2e Huisartsstage: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken
(koppeling gewijzigd)
k
(4 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 21: Regel 21:
 
|-
 
|-
 
|
 
|
'''Onderdelen 2e Huisartsstage:'''
+
'''Onderdelen 2<sup>e</sup> huisartsstage:'''
 
*[[Opdrachten 2e Huisartsstage|Opdrachten]]
 
*[[Opdrachten 2e Huisartsstage|Opdrachten]]
 
*[[Verplichtingen 2e Huisartsstage|Verplichtingen]]
 
*[[Verplichtingen 2e Huisartsstage|Verplichtingen]]
Regel 28: Regel 28:
 
*[[Bouwstenen 2e Huisartsstage|Bouwstenen]]
 
*[[Bouwstenen 2e Huisartsstage|Bouwstenen]]
 
|}
 
|}
=== Handleiding 2<sup>e</sup> huisarts-stage ===
+
=== Handleiding 2<sup>e</sup> huisartsstage ===
Deze handleiding biedt een beschrijving van de tweede huisarts-stage van de Huisartsopleiding VUmc. Het onderwijs is ingevuld conform het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] (LOP) 2016 met zijn thema's en Kenmerkende BeroepsActiviteiten ([[Thema en KBA|KBA's]]), het [[Competentieprofiel van de huisarts]] en het Protocol toetsing en beoordeling. Binnen deze kaders zet de Huisartsopleiding VUmc eigen accenten, die zijn terug te vinden in ons [[opleidingsplan HOVUmc]].
+
Na de 1<sup>e</sup> huisartsstage en de externe stages volgt de 2<sup>e</sup> huisartsstage. Deze handleiding geeft een praktische beschrijving van het praktijkleren en het instituutsonderwijs.
  
In een competentiegerichte opleiding staat het ‘praktijkleren’ centraal. Het instituutsonderwijs ondersteunt en verdiept het praktijkleren. De aios werkt samen met zijn /haar opleider, docenten en peers aan zijn/haar toenemende competentie en zelfstandigheid. Op de stageplek is de huisartsopleider laagdrempelig benaderbaar en tijdens het cursorisch onderwijs op het instituut wordt de aios begeleid door twee vaste docenten. Daarnaast is het leren van en mét elkaar in de aios-groep een belangrijk didactisch uitgangspunt. In de ervaringsronde (reflectieonderwijs) worden praktijkervaringen gedeeld en getoetst aan de ervaringen van andere aios. Op basis van reflectie en feedback op het praktijkhandelen, en wat er op de terugkomdagen aan de orde komt, formuleert de aios steeds nieuwe leerdoelen. Het leren van de aios wordt dus zo veel mogelijk gestuurd door diens individuele leerbehoeften, binnen de genoemde vastgestelde kaders. Aios formuleren hun leerdoelen met regelmaat in een Individueel Ontwikkelings Plan ([[IOP]]). Docenten en opleiders bieden hulp bij het concretiseren van leerdoelen. Op geleide van de praktijkervaringen, de ‘prestaties’ bij het cursorisch onderwijs en de reflectie hierop van de aios, wordt het IOP regelmatig geactualiseerd. In de voortgangsgesprekken wordt drie keer per jaar de ontwikkeling van de aios geëvalueerd en het IOP bijgesteld. 
+
=== Doelen en globale inhoud 2<sup>e</sup> huisartsstage ===
 +
In de 2<sup>e</sup> huisartsstage leert de aios, toenemend zelfstandig, toenemend complexe patiëntenzorg te leveren. Daarbij leert de aios de zorg te organiseren, als leidinggevende aan praktijkondersteuners en praktijkassistenten. De aios leert zich verhouden tot het vraagstuk van de toekomstbestendigheid van de huisartsenzorg. De aios leert toenemend zelfsturend en maakt individuele keuzes voor de indeling van de opleiding. In de 2<sup>e</sup> huisartsstage is er gericht aandacht voor de volgende thema's uit het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk Opleidingsplan]] (LOP):
 +
* Chronische zorg
 +
* Psychische klachten en aandoeningen
 +
* Complexe ouderenzorg
 +
* Zorg voor het kind
 +
* Palliatieve zorg
 +
* SOLK
 +
* Preventie
 +
* Praktijkmanagement
  
