepingsonderwijs. Aios nemen daarin een actieve rol voor hun rekening door samen met de docenten een thema te kiezen en invulling te geven aan het onderwijs. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het 'aios-onderwijs' te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding van dit aios- onderwijs en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aios- onderwijs. Waar nodig leveren de docenten zelf een bijdrage aan de uitvoering van het onderwijs.
 
 
 
De opleiding is erop gericht dat aios in toenemende mate zelf meer verantwoordelijkheid gaan dragen voor het voorbereiden en uitvoeren van het 'aios-onderwijs'. De inbreng van de docenten blijft daarbij van belang. Met name bij het concretiseren van leerwensen van de aios en het adviseren ten aanzien van de te gebruiken onderwijsprogramma's en didactische werkvormen. Pas als de leerdoelen concreet genoeg zijn is het mogelijk het bijpassende onderwijs te ontwerpen/selecteren. De aios leggen hun concept programma vooraf aan de docent voor. Bijvoorbeeld: als een groep belangstelling heeft voor thematisch onderwijs over diabetes, dan wordt eerst geïnventariseerd wat men daarover precies willen leren (bv. de veel voorkomende bijwerkingen van veel gebruikte orale antidiabetica, uitvoeren van voetonderzoek enz.). Hoewel de speelruimte voor de keuzes beperkt wordt (het moet gaan over een onderwerp dat past bij de trimesterthema's) wordt hiervan in de praktijk wel eens afgeweken. Bijvoorbeeld naar aanleiding van een actuele casus! De aios-groep kiest soms ook naar aanleiding van een actuele gebeurtenis voor een afwijkende invulling van het verdiepingsonderwijs. Docenten adviseren de aios bij het ontwerpen van het onderwijs.
 
 
 
De algemene onderwijsprogramma's zijn te vinden onder de vier beschreven trimesters. Verdere onderwijsprogramma's vind je in  [[Onderwijsprogramma's - 1e Fase]]. Dit betreft met name de bouwstenen voor medische verdiepingsprogramma's  en een aantal programma's die betrekking hebben op de doorgaande leerlijnen Arts Patiënt Communicatie, Wetenschappelijke Vorming, Ethiek en Vaardighedenonderwijs. De nadere uitwerking van de gekozen onderwerpen en thema's vindt plaats in samenspraak met de groep. Bij de invulling van het zogenoemde 'aios-onderwijs' kan geput worden uit meerdere databases. Allereerst zijn er materialen te vinden op onze eigen onderwijs- Wiki. De leerlijnen zijn in ontwikkeling en zullen in 2018 steeds meer  onderwijsbouwstenen voor praktijk, zelfstudie en terugkomdagonderwijs gaan bevatten. De docenten hebben ook toegang tot de onderwijsmaterialen van de overige 7 huisartsopleidingen. Indien noodzakelijk kunnen in overleg ook derden benaderd worden voor het vervullen van de rol van expert- docent. Op de site van Huisartsopleiding Nederland zijn Toetsstations te vinden om het vaardighedenonderwijs te ondersteunen. Een trainingsacteur kan naar behoefte (van de groep) ingezet worden.
 
 
 
==== Evaluatie en planning ====
 
Om het onderwijs in de komende periode ( 'aios-onderwijs' en andere onderdelen) voor te bereiden zijn tijdens het cursorisch onderwijs op de terugkomdag regelmatig 'evaluatie en planning' momenten nodig. Hier wordt terug gekeken naar de voorafgaande periode (wat beviel, wat werd gemist) en vooruit gekeken naar het onderwijs in de komende periode (leerwensen aios binnen het kader van de opleidingsperiode en andere wensen). Heldere afspraken over wie wat gaat doen zijn dan van belang. Dit geldt zowel voor de komende onderwijsprogramma's (wat komt er op de agenda en wie gaan het voorbereiden en uitvoeren) als voor het bespreken van wat er verder op de agenda een plaats verdient.
 
 
 
==== Reflectieonderwijs ====
 
De Huisartsopleiding steunt voor een belangrijk deel op de ervaringen in de huisartspraktijk. Op basis van deze ervaringen wordt duidelijk wat het actuele competentieniveau van de aios is en welke leerdoelen een volgende ontwikkelingsstap zouden kunnen ondersteunen. Het (kunnen) reflecteren op praktijkervaringen en van daaruit formuleren van gerichte leeractiviteiten is essentieel voor de beroepsmatige ontwikkeling tot huisarts en de latere beroepsontwikkeling na de opleiding. In het onderwijs is dan ook veel ruimte gereserveerd voor reflectie.
 
  
In de terugkomdag-groep werk je samen met collega-aios in eenzelfde opleidingsfase. Daarvan maken we nuttig gebruik door praktijkervaringen aan elkaar voor te leggen en samen te reflecteren op de betekenis daarvan voor je verdere professionele ontwikkeling. Gezamenlijk staan we stil bij vragen als: 'wat leert deze reflectie je?' en 'hoe zet je dit om in een plan van aanpak'?
+
Naast de dagelijkse werkzaamheden op de praktijk doet de aios diensten op de huisartsenpost, voert voor één dag de werkzaamheden uit van de praktijkassistent en voert twee keer een volledige week zelfstandig het huisartsenvak uit in de zelfstandige periode. Zie hiervoor [[1e Huisartsstage#Verplichtingen en Leeractiviteiten|Verplichtingen en Leeractiviteiten]].
  
Bij de reflectie is de vraag van de inbrenger leidend. Op basis daarvan wordt de verbinding gezocht met ervaringen van andere groepsgenoten en daarna weer terug vertaald naar de oorspronkelijke vraag. De oogst uit de reflecties wordt tevens benut voor het vaststellen van de agenda voor de planning van het 'aios-onderwijs'.
+
=== Praktijkleren ===
 +
De aios leert het vak in de huisartspraktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:
 +
*'''Een voldoende en divers patiëntenaanbod'''. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren. Vooral in de tweede huisartsstage is het van belang met de opleider en praktijkassistent(e) samen te zorgen voor een zo gevarieerd mogelijk spreekuur, met onder andere voldoende patiënten met complexe problematiek. Uit onderzoek binnen de huisartsopleiding is gebleken dat met name de meer complexe problematiek niet altijd vanzelf bij de aios terechtkomt.
 +
*'''Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding'''. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij de aios mogelijk. Deze balans wordt onder andere mogelijk gemaakt door:
 +
**Dagelijkse leergesprekken van een uur, naast ad-hoc-overleg over individuele patiënten.
 +
**Wekelijkse om-en-om spreekuren, naast ad-hoc-observaties.
 +
**Zelfstandige periodes waarin de aios zonder directe beschikbaarheid van de opleider werkt.
 +
**Voortgangsgesprekken.
 +
Tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage heb je als aios de mogelijkheid een 2<sup>e</sup>-jaars geneeskundestudent te begeleiden. Meer informatie hierover vind je hier: [[Begeleiding geneeskundestudent]]
 +
=== Cursorisch onderwijs ===
 +
De aios komen elke week naar het instituut voor cursorisch onderwijs op de terugkomdag.
  
 +
==== Themaonderwijs ====
 +
Tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage is een aantal keer themaonderwijs (zie [[Themaonderwijs in de opleiding|Themaonderwijs in de opleiding]]): 3 x een driekwart dag in de gemengde groepen en 7 x  themaonderwijs in de eigen groep. De onderwerpen zijn gerelateerd aan belangrijke leerlijnen tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage: ALK, Zorg voor het kind, Kennis en Wetenschap, Maatschappelijk handelen. Daarnaast is er aandacht voor de kernwaarde Persoonsgerichte zorg.<br />
 +
Het actuele aanbod van themaonderwijs staat op Canvas: [https://canvas.vu.nl/courses/61123 Canvaspagina Themaonderwijs].
 +
==== Landelijk onderwijs ====
 +
In de tweede of derde maand van de opleiding neemt de aios deel aan de landelijke vierdaagse STARtclass Huisartsgeneeskunde I (spoedzorg in de huisartspraktijk). Deze cursus bereidt de aios voor op acute situaties, zowel op de praktijk als tijdens de ANW-diensten. Het afronden van de cursus is voorwaardelijk om gedurende de huisartsopleiding diensten op de post te kunnen doen. Meer informatie vind je hier: [[STARtclass jaar 1 - informatie en voorbereiding|STARtclass jaar 1 - informatie en voorbereiding - Wiki HOVUmc]].
 