=== Doelen en globale inhoud 2<sup>e</sup> huisarts-stage ===
+
Zie voor de uitwerking van de thema's en alle onderwijsbouwstenen de informatie, samengevat op de [[Hoofdpagina|Wiki-homepage]].
In de 2<sup>e</sup> huisarts-stage staat de meer complexe huisartsenzorg centraal: Het Landelijk opleidingsplan spreekt van de thema’s Psychische klachten en aandoeningen, Complexe ouderenzorg, Palliatieve zorg en SOLK. Voorts is er extra aandacht voor de thema’s Preventie en Praktijkmanagement. De aios verbreedt en verdiept zijn/haar competenties en werkt toenemend zelfstandig. In het instituutsonderwijs is er, naast het onderwijs in de vaste (tweede) fase-groep, onderwijs door experts, lokaal en landelijk (Preventie tweedaagse). De aios is toenemend zelfsturend en maakt individuele keuzes tav het volgen van dit expert-onderwijs. Daarnaast is er de mogelijkheid om landelijk vorm gegeven differentiatie-onderwijs te volgen. Zelfstudie ondersteunt het praktijkleren en het instituutsonderwijs. Tijdens de tweede fase starten de aios met begeleide en later onbegeleide intervisie, als voorbereiding op doorgaande intervisie als huisarts. Aan het eind van de 2<sup>e</sup> huisarts-stage, dit is bij het afronden van de huisartsopleiding, voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de tien thema’s van het LOP. Dat geeft richting aan het verder zelfsturend leren na de opleiding in het kader van permanente professionele ontwikkeling. 
+
 
 +
Het einde van de 2<sup>e</sup> huisartsstage valt samen met de afronding van de huisartsopleiding. De aios voldoet bij deze afronding aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft een reëel beeld van het beheersingsniveau van de tien thema's van het LOP. Dat geeft richting aan het zelfsturend leren na de opleiding in het kader van permanente professionele ontwikkeling.
  
 
=== Praktijkleren ===
 
=== Praktijkleren ===
 +
{{Handleiding - Leren in de dagpraktijk}}
 +
{{Handleiding - Leren op de huisartsenpost}}
 +
De aios doet dit jaar ten minste 20 zelfstandige diensten, onder supervisie van de opleider. De taken en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen (aios, opleider, HAP en opleidingscoördinator HAP), en een beschrijving van de eisen die aan de aios worden gesteld om zelfstandig op de HAP te mogen werken, staan beschreven in de leidraad (zie link hierboven).
 +
{{Handleiding - Instituutsonderwijs}}
 +
{{Handleiding - Leren met opdrachten}}
 +
Tijdens de 2<sup>e</sup> huisartsstage zijn er de opdrachten praktijkmanagement en de opdrachten aiosonderwijs.
  
==== Leren in de dag-praktijk ====
+
{{Handleiding - Reflectieonderwijs}}
De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Een aantal voorwaarden zijn daarbij van belang:
+
{{Handleiding - Aiosonderwijs}}
* Een voldoende en divers patiënten-aanbod. Uit onderzoek is gebleken dat aios in de huisartsopleiding vaak een te eenzijdige mix van patiënten te zien krijgen waarbij vooral de meer complexe zorg door de opleider wordt verleend. Vooral in de tweede huisarts-stage is het van belang met de opleider en praktijkassistente samen voor een aanbod van voldoende patiënten met complexe problematiek zorg te dragen.
+
{{Handleiding - Docentonderwijs en training}}
* Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. Voldoende observatie door de opleider op het gebied van arts-patiënt communicatie, maar ook van basale en nieuwe technische vaardigheden, zonder de aios onnodig te controleren, en gericht op toenemend zelfstandig werken en leren.
+
{{Handleiding - Individuele begeleiding aios}}
* Dagelijkse leergesprekken naast ad hoc overleg over individuele patiënten.
 
* Zelfstandige periodes
 
* Voortgangsgesprekken 
 
 
 
==== Leren op de huisartsenpost ====
 
Een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP). Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is en daarmee een belangrijk gespreksonderwerp tussen aios en opleider. Op het instituut is er vroeg in het jaar een koppeldag, voor opleiders en aios, waarin aandacht wordt besteed aan de regelgeving en de verantwoordelijkheden van de aios, de opleider en de postcoördinator.
 
 
 
De aios gaat dit jaar ook zelfstandig diensten doen, onder begeleiding 'op afstand' van de opleider. De opleider stelt tevoren vast, door de aios te observeren bij consultdiensten, visitediensten en tijdens telefonische consulten, of de aios in staat is op verantwoorde wijze zelfstandig diensten te doen en vult dan de Verklaring van overdracht van de begeleiding van een aios.pdf in.
 
  
De Huisartsenpost zal doorgaans een kopie van deze verklaring van de aios vragen vóór deze er zelfstandig diensten mag doen! Tijdens deze zelfstandige diensten wordt wel van de opleider verwacht, dat deze voor overleg bereikbaar is en zo nodig ter plekke komt ondersteunen. Eventueel kan de opleider deze taak overdragen aan een collega-opleider, die bij dezelfde Dienstenpost werkzaam is.
+
==== Expertonderwijs ====
 +
Expertonderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert op een bepaald vakgebied, uiteenlopend van een kader-huisarts tot een medisch specialist tot een paramedicus. Tijdens de 2<sup>e</sup> huisartsstage is er een tot twee keer per maand in de middag een keuze aan verschillend expertonderwijs. Deelname is, net als voor de andere terugkomdagonderdelen, verplicht. 
  
Bij alle Huisartsenposten waarmee HOVUmc samenwerkt is er een opleider (betaald) als postcoördinator voor de opleiding van aios op de betreffende post aangesteld. Deze helpt bij de introductie van de aios op de post (inwerkprogramma) en helpt wanneer nodig in overleg met de eigen opleider ervoor te zorgen dat de aios voldoende diensten doet. De RGS geeft als richtlijn voor de diensten in de tweede huisarts-stage aan:
+
De aios kiest vooraf bij welk expertonderwijs hij/zij aansluit: elke drie maanden ontvangt de aios een uitnodiging om zich in te schrijven voor het keuzeonderwijs van het eerstvolgende kwartaal. Deze keuze is om organisatorische redenen bindend.
* elke aios doet minimaal 5 ANW diensten per kwartaal;
 
* een derdejaars aios doet tenminste 2 nachtdiensten tijdens de opleiding '''zelfstandig.'''
 
In de vierde maand van de opleiding is het goed te bezien of dit al gerealiseerd is! (of in ieder geval ingepland).
 
  
In het [[E-portfolio|portfolio]] van de aios moet een hoofdstukje 'Diensten doen' zitten. Dit wordt gemaakt met behulp van het [null Dossier Diensten.doc] waarin het volgende wordt bewaard:
+
{{Handleiding - Voortgang en beoordeling}}
* De gedane diensten, de soort diensten en de mate van zelfstandigheid
 
* Een certificaat van een recent (max. 2 jaar geleden) gedane cursus BLS/AED
 
* De leerpunten die tijdens het dienst doen zijn opgedaan
 
* De beoordelingen door de opleider en de 'Verklaringen Zelfstandig Diensten Doen'
 
Voor overige informatie  [[Leidraad diensten|Diensten in de HAP]]
 
  
==== Leren met praktijkopdrachten ====
+
In de 4<sup>e</sup> maand levert de aios video-opnames in ten behoeve van de pré-toets consultvoering. Uiterlijk vijf maanden voor het einde van de opleiding vindt de consultvoeringstoets 2<sup>e</sup> huisartsstage plaats.
Praktijkopdrachten zijn de brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Het belang ervan is vooral dat je als aios actief aan de gang gaat met de thema’s van de tweede huisarts-stage in de praktijk.  
 
  
Er zijn drie soorten opdrachten te onderscheiden:
+
Vier maanden vóór het einde van de opleiding vindt de laatste voortgangsbeslissing plaats door het hoofd met het oog op tijdige certificering van de aios als huisarts.
* [[Instituutsopdrachten]]
 
* Keuzeopdrachten
 
* 'eigen' opdrachten
 
  
===== '''Instituutsopdrachten''' =====
+
===Individualisering opleiding===
Er zijn in dit jaar '''drie instituutsopdrachten verplicht uit te voeren'''; deze zijn gericht op hoofdthema's van dit jaar:
+
In de 2<sup>e</sup> fase is er een aanbod van expertonderwijs, waaruit gekozen kan worden. Tevens zijn er dan [[Differentiaties|differentiatiemogelijkheden]], een aanvullend, landelijk en verdiepend onderwijsaanbod waarmee de aios zich extra kan bekwamen in een specifiek onderdeel van de huisartsgeneeskunde. Congresbezoek kan een aantal terugkomdagen vervangen. Bestuursactiviteiten bij de LOVAH (Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen) kunnen deels in opleidingstijd worden gedaan. Zie ook het [[Aanwezigheidsreglement]].
* [[Instituutsopdracht - Polyfarmacie]]
 
* [[Instituutsopdracht - Praktijkmanagement]]
 
* [[Instituutsopdracht - Psychische klachten]]
 
* [[Instituutsopdracht - Palliatieve zorg]]
 
[[Instituutsopdracht - Polyfarmacie]]  en [[Instituutsopdracht - Praktijkmanagement]] zijn verplicht; als derde instituutsopdracht kan je als aios kiezen tussen [[Instituutsopdracht - Psychische klachten]] en [[Instituutsopdracht - Palliatieve zorg]].
 