==== Supervisie ====
 
==== Supervisie ====
Het (kunnen) reflecteren op praktijkervaringen en van daaruit komen tot gerichte leeractiviteiten en aanpassing van het gedrag is essentieel voor de beroepsmatige ontwikkeling als aios en huisarts. In het onderwijs is daarom ook in 1e Huisartsstage ruimte gereserveerd voor supervisie waarin er gewerkt wordt aan verdieping ten aanzien van persoonlijke thema's in het werk. In groepjes van 3 worden aios gedurende 12 zittingen door een supervisor begeleid. Dit onderwijs speelt zich dus buiten de fase-groep af.  
+
Het reflecteren op praktijkervaringen en van daaruit komen tot gerichte leeractiviteiten en ontwikkelingen van het gedrag is essentieel voor de beroepsmatige ontwikkeling als aios en huisarts. In de 1<sup>e</sup> huisartsstage is daarom tijdens de terugkomdagen ruimte gereserveerd voor supervisie, waarin gewerkt wordt aan verdieping ten aanzien van persoonlijke thema's in het werk. <br />
 
+
In groepjes van drie worden aios gedurende tien bijeenkomsten door een supervisor begeleid. Dit onderwijs speelt zich dus buiten de fasegroep af. Zie pagina [[Supervisie]].
Zie [[Supervisie 1e Huisartsstage]]
+
==== Parallel- en parallel-koppeldagen ====
 
+
Tijdens de 1<sup>e</sup> en 2<sup>e</sup> huisartsstage zijn er 6 x per jaar paralleldagen/parallel-koppeldagen. Deze dagen lopen 'parallel' met de terugkomdag van de aios.
==== Begeleiding ====
+
*Tijdens de paralleldag volgt de opleider onderwijs op het instituut. De aios werkt dan op de praktijk.
Bij de begeleiding van de aios staat de ontwikkeling van de gevraagde competenties (competentieprofiel)<!-- comp profiel en LOP graag linken --> in de breedte van het huisartsenvak (LOP) centraal. Van de aios wordt gedurende de opleiding een toenemende zelfsturing gevraagd. 
+
*Bij een parallel-koppeldag zijn zowel opleider als aios op het instituut. Bij deze dagen staat het plannen van leeractiviteiten voor de aios en de begeleiding van en door de opleider centraal.
 
 
=====Individuele begeleiding=====
 
Wij streven ernaar om de begeleiding door de opleider en de docenten zo in te richten, dat deze zo goed mogelijk aansluit bij het actuele niveau van de aios. Op basis van een reële inschatting daarvan gaat het er vervolgens om hoe de volgende stappen gezet kunnen worden in het verwerven van de competenties van de beginnende huisarts (en uiteindelijk na 3 jaar het eindniveau van de opleiding). Op prestaties van de aios volgt feedback die wordt gerelateerd aan de leeragenda van de aios én het te behalen eindniveau. De opleider heeft hier een cruciale taak, omdat het handelen van de aios hier pas goed zichtbaar wordt.kan worden.
 
 
 
Wij streven ernaar om de begeleiding door de opleider en de docenten zo in te richten, dat deze zo goed mogelijk aansluit bij het actuele niveau van de aios. Op basis van een reële inschatting daarvan gaat het er vervolgens om hoe de volgende stappen gezet kunnen worden in het verwerven van de competenties van de beginnende huisarts (en uiteindelijk na 3 jaar het eindniveau van de opleiding). Op prestaties van de aios volgt feedback die wordt gerelateerd aan de leeragenda van de aios én het te behalen eindniveau. De opleider heeft hier een cruciale taak, omdat het handelen van de aios hier pas goed zichtbaar wordt.
 
 
 
Door gerichte opdrachten aan zichzelf te formuleren helpt de aios zichzelf om richting te geven aan de ontwikkeling tot huisarts. Het leren in de Huisartsopleiding wordt daarbij voortdurend geënt op de 'zone van naaste ontwikkeling', d.w.z. sluit aan bij het niveau van kennis en vaardigheden van dat moment.
 
 
 
Individuele begeleiding staat hierbij centraal. De opleiders en docenten volgen de ontwikkelingen van de aios op meerdere manieren: middels observaties en video's in de praktijk, via de inbreng op de terugkomdag, via de ingeleverde opdrachten en middels de toetsresultaten. De aios maakt het mogelijk om de begeleiding zo goed mogelijk af te stemmen op de individuele leerbehoeften door zelf actief leerdoelen te formuleren en zich ´toetsbaar´ op te stellen. Alleen dan is de ontwikkeling van de aios goed te volgen én begeleidbaar.
 
 
 
=====Voortgangsgesprekken=====
 
Een belangrijk middel om invulling te geven aan de individuele begeleiding zijn de 'voortgangsgesprekken' met de opleider en één van de vaste docenten (minimaal 3x per jaar). Er wordt dan allereerst teruggekeken naar het functioneren van de aios in de afgelopen periode en een inschatting gemaakt van het getoonde niveau van functioneren. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de '''Com'''bel, de competentie '''be'''oordelings '''l'''ijst. De Thema's en de Kenmerkende Beroepsactiviteiten uit het LOP dienen daarbij als selectie-hulp voor betekenisvolle praktijkervaringen uit de afgelopen periode.
 
 
 
In het tweede deel van het voortgangsgesprek wordt de 'oogst' uit het eerste deel omgezet in actiepunten en verder vooruit geblikt naar nieuwe leerdoelen/ thema's voor de eerstvolgende periode. De aios maakt een verslag van de voortgangsgesprekken; hierin worden de leerdoelen voor de komende periode beschreven. Dit verslag wordt aangevuld en geaccordeerd door de opleider resp. de docent. De aios stelt op basis hiervan zijn IOP bij (dat dus minimaal 1x per 4 maanden herzien wordt; ook eerdere versies blijven bewaard). Een format voor de voorbereiding van de voortgangsgesprekken is te vinden in de sectie<!-- graag linken --> Toetsing en beoordeling Jaar 1.(Procedure voortgangsgesprekken en exitgesprek)
 
 
 
De opleider en docent vervullen op die manier hun coachende rol bij het faciliteren en concretiseren van de leeractiviteiten van de aios. Op de paralleldagen en tijdens praktijkbezoeken stemmen opleiders en docenten hierover af. Wij beschouwen de aios als de  eerste ´eigenaar´ van dit proces. Door toenemend  het voortouw te nemen in de voortgangsgesprekken illustreert de aios de mate van zelfsturing en professionaliteit.
 
 
 
=====Studiebegeleiding=====
 
Als belangrijke lacunes zichtbaar worden of de leerontwikkeling stagneert, proberen aios, docent en opleider in samenspraak hierin verbetering te brengen: bijvoorbeeld door aanpassingen in de leeragenda en/ of extra begeleiding en de voortgang hierin te bewaken. Lukt het niet om (voldoende) verbetering te realiseren en komt daardoor de voortzetting van de opleiding in gevaar, dan kan door de Teamleider extra hulp in de vorm van studiebegeleiding worden ingeschakeld. Dit gebeurt meestal door een ervaren staflid (niet de vaste docent) die zich oriënteert op wat er aan de hand is, een aanvullend leertraject afspreekt met de aios en dit begeleidt. Studiebegeleiding is vrijwillige hulp; de studiebegeleider rapporteert niet zonder medeweten van de aios aan de teamleider. De resultaten worden zichtbaar in wat de aios laat zien in de praktijk en op de terugkomdag. Afspraken over wat de aios moet laten zien worden in afstemming tussen opleider en docenten gemaakt. Een begeleidingstraject duurt maximaal enkele maanden en kan een verlenging van de opleiding met zich mee brengen.
 
 
 
=== Portfolio ===
 
{{E-portfolio}}
 
 
 
=== Canvas ===
 
Ter ondersteuning van de opleiding maken we voor de aios-groep en parallel hieraan draaiende opleiders-groep gebruik van Canvas als leeromgeving. Dit is het belangrijkste communicatiekanaal tussen aios, docenten en huisartsopleiders voor actuele zaken die het cursorich onderwijs betreffen. Iedere aios beschikt hiermee over een eigen 'brievenbus' voor het inleveren van werk- documenten, opdrachten en presentaties waarop feedback gevraagd wordt. Daarnaast is er ook per groep en per aios ruimte voor documenten en stukken van algemener belang (zoals relevante artikelen, websites, e.d.).
 
 
 
Om de opleiding te kunnen volgen is dan ook een absolute voorwaarde, dat je beschikt over een snelle internettoegang. Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc- emailadres. Om misbruik te voorkomen dient de toegangscode regelmatig geactualiseerd te worden. De aios ontvangt hierover tijdig bericht van het instituut.
 