  
Ook de [null Samenwerkingsopdrachten aios-praktijkondersteuner] en [null Samenwerking aios met praktijkassistente] zijn sterk aan te raden. De aios krijgt aan het begin van het jaar toelichting op de opdrachten en geeft deze zelf verder vorm.  De resultaten van het werken aan deze opdrachten worden regelmatig besproken met de opleider en/of in het instituutsonderwijs. Voor de patiënt-gebonden opdrachten ligt de nadruk op de opleider als begeleider, bij de opdracht 'praktijkmanagement' is feedback van docenten en collega-aios ook belangrijk.
+
===Onderwijsinformatiesystemen===
 +
Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving [[ICT Systemen|de handleiding ICT.]]
 +
*[[E-portfolio]]. Een online portfolio waarin de aios opneemt: alle ComBels en voortgangsadviezen, alsmede de reflectieverslagen na de voortgangsgesprekken, de verklaringen dienstdoen, supervisiebeoordelingen.
 +
*[[Canvas]]. De interactieve digitale leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties. Ook het rooster is opgenomen in Canvas.
 +
*[https://hovumc.nl/wiki HOVUmc-Wiki]. Deze open, online informatiebron bevat een groot aantal onderwijsbouwstenen, gerangschikt onder vijftien [[leerlijnen]]. Een bouwsteen bevat informatie over een bepaald onderwerp. De bouwstenen zijn bruikbaar bij het maken van onderwijs door aios en docenten, ter ondersteuning van het praktijkleren, voor zelfstudie en voor leergesprekken. Naast onderwijsinhoudelijke informatie bevat de Wiki alle handleidingen en regelgeving van de opleiding.
 +
*[[Video opnames van consulten|Videoplatform]]. Dit is een beveiligde online omgeving waar aios video-opnames van consulten uploaden om later terug te kijken met de opleider, de docenten of de terugkomdaggroep. Ook vindt via dit platform de beoordeling voor de BasisConsultvoeringsToets en de consultvoeringstoets van de tweede huisartsstage plaats.
 +
*[[Webmail]]. Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc-account. 
  
===== '''Keuzeopdrachten''' =====
 
Keuzeopdrachten Jaar 3 kan de aios (facultatief) gebruiken als ze aansluiten bij de leerwens.
 
 
===== '''Eigen opdrachten''' =====
 
'Eigen' opdrachten zijn opdrachten die de aios voor zichzelf maakt om individuele leerdoelen te bereiken. Deze opdrachten worden vastgelegd in het eigen [[IOP]]. Opdrachten kennen een vast format: de [[ADART-N]] structuur. Deze structuur biedt houvast bij het concretiseren van opdrachten. Docent en hao kunnen de aios helpen om tot kwalitatief goede opdrachten te komen. Voortgangsgesprekken zijn hiervoor een gelegenheid.
 
 
===== '''Opdrachttijd''' =====
 
Als richtlijn geldt, dat er in dit jaar 3 uur per week aan opdrachten gewerkt wordt; veel van deze tijd wordt besteed aan het gericht werken met patiënten in het kader van de opdracht. De aios is tijdens de 'opdrachttijd' dus in principe gewoon in de opleidingspraktijk aanwezig. Van belang is dat die tijd ingepland wordt als vrije door de aios te vullen ruimte; daarvoor zijn afspraken met opleider en doktersassistente nodig! 
 
 
=== Instituutsonderwijs ===
 
Drie a vier keer per maand komen de aios naar de terugkomdag op het instituut, in groepen die al tijdens de [[CZ stage]]/[[GGZ stage]] zijn gevormd, en met dezelfde docenten (tweede fase-groepen). Dit instituutsonderwijs heeft als doel het praktijkleren te ondersteunen en verdiepen en is te onderscheiden in:
 
* Reflectie-onderwijs
 
* Aios-onderwijs
 
* Docent-onderwijs/training
 
* Expert-onderwijs
 
* Individuele begeleiding aios en koppel
 
* Differentiatie-onderwijs
 
Bij het verdiepen van het praktijkleren is er veel ruimte voor aios en docenten om binnen de kaders keuzes te maken in wat er aan de orde komt en hoe dat wordt vorm gegeven. De genoemde kaders worden, zoals steeds, gevormd door de thema’s van het [[Landelijk opleidingsplan]] (LOP) en het competentieprofiel van de huisarts. Binnen de thema’s van het LOP staat in de 2<sup>e</sup> huisarts-stage de meer complexe huisartsenzorg centraal: Het LOP noemt de thema’s, uitgewerkt in de leerlijnen:
 
* [[Leerlijn psychische klachten]]
 
* [[Leerlijn complexe ouderenzorg]]
 
* [[Leerlijn palliatieve zorg]]
 
* [[Leerlijn SOLK]]
 
 Voorts is er extra aandacht voor de thema’s:
 
* [[Leerlijn preventie]]
 
* [[Leerlijn praktijkmanagement]]
 
 
==== Reflectieonderwijs ====
 
Het (kunnen) reflecteren op praktijkervaringen en van daaruit komen tot gerichte leeractiviteiten en aanpassing van het gedrag is essentieel voor de beroepsmatige ontwikkeling als aios. In het onderwijs is daarom ook tijdens de tweede huisarts-stage ruimte gereserveerd voor reflectierondes. Aios gebruiken hun peers en docenten om casus en dilemma’s voor te leggen. Door reflectie en feedback krijgt de aios meer grip op wat er speelt en handvatten voor zijn/haar verdere ontwikkeling op dit gebied. Op groepsniveau kunnen de ingebrachte vragen uit de praktijk ook richting geven aan de planning van het (keuze-)onderwijs. Om de aansluiting met de jaarthema's te bevorderen is het ook mogelijk reflectierondes te thematiseren. Voorbeelden zijn b.v. : 'beslissingen rond het levenseinde', 'werken in tijdnood, welke keuzes maak je?' etc.
 
 
Ter ondersteuning is de handleiding Reflectie in de huisartsopleiding ontwikkeld, die informatie biedt over de
 
 
==== Aios-onderwijs ====
 
Naar aanleiding van de ervaringen uit de praktijk en de reflecties hierop wordt een keuze gemaakt voor verdiepingsonderwijs. Aios nemen daarin een actieve rol voor hun rekening door samen met de docenten een thema te kiezen en invulling te geven aan het onderwijs. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het 'aios-onderwijs' te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding van dit aios- onderwijs en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aios- onderwijs. Ook doen ze dit door het concretiseren van leerwensen van de aios en het adviseren ten aanzien van de te gebruiken onderwijsprogramma's en didactische werkvormen. Pas als de leerdoelen concreet genoeg zijn is het mogelijk het bijpassende onderwijs te ontwerpen/selecteren. Waar nodig leveren de docenten zelf een bijdrage aan de uitvoering van het onderwijs.
 
 
Bij het ontwerpen van het zogenoemde 'aios-onderwijs' kan geput worden uit meerdere databases. Allereerst zijn er materialen te vinden op onze eigen onderwijs-Wiki. De leerlijnen zijn in ontwikkeling en zullen in 2018 steeds meer onderwijsbouwstenen voor praktijk, zelfstudie en terugkomdagonderwijs gaan bevatten. Indien noodzakelijk kunnen in overleg ook derden benaderd worden voor het vervullen van de rol van expert- docent. Op de website van Huisartsopleiding Nederland zijn Toets-stations te vinden om het vaardighedenonderwijs te ondersteunen. Een trainingsacteur kan naar behoefte (van de groep) ingezet worden.
 
 
==== Docent-onderwijs en training ====
 
Naast het aios-onderwijs is er onderwijs door de docenten. Docenten hebben hun eigen expertise-gebieden. GW-docenten geven trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie, leiderschap, praktijkmanagement etc. Het samen bekijken en bespreken van consulten op video vormt een vast onderdeel van het terugkomdagonderwijs.
 
 
==== Expert-onderwijs ====
 
Expert-onderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert. Tijdens de 2<sup>e</sup> huisarts-stage is er op ongeveer twee derde van alle terugkomdagen in de middag een aanbod van expert-onderwijs waaruit de aios een keuze maakt. Het expert-onderwijs wordt vorm gegeven als workshops waarin naast kennisoverdracht ruimte is voor het toepassen van de kennis. We streven naar een ruim aanbod van expert-onderwijs, binnen de thema’s die passen bij deze fase van de opleiding, waaruit een werkelijke keuze mogelijk is die past bij de leerwensen van de aios. Het gevolgde expert-onderwijs en hoe dit past in het IOP is een onderwerp bij de voortgangsgesprekken met opleider en docent. 
 
 
Eens in de drie maanden ontvangt de aios een uitnodiging om zich in te schrijven voor het keuze-onderwijs van het kwartaal dat twee maanden later begint. (in juli voor september tot december, in oktober voor december tot maart enz.) Een overzicht van het aanbod vind je in Canvas. 
 
 
==== Individuele begeleiding aios en koppel ====
 
Naast het groepsonderwijs is ook het bieden van individuele begeleiding een belangrijke functie van het terugkomdagonderwijs. Individuele begeleiding vindt tevens plaats via Canvas waarop de docenten reageren op de aios, bijvoorbeeld op diens IOP. Doordat de docent ook de opleider ziet op de paralleldagen, en het koppel spreekt tijdens praktijkbezoeken is begeleiding van de aios, de opleider en het koppel mogelijk. We spreken van samenwerking rond het leren van de aios in de ''driehoek'' van aios-opleider-docent.
 
 
==== Voortgangsgesprekken ====
 
In de voortgangsgesprekken die 4-maandelijks plaatsvinden, zowel tussen aios en opleider als tussen aios en docent, wordt teruggekeken naar het functioneren in de afgelopen periode en vooruitgekeken naar wat er in de komende periode moet gebeuren. De aios heeft hierin een actieve rol en maakt inzichtelijk aan opleider en docent hoe ver hij/zij is in de ontwikkeling avn zijn/haar competenties in het licht van het competentieprofiel huisarts en de thema’s van het Landelijk opleidingsplan. De Kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA’s) zijn hierbij behulpzaam: de aios kan aan de hand van betekenisvolle casuïstiek aan zijn/haar opleider laten zien wat hij/zij op welk niveau beheerst, wat dus al geborgd is en waar nog werk aan de winkel is. De aios maakt verslagen van deze gesprekken en legt dit ter aanvulling en goedkeuring voor aan de opleider, resp. docent; ook verwerkt de aios de resultaten in een volgende versie van het eigen IOP. De aios bewaart verslagen en de achtereenvolgende versies van het IOP in het eigen Portfolio.
 