 
 
Vragen over Canvas stuur je naar [mailto:canvas-ho@vumc.nl canvas-ho@vumc.nl]
 
 
 
=== Opdrachten ===
 
Opdrachten vormen de 'brug' tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Middels de opdrachten besteedt de aios gericht aandacht aan concrete leerdoelen. De aios is in de CAO gerechtigd om per week 3 uur opdrachttijd in de praktijk te reserveren. Deze 'werktijd' is bedoeld als reservoir voor specifieke opdrachtgerelateerde taken. De invulling ervan is voorbehouden aan de aios. De praktijkassistente dient in die tijd dan ook niet zonder overleg met de aios diens spreekuur in te vullen. Door in de praktijk 'opdrachttijd' te reserveren ontstaat er bijvoorbeeld ruimte om een casuspresentatie voor te bereiden, een herhalingsconsult bij een chronische patiënt of een SOLK-patiënt te plannen of andere vormen van gericht patiëntcontact te plannen die behalve aan de patiëntenzorg óók bijdragen aan de eigen ontwikkeling of het cursorische onderwijs op de terugkomdag. Behalve voor geselecteerde patiëntencontacten kan de opdrachttijd ook benut worden voor werkzaamheden die hieruit voortkomen zoals literatuuronderzoek, collegiaal overleg en verslaglegging.  
 
 
 
====Vier verplichte opdrachten====
 
De vier verplichte opdrachten sluiten aan bij de vier hoofdthema's:
 
# Acute aandoeningen
 
# Veel voorkomende aandoeningen
 
# Veel voorkomende chronische aandoeningen
 
# SOLK
 
Iedere aios moet gedurende het jaar voor elk van deze thema's minimaal één opdracht uitvoeren en daarover rapporteren op de terugkomdag. Hiermee kan geborgd worden dat de aios zich gericht bezig houdt met een opdracht die is afgeleid uit de hoofdthema's naast de reguliere patiëntenzorg. De presentatie van de resultaten van die opdracht aan de opleider en/of tijdens het cursorisch onderwijs geldt als één van de voorbeelden van een prestatie waarmee de aios zich toetsbaar opstelt (zie ook Toetsprogramma). Het verdient wellicht aanbeveling dat voor de invulling van de opdracht, je patiëntcontacten kiest waarbij je bovengemiddeld betrokken bent.
 
 
 
Ten aanzien van de wijze waarop de aios de opdrachten invult bestaat keuzevrijheid; je kunt een eigen opzet kiezen of gebruik maken van een voorbeeld.
 
 
 
Voor deze tweede variant kun je kiezen uit de voorbeeldopdrachten in [[Opdrachten 1e Huisartsstage]] binnen de 4 hoofdthema's. Een concept opdracht leg je voor aan je opleider en/ of docenten. Zij geven feedback gericht op de doelstelling van de opdracht en het plan van aanpak. Speciaal gelet zal worden op de concretisering van het beoogde resultaat en de wijze van toetsing.
 
 
 
De voortgang en de resultaten van het werken aan deze opdrachten worden regelmatig besproken met de opleider en in de voortgangsgesprekken met de docent (zie Toetsprogramma').
 
 
 
Voor de beschrijving van opdrachten hanteren we een voorbeeld- format: Doel, Activiteit, Resultaat, Tijd en Nabespreking (de DART-N). Deze structuur biedt houvast bij het concretiseren van opdrachten. Om de kwaliteit van een opdracht te toetsen kun je gebruik maken van het DART-N evaluatieformulier.
 
 
 
==== Eigen opdrachten ====
 
Naast de verplichte opdrachten over de 4 hoofdthema´s, formuleer je in het [[IOP]] ook andere leerdoelen met behulp van het DART-N format. Je kunt dit zien als 'eigen' opdrachten.
 
 
 
'Eigen' opdrachten komen dan voort uit persoonlijke leerdoelen. Ze vormen een illustratie van de wijze waarop je bezig bent je de competenties eigen te maken uit het [[Competentieprofiel van de huisarts|Competentieprofiel]]. Inspiratie voor het formuleren van opdrachten kun je ook halen uit de [[Thema en KBA|KBA]]'s. Je ontwerpt ze zelf (in samenspraak met de opleider en/of de docenten) naar aanleiding van reflectie en feedback.
 
 
 
De aios beoogt met de uitvoering ervan de persoonlijke leerdoelen te behalen, die beschreven staan in het eigen IOP. De afronding van deze opdrachten worden besproken bij de afronding van de betreffende DART-N.
 
 
 
=== Toetsing & Beoordeling ===
 
Met ingang van maart 2014 geldt het [[Toetsprogramma HOVUmc]] voor alle betrokkenen (aios, opleiders en docenten) voor hoe de beoordeling van de aios Huisartsgeneeskunde bij HOVUmc wordt ingevuld. In dit programma worden de criteria beschreven die beoordelaars gebruiken voor de beoordeling van de prestaties van de aios, zie:
 
* [[Verplichtingen 1e Huisartsstage]], geeft het volledige overzicht van toetsen en overige verplichtingen.
 
* [[Toetsing_en_beoordeling#Tijdpad_1e_Huisartsstage|Tijdpad toetsing en beoordeling]], geeft een chronologisch overzicht van de verplichtingen neergelegd in het [[Toetsprogramma HOVUmc]].
 
 
 
=== Vaardighedenonderwijs ===
 
Onze overtuiging is dat medische vaardigheden voornamelijk in de opleidingspraktijk geleerd worden. De opleider heeft hier een belangrijke rol. Door vaardigheden van aios te observeren ontstaat zicht op wat de aios in welke fase van de opleiding toevertrouwd kan worden. Voor het aanleren van voor de aios nieuwe vaardigheden kan de volgende volgorde van leermomenten gebruikt worden: - voordoen door de opleider, observatie door aios, evt nadere studie en training aios, - aios voert uit onder supervisie van opleider, - aios voert zelfstandig uit. Indien gewenst kan de aios gedurende een korte aanvullende stage de bekwaamheid verwerven voor die vaardigheden die in de eigen opleidingspraktijk niet geleerd kunnen worden. Indien gewenst kan aanvullend hierop in het cursorisch onderwijs aandacht besteed aan die vaardigheden die in de praktijk onvoldoende geoefend kunnen worden. Wij maken daarbij gebruik van de onderstaande hulpmiddelen:
 
 
 
====Fantomen====
 
Er is een aantal fantomen beschikbaar op het instituut (tip: reserveer deze tijdig via reserveringsformulier) waarmee in groepjes geoefend kan worden en het is natuurlijk ook mogelijk om in groepjes aios vaardigheden te laten oefenen op elkaar. Docenten zie: Vaardighedenonderwijs.
 
  
====Toetsstations====
+
=== Verplichtingen en Leeractiviteiten ===
Er zijn ongeveer 50 Toetsstations en 12 Scoringslijsten beschikbaar. De keuze tussen welke vaardigheidstoetsen het best in de praktijk uitgevoerd kunnen worden en welke tijdens het cursorisch onderwijs wordt ingegeven door de prevalentie: veel voorkomend in de praktijk, zeldzamer op de terugkomdag.
+
Een aantal onderdelen van de opleiding is verplicht in de beoordelingscyclus. Hierbij gaat het om toetsen, beoordelingsmomenten en een aantal leeractiviteiten. Deze verplichtingen zijn nodig om een voortgangsadvies of - beslissing te kunnen geven. <br /><br />
Tijdens de evaluatie- en planningsgesprekken kunnen op grond van de leerwensen in de groep afspraken gemaakt worden voor onderwijs in vaardigheden tijdens het aios-onderwijs. Als je via andere bronnen kennis hebt van belangwekkende actuele onderwijsprogramma's, toetsen of trainingen, aarzel niet om dit kenbaar te maken; dit levert vaak waardevolle aanvullingen op!
+
Daarnaast is er een aantal activiteiten dat wij als instituut adviseren. Indien gewenst en passend bij de leerbehoefte van de aios kan een docent een andere invulling geven aan deze leeractiviteiten. Het is de verantwoordelijkheid van de aios om de leeractiviteiten tijdig uit te voeren en het eventuele bewijsstuk op tijd aan te leveren. Leerdoelen en -activiteiten legt de aios vast in het [[IOP - Individueel OntwikkelPlan|Individueel OntwikkelPlan (IOP)]].
 +
<br /><br />
 +
Het overzicht van de verplichtingen in de 1<sup>e</sup> huisartsstage staat hier: [[Toetsprogramma HOVUmc#3. Verplichtingen|Verplichtingen]]. <br />
 +
Het overzicht van de leeractiviteiten in de 1<sup>e</sup> huisartsstage staat hier: [[Toetsprogramma HOVUmc#5. Overzicht belangrijke leeractiviteiten|Overzicht belangrijke leeractiviteiten]]
  
==== Zelfstudieprogramma's ====
+
=== Opbouw in trimesters ===
 +
Het onderwijs tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage is opgedeeld in vier trimesters.
  