 
Opleider en docent hebben beide een coachende rol bij het concretiseren en faciliteren van de leeractiviteiten van de aios.
 
 
==== Differentiatie-onderwijs ====
 
Naast het bestaande HOVUmc instituutsonderwijs kunnen aios tijdens de tweede  huisarts-stage gebruikmaken van een aanvullend, landelijk, verdiepend onderwijsaanbod: de Differentiaties. Hiermee kan de aios zich extra bekwamen in een onderdeel van de huisartsgeneeskunde dat hem/haar fascineert (‘huisarts plus’).
 
 
Aios die een differentiatie doen volgen ca 1 x per maand in totaal 5 onderwijsdagen op het instituut waar de differentiatie wordt gegeven. Daarnaast kunnen aios maximaal 3 uur praktijktijd aan de differentiatie besteden. Het volgen van een differentiatie vraagt daarnaast om een investering van ‘eigen tijd’.
 
 
Differentiatie-onderwijs volgen betekent minder ‘gewoon instituutsonderwijs’ volgen: aios die een differentiatie volgen werken op de donderdag in de vierde week van de maand  in de praktijk en volgen dan geen terugkomdag onderwijs. (let op: week 1 is hierbij de week met de eerste maandag van de maand erin). De reden voor deze compensatie is dat de aios ander te veel terugkomdagen volgt, respectievelijk te weinig in de praktijk werkt. Zie regelgeving: maximum aantal terugkomdagen. 
 
 
=== Toetsing en beoordeling ===
 
Met ingang van maart 2014 geldt het Toetsprogramma HOVUmc voor alle betrokkenen (aios, opleiders en docenten) voor hoe de beoordeling van de aios Huisartsgeneeskunde bij HOVUmc wordt ingevuld. In dit programma worden de criteria beschreven die beoordelaars gebruiken voor de beoordeling van de prestaties van de aios. De nadere uitwerking van de verschillende toetsmomenten is nader uitgewerkt in een tijdpad, zie daarvoor:
 
* [[Toetsing en beoordeling#Tijdpad 1e Huisartsstage|Tijdpad toetsing en beoordeling]]
 
 
=== E-portfolio ===
 
{{e-portfolio}}
 
 
=== Canvas  ===
 
{{Canvas}}
 
 
=== Wiki: Onderwijsinhoud ===
 
Op deze wiki is, naast alle handleidingen en regelgeving, ook veel inhoudelijke informatie te vinden, gerangschikt onder ca 13 [[leerlijnen]]. Deze inhoud wordt gepresenteerd in de vorm van onderwijsbouwstenen, die te gebruiken zijn bij het maken van onderwijs door aios en docenten. Ook zijn bouwstenen soms geschikt voor het praktijkleren en/of voor leergesprekken of zelfstudie. De bouwstenen zijn waar mogelijk gerangschikt per KBA. Ook zijn de onderwijsbouwstenen te vinden met behulp van de zoekfunctie rechts boven in het scherm. Het maken van nieuwe bouwstenen is in 2018 in volle gang. Er is dus nog geen dekkend aanbod voor het huisartsgeneeskundig domein.
 
 
{{witregel}}
 
<big>'''Overzichten stage handleidingen'''</big>
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#4ea24e;" |'''[[1e Huisartsstage|<span style="color:white">Handleiding<br />1e Huisartsstage</span>]]'''
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 16%; background-color:#228b22;" |'''[[Klinische stage|<span style="color:white">Klinische<br />stage</span>]]'''
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 2%; background-color: white;" |
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 8%; background-color:#4aa6ff;" |'''[[CZ stage|<span style="color:white">CZ<br />stage</span>]]'''
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 8%; background-color:#1c86ee;" |'''[[GGZ stage|<span style="color:white">GGZ<br />stage</span>]]'''
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#1874cd;" |'''[[2e Huisartsstage|<span style="color:white">Handleiding<br />2e Huisartsstage</span>]]'''
 
|}
 
 
{{witregel}}
 
{{witregel}}
 
<big>'''Overzichten stage handleidingen'''</big>
 
<big>'''Overzichten stage handleidingen'''</big>

Versie van 30 mrt 2020 om 17:07


2e Huisartsstage

Onderwijscoordinator
Chris Rietmeijer

Teamleider
Hendrien Duijnhouwer

Assistent teamleider
Nanda Stoll

Onderdelen 2e huisartsstage:

Handleiding 2e huisartsstage

Na de 1e huisartsstage en de externe stages volgt de 2e huisartsstage. Deze handleiding geeft een praktische beschrijving van het praktijkleren en het instituutsonderwijs.