=== Diensten doen ===
+
<div class="accordion" id="accordion">
Het doen van diensten op de HAP (HuisArtsenPost) waaronder de opleidingspraktijk ressorteert, is een wezenlijk onderdeel in het verwerven van vaardigheid in het verlenen van acute zorg. Zie voor meer informatie de brochure Diensten in de HAP. Op de eerste paralleldag voor opleiders wordt daarom aandacht gevraagd voor de regelgeving, de beoordeling van het doen van diensten en de verantwoordelijkheden van de opleider en de HAP.
+
<accordion parent="accordion" heading="1e trimester" class="show">
 +
==== 1e huisartsstage - 1e trimester ====
 +
In het 1<sup>e</sup> én 2<sup>e</sup> trimester van de huisartsopleiding staan de volgende thema's en competentiegebieden centraal:
 +
* '''Thema's:''' Spoedeisende zorg (acute problematiek) en Korte episode zorg (veelvoorkomende aandoeningen).
 +
*'''Competentiegebieden:''' arts-patiëntcommunicatie, medisch-technische vaardigheden en professionaliteit.
  
De opleider begeleidt de aios bij het met toenemende zelfstandigheid diensten gaan doen. De opleider observeert de aios tijdens de dienst en begeleidt de aios actief bij het verwerven van de hiervoor benodigde competenties. De opleider stelt uiteindelijk, in overleg met de HAP, vast of de aios in staat is op verantwoorde wijze zelfstandig diensten te doen en vult dan de Verklaring van overdracht van de begeleiding van een aios.pdf in.
+
De inhoud van deze inhoudelijke thema's en competentiegebieden zijn te vinden op de Wiki onder de leerlijnen:
 +
* [[Leerlijn spoedeisende zorg|Spoedeisende zorg]]
 +
* [[Leerlijn korte episode zorg|Korte episode zorg]]
 +
* [[Leerlijn communicatie|Communicatie]]
 +
* [[Leerlijn medisch handelen|Medisch handelen]]
 +
* [[Leerlijn professionaliteit|Professionaliteit]]
  
De Huisartsenpost kan een kopie van deze verklaring van de aios vragen vóór deze er zelfstandig diensten mag doen. Als richtlijn geldt dat dit niveau doorgaans in de laatste maanden van Jaar 1 bereikt kan worden.
+
==== Programmaonderdelen ====
Tijdens zelfstandige diensten wordt wel van de opleider geëist dat deze voor overleg bereikbaar is en zo nodig binnen korte tijd ter plekke de aios komt ondersteunen. Eventueel kan de opleider deze taak overdragen aan een collega-opleider van dezelfde Dienstenpost. Op alle posten is een coördinerende opleider aanwezig, die het diensten doen door aios op de HAP faciliteert en bewaakt.
+
De aios is de hele eerste week van de opleiding in de praktijk. In de tweede week is de aios twee dagen op het instituut. Deze twee dagen staan in het teken van kennismaking met elkaar en met de opleiding.
 +
<br /><br />
 +
In het 1<sup>e</sup> trimester komt o.a. een toelichting op:
 +
* waarom deze thema's en competenties centraal staan;
 +
* de vaste onderdelen van [[Huisartsopleiding VUmc#De terugkomdag|de terugkomdag]];
 +
* de vaste onderdelen in de [[Toetsprogramma HOVUmc#4. Beoordelingscyclus|beoordelingscyclus]];
 +
* de [[Toetsprogramma HOVUmc#3. Verplichtingen|verplichtingen en overige activiteiten]];
 +
* de eisen die gesteld worden aan het dienstdoen op de huisartsenpost (verplicht aantal diensten, inwerkprogramma, cursus AED-reanimatie, zie: [[Leidraad voor het leren dienstdoen]];
 +
* de werking van de Wiki en Canvas.
  
De Registratiecommissie Geneeskundig Specialismen (RGS) geeft als richtlijn voor de erkenning over het doen van diensten aan:
+
De presentaties van de aios staan in deze periode in het teken van Spoedeisende zorg of Korte episode zorg (veelvoorkomende aandoeningen). De self-assessmentformulieren [[Media:Self-Assessment_Acute_Problematiek.pdf |self-assessment Acute Problematiek]],[[:Media:Self-assessment Top 20 veel voorkomend.docx|Top 20]] of [[Niveau bespreken huisarts-specifieke technische vaardigheden|Vaardigheden]] kunnen de aios helpen gericht een onderwerp te kiezen.
 +
<br /><br />
 +
Het onderwijs door de docenten richt zich voor een groot deel op arts-patiëntcommunicatie: het opfrissen en uitbreiden van de basiscommunicatievaardigheden. Dit wordt na zes maanden afgesloten met de [[BasisConsultvoeringsToets]] (BCT).
 +
<br /><br />
 +
Verder is er aandacht voor de [[leerlijn professionaliteit]] en dat met name het onderdeel reflecteren. De docenten leggen het doel van reflecteren uit en stellen regels omtrent reflecteren vast met de groep.
 +
<br /><br />
 +
De docenten introduceren de [[Step-by-Step methode]] voor het bespreken van een door een aios ingebrachte casus. Vooral acute problemen, die diagnostisch of qua beleid niet eenduidig zijn, lenen zich hier goed voor.
 +
<br /><br />
 +
Mogelijke andere leeractiviteiten dan genoemd in [[Toetsprogramma HOVUmc#5. Overzicht belangrijke leeractiviteiten|het toetsprogramma]] zijn in het 1<sup>e</sup> trimester:
 +
*'''Inhoud van de huisartsentas'''
 +
Waarom heb je een huisartsentas? Neem je eigen tas mee en laat hem zien, wat heb je zoals bij je aan spullen?
 +
*'''De ampullenetui'''
 +
Hoe zorg je ervoor dat je de juiste spullen krijgt?
 +
*'''Self-assessment acute en veelvoorkomende klachten'''
 +
Zie [[Media:Self-Assessment_Acute_Problematiek.pdf |self-assessment Acute Problematiek]] en [[:Media:Self-assessment Top 20 veel voorkomend.docx|Top 20 veel voorkomende klachten, self-assessment]]*. De aios bespreken in duo’s, op basis van de ingevulde self-assessments, waar hun sterke en zwakkere punten liggen. De docent inventariseert vervolgens actief welke expertise er in de groep aanwezig is ten aanzien van acute problematiek. Ook licht de docent toe waarom het diensten doen op de HAP cruciaal is om de benodigde ervaring met acute problematiek op te doen.
  
Elke aios doet minimaal 5 diensten per kwartaal.
+
*'''Self-assessment vaardigheden'''
De opleider geeft op het beoordelingsformulier aan of aan deze randvoorwaarde is voldaan.
+
Zie [[Niveau bespreken huisarts-specifieke technische vaardigheden|niveau bespreken technische vaardigheden]]. De docent stimuleert de aios om vooral ook met de opleider te bespreken hoe vaardig de aios zich voelt, zowel op het gebied van basisartsvaardigheden als op het gebied van huisartsspecifieke vaardigheden. De docent benadrukt dat ook de basisartsvaardigheden (zoals lichamelijk onderzoek) vaak nog veel oefening behoeft en stimuleert dat samen met de opleider te doen. De docent wijst op de verplichtingen van een dagelijks leergesprek, naast een - liefst wekelijks - [[om-en-om spreekuur]]. De docent laat op de Wiki de leerlijn Medisch handelen zien met de betreffende documenten over technische vaardigheden.
Aan het eind van Jaar 1 wordt de aios beoordeeld op zijn prestaties met betrekking tot het dienstdoen.
+
<br /><br />
 +
Zie verder de overzichten van [[Toetsprogramma HOVUmc#3. Verplichtingen|verplichtingen]] en [[Toetsprogramma HOVUmc#5. Overzicht belangrijke leeractiviteiten|belangrijke leeractiviteiten]].
 +
</accordion>
 +
<accordion parent="accordion" heading="2e trimester">
 +
==== 1e huisartsstage - 2e trimester ====
 +
In het 1<sup>e</sup> én 2<sup>e</sup> trimester van de huisartsopleiding staan de volgende thema's en competentiegebieden centraal:
 +
* '''Thema's:''' Spoedeisende zorg (acute problematiek) en Korte episode zorg (veelvoorkomende aandoeningen).
 +
*'''Competentiegebieden:''' arts-patiëntcommunicatie, medisch-technische vaardigheden en professionaliteit.
  
In de [[Leidraad diensten|Leidraad voor het leren dienstdoen.pdf]] vindt je de richtlijnen voor de diensten, hierin wordt aandacht besteed aan:
+
De inhoud van deze inhoudelijke thema's en competentiegebieden zijn te vinden op de Wiki onder de leerlijnen:
*De gedane diensten, de soort diensten en de mate van zelfstandigheid.
+
* [[Leerlijn spoedeisende zorg|Spoedeisende zorg]]
*[https://www.reanimatieraad.nl/content/?code=mqEapxuc32mCdzrPQmyNSPZhCrw5VPY8 Een certificaat] van een recent (max. 2 jaar geleden) succesvol afgeronde cursus BLS/AED.
+
* [[Leerlijn korte episode zorg|Korte episode zorg]]
*De leerpunten die tijdens het dienst doen zijn opgedaan.
+
* [[Leerlijn communicatie|Communicatie]]
*De beoordelingen door de huisartsopleider en de 'Verklaring Zelfstandig Diensten Doen'.
+
* [[Leerlijn medisch handelen|Medisch handelen]]
 +
* [[Leerlijn professionaliteit|Professionaliteit]]
  
Met het formulier Verklaring van overdracht van de begeleiding van een aios.pdf wordt het dossier van Jaar 1 afgesloten.
+
==== Programmaonderdelen ====
 +
De start van het 2<sup>e</sup> trimester markeert een pas op de plaats: wat heeft de aios allemaal al geleerd en waar moet de aandacht de komende tijd naartoe gaan? Daarbij zijn de volgende onderwerpen van belang:
 +
*Wat heeft de aios al wel en nog niet gezien? Hier kan de [[Top 50 incidentie|incidentie-top 50]] behulpzaam zijn (thuis invullen). Dit is geen scorelijst zoals de top 20, maar wel als zodanig te gebruiken.
 +
*Hoe gaat het met de ontwikkeling van de vaardigheden? Hier kan het voor de aios en opleider nuttig zijn de Wegwijzer voor Vaardigheden nog eens door te nemen met de vraag in hoeverre de verschillende vaardigheden (samen met de opleider) aandacht behoeven.
 +
*Hoe gaat het in de praktijk met het [[om-en-om spreekuur]] en de [[leergesprekken]]?
 +
*Hoe gaat het met de progressie op het competentiegebied communicatie, ook met het oog op de [[BasisConsultvoeringsToets]]?
 +
De aios heeft het '''eerste voortgangsgesprek''' met opleider en docent. Hoe bereidt de aios zich op deze gesprekken voor? Hoe zorgt de aios dat deze daar ook zelf regie op voert, in het kader van het zelfsturend leren? <br /><br />
 +
Daarbij maakt de aios een start met [[IOP - Individueel OntwikkelPlan|Individueel OntwikkelPlan (IOP)]]. Vanaf het eerste voortgangsgesprek (5<sup>e</sup> maand) beschrijft de aios de leerdoelen in het IOP, dat een plaats krijgt in het ontwikkelingsdossier in het e-portfolio. Het IOP is een verplicht onderdeel van de opleiding. Het doel van het IOP is het ondersteunen van de zelfsturing in het leren. De aios maakt bewuste keuzes en zoekt daarover actief het gesprek met de opleider en/of de docent.<br /><br />
 +
Het onderwijs door de docenten richt zich in deze fase voor een groot deel op arts-patiëntcommunicatie. Dit onderwijs staat in het teken van het ophalen en uitbreiden van de '''basiscommunicatievaardigheden'''. Dit wordt afgesloten met de [[BasisConsultvoeringsToets]] (BCT). Ter voorbereiding hierop bekijken aios ook elkaars video’s en geven elkaar tips en tops. <br /><br />
 +
Docenten bereiden de aios ook voor op de PICO/CAT die volgt in het 3<sup>e</sup> trimester: Hoe zoek je zaken op? Waar zoek je? Hoe formuleer je een goede vraag?<br /><br />
 +
Het aiosonderwijs staat ook in deze periode in het teken van de inhoudelijke thema's. Bij de keuze kan de besproken top 50 als inspiratie dienen, evenals de behoefte aan verdere verdieping in acute casuïstiek: [[Aiosonderwijs]].<br /><br />
 +
Ook vindt de eerste zelfstandige week plaats. Deze wordt in de groep voor- en nabesproken. <br /><br />
 +
Mogelijke andere leeractiviteiten dan genoemd in [[Toetsprogramma HOVUmc|het toetsprogramma]] of [[[[Toetsprogramma HOVUmc#5. Overzicht belangrijke leeractiviteiten|het overzicht van leeractiviteiten]] zijn in het 2<sup>e</sup> trimester:
 +
*'''Acute problematiek en diensten doen''' <br />
 +
In de groep plenair inventariseren hoeveel diensten de aios hebben gedaan en met welke acute aandoeningen ze daarmee geconfronteerd zijn. Zijn die ook regelmatig ingebracht in de groep om hier gezamenlijk van te leren (bijvoorbeeld via de [[Step-by-Step methode]])? Hoe zelfstandig werkt de aios? Hoe beschikbaar is de opleider? Is dit goed op elkaar afgestemd? De hao observeert veelvuldig op de HAP. De hulp van de hao bij het leren van spoedeisende zorg verlenen is doorgaans onmisbaar. Met name het samen visitediensten doen is belangrijk.
 +
*'''Self-assessment top 50''' <br />
 +
De aios bespreken, bijvoorbeeld in trio's, het thuis ingevulde self-assessment top 50. Bij toerbeurt worden de ingevulde lijsten (3x15 minuten) doorgenomen. steeds staat 15 minuten lang een aios centraal; deze licht toe wat hij/zij nog wil leren en hoe dat aangepakt zal worden. De twee collega-aios treden hierbij op als consulent: ze geven gevraagd en ongevraagd advies over hoe de inbrenger zich iets eigen zou kunnen maken.<br />
 +
[[Top 50 incidentie|Top 50 incidentie - Wiki HOVUmc]]
 +
*'''Medicatievoorschrijfbeleid''' <br />
 +
Ondanks de NHG-Standaarden en andere huisartsgeneeskundige richtlijnen zijn er grote verschillen in voorschrijfbeleid tussen huisartspraktijken. Door middel van deze opdracht toets je je eigen voorschrijfgedrag aan de richtlijnen.<br />
 +
Doel: Rationaliseren van je voorschrijfbeleid voor de Top 20 Veel voorkomende aandoeningen.<br />
 +
Activiteiten:
 +
#Vul de [https://www.hovumc.nl/doc/formulieren/Keuzeopdracht_2_-_Top_20_Voorschrijfbeleid.docx Keuzeopdracht 2 - Top 20 Voorschrijfbeleid.docx] in. Geef aan welke medicijnen je nu voorschrijft en hoe je tot die keuze bent gekomen (van hao geleerd, uit Repertorium, al in ziekenhuis zo geleerd etc.).
 +
#Toets vervolgens deze ingevulde lijst aan de richtlijnen uit de NHG-Standaarden en het Farmacotherapeutisch Kompas; kijk in dit laatste ook naar de prijzen van de medicatie!
 +
#Noteer de verschillen tussen wat je nu doet en ‘hoe het zou moeten’.
 +
#Neem de ingevulde lijst en de genoteerde verschillen mee naar het instituutsonderwijs, wissel uit in een subgroep van aios die dezelfde opdracht heeft gedaan en kom gezamenlijk tot een consensuslijst voor de top-20.
 +
#Presenteer deze in de kerngroep en bediscussieer de gemaakte keuzes.
 +
Resultaat: Een kostenbewuste lijst met voorkeursmiddelen voor de Top 20 van veel voorkomende aandoeningen.<br />
 +
Tijd: voorbereiding 1,5-2 uur, instituutsonderwijs 2 uur.<br />
 +
Nabespreking: Bespreek de lijst na met je hao en bespreek of jij (jullie?) volgens die lijst zal (zullen) gaan voorschrijven.
 +
<br /><br />
 +
Zie verder de overzichten van [[Toetsprogramma HOVUmc#3. Verplichtingen|verplichtingen]] en [[Toetsprogramma HOVUmc#5. Overzicht belangrijke leeractiviteiten|belangrijke leeractiviteiten]].
 +
</accordion>
 +
<accordion parent="accordion" heading="3e trimester">
 +
==== 1e huisartsstage - 3e trimester ====
 +
In het 3<sup>e</sup> trimester verschuift de aandacht qua thema naar de veelvoorkomende chronische aandoeningen. Zie het [[Leerlijn chronische zorg|thema Chronische zorg]] met de bijbehorende KBA's op deze Wiki. Soms wordt er ook al een aanvang gemaakt met het  [[Leerlijn ALK|thema ALK]], zodat een aios voldoende tijd heeft om een of meer ALK-patiënten te volgen. <br /><br />
 +
De basisconsultvoeringstoets is (bijna) achter de rug; dat geeft ruimte voor andere onderwerpen op de terugkomdag en in de praktijk.<br /><br />
 +
De eerste voortgangsgesprekken met opleider en docent zijn geweest. De aios heeft een IOP en werkt toenemend zelfsturend aan de leerdoelen. De aios betrekt daar ook het thema Chronische zorg met de bijbehorende KBA's bij.
  