Doelen en globale inhoud 2e huisartsstage

In de 2e huisartsstage leert de aios, toenemend zelfstandig, toenemend complexe patiëntenzorg te leveren. Daarbij leert de aios de zorg te organiseren, als leidinggevende aan praktijkondersteuners en praktijkassistenten. De aios leert zich verhouden tot het vraagstuk van de toekomstbestendigheid van de huisartsenzorg. De aios leert toenemend zelfsturend en maakt individuele keuzes voor de indeling van de opleiding. In de 2e huisartsstage is er gericht aandacht voor de volgende thema's uit het Landelijk Opleidingsplan (LOP):

  • Chronische zorg
  • Psychische klachten en aandoeningen
  • Complexe ouderenzorg
  • Zorg voor het kind
  • Palliatieve zorg
  • SOLK
  • Preventie
  • Praktijkmanagement

Zie voor de uitwerking van de thema's en alle onderwijsbouwstenen de informatie, samengevat op de Wiki-homepage.

Het einde van de 2e huisartsstage valt samen met de afronding van de huisartsopleiding. De aios voldoet bij deze afronding aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft een reëel beeld van het beheersingsniveau van de tien thema's van het LOP. Dat geeft richting aan het zelfsturend leren na de opleiding in het kader van permanente professionele ontwikkeling.

Praktijkleren

De aios leert het vak in de huisartspraktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:

  • Een voldoende en divers patiëntenaanbod. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren. Vooral in de tweede huisartsstage is het van belang met de opleider en praktijkassistent(e) samen te zorgen voor een zo gevarieerd mogelijk spreekuur, met onder andere voldoende patiënten met complexe problematiek. Uit onderzoek binnen de huisartsopleiding is gebleken dat met name de meer complexe problematiek niet altijd vanzelf bij de aios terechtkomt.
  • Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij de aios mogelijk. Deze balans wordt onder andere mogelijk gemaakt door:
    • Dagelijkse leergesprekken van een uur, naast ad-hoc-overleg over individuele patiënten.
    • Wekelijkse om-en-om spreekuren, naast ad-hoc-observaties.
    • Zelfstandige periodes waarin de aios zonder directe beschikbaarheid van de opleider werkt.
    • Voortgangsgesprekken.

Sjabloon:Handleiding - Leren op de huisartsenpost De aios doet dit jaar ten minste 20 zelfstandige diensten, onder supervisie van de opleider. De taken en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen (aios, opleider, HAP en opleidingscoördinator HAP), en een beschrijving van de eisen die aan de aios worden gesteld om zelfstandig op de HAP te mogen werken, staan beschreven in de leidraad (zie link hierboven). Drie tot vier keer per maand komen de aios naar de terugkomdag op het instituut, in vaste groepen van circa 14 aios en 2 docenten: een huisarts en een gedragswetenschappelijk docent. De vaste terugkomdag in de eerste fase is de dinsdag, in de tweede fase de donderdag. Het instituutsonderwijs heeft als doel het praktijkleren te ondersteunen en te verdiepen. het instituutsonderwijs is deels vraaggestuurd: de aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het Landelijk OpleidingsPlan, zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm.

De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen: Zelfstudie en opdrachten hebben als doel om, binnen het kader van de opleidingsdoelen, persoonlijke leerdoelen te kiezen en daaraan te werken, veelal uitmondend in een casus- of themapresentatie in de groep. De opdrachten zijn voor alle aios verplicht.

De aios is volgens de CAO gerechtigd om per week 3 uur opdrachttijd in de praktijk te reserveren. Dat geeft ruimte om bijvoorbeeld specifieke patiënten te zien; denk bijvoorbeeld aan Chronische zorg of SOLK. Daarnaast kan de opdrachttijd benut worden voor literatuuronderzoek, overleg en verslaglegging.

Een aantal opdrachten is beschreven. Aios kunnen, gemotiveerd en in overleg, van een opdracht afwijken als dat beter past bij het behalen van de betreffende leerdoelen (zelfsturing binnen kaders). Klik hier voor inspiratie.

Waar mogelijk kunnen opdrachten gecombineerd worden, bijvoorbeeld een presentatie over de opdracht Praktijkverbeterplan of een opdracht die door twee aios samen wordt uitgevoerd.

Leerdoelen en opdrachten worden vastgelegd in het IOP. Tijdens de 2e huisartsstage zijn er de opdrachten praktijkmanagement en de opdrachten aiosonderwijs.