=== Opleiding van Opleiders: Paralleldagen ===
+
==== Programmaonderdelen ====
<div class="panel-group" id="accordion">
+
De [[Supervisie|supervisie]] gaat van start. Dat betekent dat veel van de terugkomdagen in de vaste groep korter worden. Op deze dagen moet er een nieuwe balans gevonden worden tussen reflectieonderwijs en medisch inhoudelijk onderwijs.<br /><br />
<accordion parent="accordion" heading="Paralleldag 1 - Maand 1">
+
Ook gaat de aios een dag de werkzaamheden van de praktijkassistent overnemen. Dit kan op de dag zijn dat de praktijkassistent naar het instituut komt ([[Praktijkassistentendag|de pa-dag]]), maar ook op een andere dag.<br /><br />
'''Ochtend (hao's):'''
+
Aios maken een PICO/CAT en doen een peer-assessment. Ook oefenen ze met SCEGS. <br /><br />
*Korte kennismaking, o.a. is men beginnend (LG 1+2), gevorderd (LG 3+4) of ervaren (LG 5)
+
Het onderwijs van docenten richt zich op veel voorkomende chronische ziekten:
*Reflectieronde
+
*diabetes mellitus
*Eigen leerthema's/IOP-hao's (bv. uit laten wisselen en doorvragen in twee- of drietallen)
+
*astma/COPD
*Inventariseren expertise en leerwensen (IOP) opleiders
+
*spirometrie
*Introductie & motivatie voor wederzijdse praktijkbezoeken (voor hao's facultatief)
+
*hart- en vaatziekten
*Opzet Jaar 1 (thema's, opdrachten, diensten doen, onderwijsprogramma's, invulling paralleldagen - let op dat de verplichte onderwijsprogramma's (APC, Beleid en Beheer, EBM, POH/ ass.) van dit jaar ook worden ingepland!)
+
Aios kunnen als opdracht krijgen op per chronische zieke een of twee chronisch zieke patiënten te volgen, of om bijvoorbeeld na te gaan hoeveel COPD-patiënten gecodeerd zijn, bij wie ze onder controle zijn, of ze roken en of ze de juiste medicatie gebruiken. Daarmee oefenen ze ook meteen praktijkmanagement. <br /><br />
 +
Het aios onderwijs staat in dit trimester in het teken van chronische zorg. <br /><br />
 +
Zie verder de overzichten van [[Toetsprogramma HOVUmc#3. Verplichtingen|verplichtingen]] en [[Toetsprogramma HOVUmc#5. Overzicht belangrijke leeractiviteiten|belangrijke leeractiviteiten]].
 +
</accordion>
 +
<accordion parent="accordion" heading="4e trimester">
 +
==== 1e huisartsstage - 4e trimester ====
 +
In het 4<sup>e</sup> trimester verschuift de aandacht qua thema naar patiënten met Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK). Zie hiervoor op de Wiki de [[leerlijn ALK]] met de bijbehorende KBA's.<br /><br />
 +
De 9<sup>e</sup>-maands voortgangsgesprekken met opleider en docent zijn geweest, met bijbehorende voortgangsadviezen; een moment van bezinning op de voortgang en het vaststellen van nieuwe doelen. De aios heeft en onderhoudt een IOP en werkt toenemend zelfsturend aan de leerdoelen. De aios betrekt daar nu ook het thema ALK met de bijbehorende KBA's bij.<br /><br />
 +
De supervisiebijeenkomsten zijn in volle gang. Dat betekent dat veel van de terugkomdagen in de vaste groep korter zijn dan in het eerste half jaar en vraagt om een goede balans tussen het reflectie-onderwijs en het medisch inhoudelijk onderwijs.
  
'''Koppelmiddag (hao's en aios):'''
+
==== Programmaonderdelen ====
*Voortgangsgesprekken en maken/bespreken eerste IOP-aios
+
Het aiosonderwijs staat in dit trimester in het teken van  [[Leerlijn ALK|ALK]].<br />
*Toetsing praktijkhandelen (observaties, video's)
+
Deze leerlijn biedt een grote hoeveelheid instructiefilmpjes, bouwstenen en een serie van drie onderwijsprogramma’s. <br /><br />
</accordion>
+
Zie verder de overzichten van [[Toetsprogramma HOVUmc#3. Verplichtingen|verplichtingen]] en [[Toetsprogramma HOVUmc#5. Overzicht belangrijke leeractiviteiten|belangrijke leeractiviteiten]].
<accordion parent="accordion" heading="Paralleldag 2 - Maand 3">
+
</accordion>
*Reflectieronde
 
*Introductie thema acute en veelvoorkomende zorg
 
*LHK-toets en rol opleider
 
*1e voortgangsgesprek hao-aios
 
*ICPC- codering; registratie patiëntcontacten
 
*APC-onderwijs: introductie Silverman en gebruik communicatiewiel
 
*Praktijkbezoeken plannen
 
*Zelfstandige periode
 
</accordion>
 
<accordion parent="accordion" heading="Paralleldag 3 - Maand 4/5 (Tussen bijeenkomst 3 en 4 vindt een praktijkbezoek plaats)">
 
*Reflectieronde
 
*Voorbereiden beoordeling 6 mnd, gebruik KBA's en ComBeL
 
*2e voortgangsgesprek hao-aios, m.n. beoordelen én coachen
 
*Planning praktijkbezoeken
 
*Stand van zaken diensten doen aios
 
*Bespreken pre-toets APC
 
*Reminder 1e hao-aios-toets
 
</accordion>
 
<accordion parent="accordion" heading="Paralleldag 4 - Maand 7">
 
*Reflectieronde: thema Beoordeling en vervolgactiviteiten
 
*Basis Consultvoerings Toets
 
*Introductie thema Veelvoorkomende chronische problematiek, o.a. samenwerking aios-POH
 
*Vaardigheidstraining m.b.v. toetstations & praktijkscorelijsten
 
</accordion>
 
<accordion parent="accordion" heading="Paralleldag 5 - Maand 9">
 
'''Ochtend:'''
 
*Reflectieronde
 
*LHK van de opleider (kort)
 
*Beoordeling na 9 maanden opleiding Jaar 1
 
*3e voortgangsgesprek hao-aios
 
*Verklaring zelfstandig dienst doen
 
*Introductie thema SOLK
 
'''Middag:'''
 
*Hao-keuzeworkshops (let op: wordt centraal aangeboden!)
 
</accordion>
 
<accordion parent="accordion" heading="Paralleldag 6 - Maand 11">
 
*Reflectieronde
 
*4e voortgangsgesprek hao-aios
 
*IOP jaar 2 en overdracht
 
*IOP-hao, o.a. leerervaringen tijdens de meerdaagse en evaluatie/winst wederzijdse praktijkbezoeken hao's
 
*Voortgang praktijkopdrachten
 
*Bespreking resultaten beoordeling paralleldagen en docenten door hao's
 
*Afronding & evaluaties (LEOH, docentbeoordeling, opleidersbeoordeling)
 
</accordion>
 
 
</div>
 
</div>
  
 
{{witregel}}
 
{{witregel}}
<big>'''Overzichten stage handleidingen'''</big>
+
<big>'''Overzicht stagehandleidingen'''</big>
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#4ea24e;" |'''[[1e Huisartsstage|<span style="color:white">Handleiding<br />1e Huisartsstage</span>]]'''
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#4ea24e;" |'''[[1e Huisartsstage|<span style="color:white">Handleiding<br />1e Huisartsstage</span>]]'''

Huidige versie van 26 jun 2023 om 12:05


1e Huisartsstage

Onderwijscoördinatoren
Marieke van Schelven
Dorien Stilma
Linda Timmer

Teamleider
Sanne Kateman

Assistent teamleider
Carolien van der Storm

1e Huisartsstage

Handleiding 1e huisartsstage

Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van het praktijkleren en het instituutsonderwijs tijdens de 1e huisartsstage. Voor de overkoepelende handleiding verwijzen we naar de pagina Huisartsopleiding VUmc.

Doelen en globale inhoud

In deze stage leert de aios het dagelijks werk van de huisarts uit te voeren. Huisartsgeneeskundige kennis en vaardigheden, besliskunde en arts-patiëntcommunicatie staan daarbij centraal. De volgende thema's uit het Landelijk OpleidingsPlan krijgen extra aandacht:

Naast de dagelijkse werkzaamheden op de praktijk doet de aios diensten op de huisartsenpost, voert voor één dag de werkzaamheden uit van de praktijkassistent en voert twee keer een volledige week zelfstandig het huisartsenvak uit in de zelfstandige periode. Zie hiervoor Verplichtingen en Leeractiviteiten.

Praktijkleren

De aios leert het vak in de huisartspraktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:

  • Een voldoende en divers patiëntenaanbod. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren. Vooral in de tweede huisartsstage is het van belang met de opleider en praktijkassistent(e) samen te zorgen voor een zo gevarieerd mogelijk spreekuur, met onder andere voldoende patiënten met complexe problematiek. Uit onderzoek binnen de huisartsopleiding is gebleken dat met name de meer complexe problematiek niet altijd vanzelf bij de aios terechtkomt.
  • Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij de aios mogelijk. Deze balans wordt onder andere mogelijk gemaakt door:
    • Dagelijkse leergesprekken van een uur, naast ad-hoc-overleg over individuele patiënten.
    • Wekelijkse om-en-om spreekuren, naast ad-hoc-observaties.
    • Zelfstandige periodes waarin de aios zonder directe beschikbaarheid van de opleider werkt.
    • Voortgangsgesprekken.

Tijdens de 1e huisartsstage heb je als aios de mogelijkheid een 2e-jaars geneeskundestudent te begeleiden. Meer informatie hierover vind je hier: Begeleiding geneeskundestudent

Cursorisch onderwijs

De aios komen elke week naar het instituut voor cursorisch onderwijs op de terugkomdag.

Themaonderwijs

Tijdens de 1e huisartsstage is een aantal keer themaonderwijs (zie Themaonderwijs in de opleiding): 3 x een driekwart dag in de gemengde groepen en 7 x themaonderwijs in de eigen groep. De onderwerpen zijn gerelateerd aan belangrijke leerlijnen tijdens de 1e huisartsstage: ALK, Zorg voor het kind, Kennis en Wetenschap, Maatschappelijk handelen. Daarnaast is er aandacht voor de kernwaarde Persoonsgerichte zorg.
Het actuele aanbod van themaonderwijs staat op Canvas: Canvaspagina Themaonderwijs.

Landelijk onderwijs

In de tweede of derde maand van de opleiding neemt de aios deel aan de landelijke vierdaagse STARtclass Huisartsgeneeskunde I (spoedzorg in de huisartspraktijk). Deze cursus bereidt de aios voor op acute situaties, zowel op de praktijk als tijdens de ANW-diensten. Het afronden van de cursus is voorwaardelijk om gedurende de huisartsopleiding diensten op de post te kunnen doen. Meer informatie vind je hier: STARtclass jaar 1 - informatie en voorbereiding - Wiki HOVUmc.

Supervisie

Het reflecteren op praktijkervaringen en van daaruit komen tot gerichte leeractiviteiten en ontwikkelingen van het gedrag is essentieel voor de beroepsmatige ontwikkeling als aios en huisarts. In de 1e huisartsstage is daarom tijdens de terugkomdagen ruimte gereserveerd voor supervisie, waarin gewerkt wordt aan verdieping ten aanzien van persoonlijke thema's in het werk.
In groepjes van drie worden aios gedurende tien bijeenkomsten door een supervisor begeleid. Dit onderwijs speelt zich dus buiten de fasegroep af. Zie pagina Supervisie.

Parallel- en parallel-koppeldagen

Tijdens de 1e en 2e huisartsstage zijn er 6 x per jaar paralleldagen/parallel-koppeldagen. Deze dagen lopen 'parallel' met de terugkomdag van de aios.

  • Tijdens de paralleldag volgt de opleider onderwijs op het instituut. De aios werkt dan op de praktijk.
  • Bij een parallel-koppeldag zijn zowel opleider als aios op het instituut. Bij deze dagen staat het plannen van leeractiviteiten voor de aios en de begeleiding van en door de opleider centraal.

Verplichtingen en Leeractiviteiten

Een aantal onderdelen van de opleiding is verplicht in de beoordelingscyclus. Hierbij gaat het om toetsen, beoordelingsmomenten en een aantal leeractiviteiten. Deze verplichtingen zijn nodig om een voortgangsadvies of - beslissing te kunnen geven.

Daarnaast is er een aantal activiteiten dat wij als instituut adviseren. Indien gewenst en passend bij de leerbehoefte van de aios kan een docent een andere invulling geven aan deze leeractiviteiten. Het is de verantwoordelijkheid van de aios om de leeractiviteiten tijdig uit te voeren en het eventuele bewijsstuk op tijd aan te leveren. Leerdoelen en -activiteiten legt de aios vast in het Individueel OntwikkelPlan (IOP).

Het overzicht van de verplichtingen in de 1e huisartsstage staat hier: Verplichtingen.
Het overzicht van de leeractiviteiten in de 1e huisartsstage staat hier: Overzicht belangrijke leeractiviteiten

Opbouw in trimesters

Het onderwijs tijdens de 1e huisartsstage is opgedeeld in vier trimesters.

1e huisartsstage - 1e trimester

In het 1e én 2e trimester van de huisartsopleiding staan de volgende thema's en competentiegebieden centraal:

  • Thema's: Spoedeisende zorg (acute problematiek) en Korte episode zorg (veelvoorkomende aandoeningen).
  • Competentiegebieden: arts-patiëntcommunicatie, medisch-technische vaardigheden en professionaliteit.

De inhoud van deze inhoudelijke thema's en competentiegebieden zijn te vinden op de Wiki onder de leerlijnen:

Programmaonderdelen

De aios is de hele eerste week van de opleiding in de praktijk. In de tweede week is de aios twee dagen op het instituut. Deze twee dagen staan in het teken van kennismaking met elkaar en met de opleiding.

In het 1e trimester komt o.a. een toelichting op:

De presentaties van de aios staan in deze periode in het teken van Spoedeisende zorg of Korte episode zorg (veelvoorkomende aandoeningen). De self-assessmentformulieren self-assessment Acute Problematiek,Top 20 of Vaardigheden kunnen de aios helpen gericht een onderwerp te kiezen.

Het onderwijs door de docenten richt zich voor een groot deel op arts-patiëntcommunicatie: het opfrissen en uitbreiden van de basiscommunicatievaardigheden. Dit wordt na zes maanden afgesloten met de BasisConsultvoeringsToets (BCT).

Verder is er aandacht voor de leerlijn professionaliteit en dat met name het onderdeel reflecteren. De docenten leggen het doel van reflecteren uit en stellen regels omtrent reflecteren vast met de groep.

De docenten introduceren de Step-by-Step methode voor het bespreken van een door een aios ingebrachte casus. Vooral acute problemen, die diagnostisch of qua beleid niet eenduidig zijn, lenen zich hier goed voor.

Mogelijke andere leeractiviteiten dan genoemd in het toetsprogramma zijn in het 1e trimester:

  • Inhoud van de huisartsentas

Waarom heb je een huisartsentas? Neem je eigen tas mee en laat hem zien, wat heb je zoals bij je aan spullen?

  • De ampullenetui

Hoe zorg je ervoor dat je de juiste spullen krijgt?

  • Self-assessment acute en veelvoorkomende klachten

Zie self-assessment Acute Problematiek en Top 20 veel voorkomende klachten, self-assessment*. De aios bespreken in duo’s, op basis van de ingevulde self-assessments, waar hun sterke en zwakkere punten liggen. De docent inventariseert vervolgens actief welke expertise er in de groep aanwezig is ten aanzien van acute problematiek. Ook licht de docent toe waarom het diensten doen op de HAP cruciaal is om de benodigde ervaring met acute problematiek op te doen.

  • Self-assessment vaardigheden

Zie niveau bespreken technische vaardigheden. De docent stimuleert de aios om vooral ook met de opleider te bespreken hoe vaardig de aios zich voelt, zowel op het gebied van basisartsvaardigheden als op het gebied van huisartsspecifieke vaardigheden. De docent benadrukt dat ook de basisartsvaardigheden (zoals lichamelijk onderzoek) vaak nog veel oefening behoeft en stimuleert dat samen met de opleider te doen. De docent wijst op de verplichtingen van een dagelijks leergesprek, naast een - liefst wekelijks - om-en-om spreekuur. De docent laat op de Wiki de leerlijn Medisch handelen zien met de betreffende documenten over technische vaardigheden.

Zie verder de overzichten van verplichtingen en belangrijke leeractiviteiten.

1e huisartsstage - 2e trimester

In het 1e én 2e trimester van de huisartsopleiding staan de volgende thema's en competentiegebieden centraal:

  • Thema's: Spoedeisende zorg (acute problematiek) en Korte episode zorg (veelvoorkomende aandoeningen).
  • Competentiegebieden: arts-patiëntcommunicatie, medisch-technische vaardigheden en professionaliteit.

De inhoud van deze inhoudelijke thema's en competentiegebieden zijn te vinden op de Wiki onder de leerlijnen:

Programmaonderdelen

De start van het 2e trimester markeert een pas op de plaats: wat heeft de aios allemaal al geleerd en waar moet de aandacht de komende tijd naartoe gaan? Daarbij zijn de volgende onderwerpen van belang:

  • Wat heeft de aios al wel en nog niet gezien? Hier kan de incidentie-top 50 behulpzaam zijn (thuis invullen). Dit is geen scorelijst zoals de top 20, maar wel als zodanig te gebruiken.
  • Hoe gaat het met de ontwikkeling van de vaardigheden? Hier kan het voor de aios en opleider nuttig zijn de Wegwijzer voor Vaardigheden nog eens door te nemen met de vraag in hoeverre de verschillende vaardigheden (samen met de opleider) aandacht behoeven.
  • Hoe gaat het in de praktijk met het om-en-om spreekuur en de leergesprekken?
  • Hoe gaat het met de progressie op het competentiegebied communicatie, ook met het oog op de BasisConsultvoeringsToets?

De aios heeft het eerste voortgangsgesprek met opleider en docent. Hoe bereidt de aios zich op deze gesprekken voor? Hoe zorgt de aios dat deze daar ook zelf regie op voert, in het kader van het zelfsturend leren?

Daarbij maakt de aios een start met Individueel OntwikkelPlan (IOP). Vanaf het eerste voortgangsgesprek (5e maand) beschrijft de aios de leerdoelen in het IOP, dat een plaats krijgt in het ontwikkelingsdossier in het e-portfolio. Het IOP is een verplicht onderdeel van de opleiding. Het doel van het IOP is het ondersteunen van de zelfsturing in het leren. De aios maakt bewuste keuzes en zoekt daarover actief het gesprek met de opleider en/of de docent.

Het onderwijs door de docenten richt zich in deze fase voor een groot deel op arts-patiëntcommunicatie. Dit onderwijs staat in het teken van het ophalen en uitbreiden van de basiscommunicatievaardigheden. Dit wordt afgesloten met de BasisConsultvoeringsToets (BCT). Ter voorbereiding hierop bekijken aios ook elkaars video’s en geven elkaar tips en tops.

Docenten bereiden de aios ook voor op de PICO/CAT die volgt in het 3e trimester: Hoe zoek je zaken op? Waar zoek je? Hoe formuleer je een goede vraag?

Het aiosonderwijs staat ook in deze periode in het teken van de inhoudelijke thema's. Bij de keuze kan de besproken top 50 als inspiratie dienen, evenals de behoefte aan verdere verdieping in acute casuïstiek: Aiosonderwijs.

Ook vindt de eerste zelfstandige week plaats. Deze wordt in de groep voor- en nabesproken.

Mogelijke andere leeractiviteiten dan genoemd in het toetsprogramma of [[het overzicht van leeractiviteiten zijn in het 2e trimester:

  • Acute problematiek en diensten doen

In de groep plenair inventariseren hoeveel diensten de aios hebben gedaan en met welke acute aandoeningen ze daarmee geconfronteerd zijn. Zijn die ook regelmatig ingebracht in de groep om hier gezamenlijk van te leren (bijvoorbeeld via de Step-by-Step methode)? Hoe zelfstandig werkt de aios? Hoe beschikbaar is de opleider? Is dit goed op elkaar afgestemd? De hao observeert veelvuldig op de HAP. De hulp van de hao bij het leren van spoedeisende zorg verlenen is doorgaans onmisbaar. Met name het samen visitediensten doen is belangrijk.

  • Self-assessment top 50

De aios bespreken, bijvoorbeeld in trio's, het thuis ingevulde self-assessment top 50. Bij toerbeurt worden de ingevulde lijsten (3x15 minuten) doorgenomen. steeds staat 15 minuten lang een aios centraal; deze licht toe wat hij/zij nog wil leren en hoe dat aangepakt zal worden. De twee collega-aios treden hierbij op als consulent: ze geven gevraagd en ongevraagd advies over hoe de inbrenger zich iets eigen zou kunnen maken.
Top 50 incidentie - Wiki HOVUmc

  • Medicatievoorschrijfbeleid

Ondanks de NHG-Standaarden en andere huisartsgeneeskundige richtlijnen zijn er grote verschillen in voorschrijfbeleid tussen huisartspraktijken. Door middel van deze opdracht toets je je eigen voorschrijfgedrag aan de richtlijnen.
Doel: Rationaliseren van je voorschrijfbeleid voor de Top 20 Veel voorkomende aandoeningen.
Activiteiten:

  1. Vul de Keuzeopdracht 2 - Top 20 Voorschrijfbeleid.docx in. Geef aan welke medicijnen je nu voorschrijft en hoe je tot die keuze bent gekomen (van hao geleerd, uit Repertorium, al in ziekenhuis zo geleerd etc.).
  2. Toets vervolgens deze ingevulde lijst aan de richtlijnen uit de NHG-Standaarden en het Farmacotherapeutisch Kompas; kijk in dit laatste ook naar de prijzen van de medicatie!
  3. Noteer de verschillen tussen wat je nu doet en ‘hoe het zou moeten’.
  4. Neem de ingevulde lijst en de genoteerde verschillen mee naar het instituutsonderwijs, wissel uit in een subgroep van aios die dezelfde opdracht heeft gedaan en kom gezamenlijk tot een consensuslijst voor de top-20.
  5. Presenteer deze in de kerngroep en bediscussieer de gemaakte keuzes.

Resultaat: Een kostenbewuste lijst met voorkeursmiddelen voor de Top 20 van veel voorkomende aandoeningen.
Tijd: voorbereiding 1,5-2 uur, instituutsonderwijs 2 uur.
Nabespreking: Bespreek de lijst na met je hao en bespreek of jij (jullie?) volgens die lijst zal (zullen) gaan voorschrijven.

Zie verder de overzichten van verplichtingen en belangrijke leeractiviteiten.

1e huisartsstage - 3e trimester

In het 3e trimester verschuift de aandacht qua thema naar de veelvoorkomende chronische aandoeningen. Zie het thema Chronische zorg met de bijbehorende KBA's op deze Wiki. Soms wordt er ook al een aanvang gemaakt met het thema ALK, zodat een aios voldoende tijd heeft om een of meer ALK-patiënten te volgen.

De basisconsultvoeringstoets is (bijna) achter de rug; dat geeft ruimte voor andere onderwerpen op de terugkomdag en in de praktijk.

De eerste voortgangsgesprekken met opleider en docent zijn geweest. De aios heeft een IOP en werkt toenemend zelfsturend aan de leerdoelen. De aios betrekt daar ook het thema Chronische zorg met de bijbehorende KBA's bij.

Programmaonderdelen

De supervisie gaat van start. Dat betekent dat veel van de terugkomdagen in de vaste groep korter worden. Op deze dagen moet er een nieuwe balans gevonden worden tussen reflectieonderwijs en medisch inhoudelijk onderwijs.

Ook gaat de aios een dag de werkzaamheden van de praktijkassistent overnemen. Dit kan op de dag zijn dat de praktijkassistent naar het instituut komt (de pa-dag), maar ook op een andere dag.

Aios maken een PICO/CAT en doen een peer-assessment. Ook oefenen ze met SCEGS.

Het onderwijs van docenten richt zich op veel voorkomende chronische ziekten:

  • diabetes mellitus
  • astma/COPD
  • spirometrie
  • hart- en vaatziekten

Aios kunnen als opdracht krijgen op per chronische zieke een of twee chronisch zieke patiënten te volgen, of om bijvoorbeeld na te gaan hoeveel COPD-patiënten gecodeerd zijn, bij wie ze onder controle zijn, of ze roken en of ze de juiste medicatie gebruiken. Daarmee oefenen ze ook meteen praktijkmanagement.

Het aios onderwijs staat in dit trimester in het teken van chronische zorg.

Zie verder de overzichten van verplichtingen en belangrijke leeractiviteiten.

1e huisartsstage - 4e trimester

In het 4e trimester verschuift de aandacht qua thema naar patiënten met Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK). Zie hiervoor op de Wiki de leerlijn ALK met de bijbehorende KBA's.

De 9e-maands voortgangsgesprekken met opleider en docent zijn geweest, met bijbehorende voortgangsadviezen; een moment van bezinning op de voortgang en het vaststellen van nieuwe doelen. De aios heeft en onderhoudt een IOP en werkt toenemend zelfsturend aan de leerdoelen. De aios betrekt daar nu ook het thema ALK met de bijbehorende KBA's bij.

De supervisiebijeenkomsten zijn in volle gang. Dat betekent dat veel van de terugkomdagen in de vaste groep korter zijn dan in het eerste half jaar en vraagt om een goede balans tussen het reflectie-onderwijs en het medisch inhoudelijk onderwijs.

Programmaonderdelen

Het aiosonderwijs staat in dit trimester in het teken van ALK.
Deze leerlijn biedt een grote hoeveelheid instructiefilmpjes, bouwstenen en een serie van drie onderwijsprogramma’s.

Zie verder de overzichten van verplichtingen en belangrijke leeractiviteiten.

  Overzicht stagehandleidingen

Handleiding
1e Huisartsstage
Klinische
stage
CZ
stage
GGZ
stage
Handleiding
2e Huisartsstage