Feedback en reflectie zijn essentieel voor het zelfsturend leren van de aios. In het onderwijs is daarom ruimte gereserveerd voor reflectierondes. Aios leggen casus en dilemma's voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback op deze praktijkervaringen krijgt de aios meer grip op de ervaring, en handvatten voor de verdere professionele ontwikkeling. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep. Zie Leerlijn professionaliteit. De aiosgroep kiest welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het aiosonderwijs te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aiosonderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep. Op de Wiki zijn per thema en per competentiegebied onderwijsbouwstenen te vinden die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs. Naast het aiosonderwijs is er onderwijs door de docenten. Docenten hebben hun eigen expertisegebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten onder meer trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisartsdocenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema. Op de terugkomdag is er tijd voor individuele begeleiding van de aios door de docenten. Individuele begeleiding vindt ook plaats binnen de digitale leeromgeving Canvas waar de docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios uploadt, zoals het Individueel ontwikkelingsplan (IOP). Naast de aios begeleidt de docent ook dienst opleider (tijdens de parallel- en koppeldagen) en het aios-opleiderkoppel, bijvoorbeeld door praktijkbezoeken af te leggen en voortgangsgesprekken bij te wonen. We spreken hierbij van samenwerking rond het leren van de aios in de driehoek van aios-opleider-docent.

Expertonderwijs

Expertonderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert op een bepaald vakgebied, uiteenlopend van een kader-huisarts tot een medisch specialist tot een paramedicus. Tijdens de 2e huisartsstage is er een tot twee keer per maand in de middag een keuze aan verschillend expertonderwijs. Deelname is, net als voor de andere terugkomdagonderdelen, verplicht. 

De aios kiest vooraf bij welk expertonderwijs hij/zij aansluit: elke drie maanden ontvangt de aios een uitnodiging om zich in te schrijven voor het keuzeonderwijs van het eerstvolgende kwartaal. Deze keuze is om organisatorische redenen bindend.

Elke vier maanden zijn er voortgangsgesprekken, zowel tussen aios en opleider als tussen aios en docent. De competentieontwikkeling van de aios in de afgelopen periode wordt besproken en er wordt vooruitgekeken naar welke leerdoelen centraal zullen staan in de volgende periode. De aios heeft hierin een actieve rol en maakt inzichtelijk aan opleider en docent hoe ver deze is ten opzichte van het competentieprofiel huisarts. De competentieboordelingslijst ComBeL dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument. De thema's van het Landelijk OpleidingsPlan (LOP) met de bijhorende KBA's geven de context waartegen de competentieontwikkeling wordt bezien.

Opleider en docent hebben een coachende rol bij de leeractiviteiten van de aios. Daarnaast hebben opleider en docent een beoordelende rol bij de competentieontwikkeling van de aios. Alles over voortgang en beoordeling staat uitgebreid beschreven op de Wiki-pagina Toetsing en Beoordeling. Op de pagina Verplichtingen aios staat een overzicht van alle verplichtingen per stage.

Elke aios is verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn/haar eigen voortgang in het e-portfolio en op Canvas. Het portfolio bevat de voortgangsadviezen, voortgangsbeslissingen en een neerslag van de beoordelingen en prestaties van de aios die het bewijs vormen van het verworven niveau van de competenties. We beschouwen de aios als eigenaar van het portfolio. De aios nodigt de beoordelaars uit om de beoordelingen in te vullen. Twee keer per jaar maakt de aios de Landelijke Huisartsgeneeskundige Kennistoets (LHK).

In de 4e maand levert de aios video-opnames in ten behoeve van de pré-toets consultvoering. Uiterlijk vijf maanden voor het einde van de opleiding vindt de consultvoeringstoets 2e huisartsstage plaats.

Vier maanden vóór het einde van de opleiding vindt de laatste voortgangsbeslissing plaats door het hoofd met het oog op tijdige certificering van de aios als huisarts.

Individualisering opleiding

In de 2e fase is er een aanbod van expertonderwijs, waaruit gekozen kan worden. Tevens zijn er dan differentiatiemogelijkheden, een aanvullend, landelijk en verdiepend onderwijsaanbod waarmee de aios zich extra kan bekwamen in een specifiek onderdeel van de huisartsgeneeskunde. Congresbezoek kan een aantal terugkomdagen vervangen. Bestuursactiviteiten bij de LOVAH (Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen) kunnen deels in opleidingstijd worden gedaan. Zie ook het Aanwezigheidsreglement.

Onderwijsinformatiesystemen

Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving de handleiding ICT.

  • E-portfolio. Een online portfolio waarin de aios opneemt: alle ComBels en voortgangsadviezen, alsmede de reflectieverslagen na de voortgangsgesprekken, de verklaringen dienstdoen, supervisiebeoordelingen.
  • Canvas. De interactieve digitale leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties. Ook het rooster is opgenomen in Canvas.
  • HOVUmc-Wiki. Deze open, online informatiebron bevat een groot aantal onderwijsbouwstenen, gerangschikt onder vijftien leerlijnen. Een bouwsteen bevat informatie over een bepaald onderwerp. De bouwstenen zijn bruikbaar bij het maken van onderwijs door aios en docenten, ter ondersteuning van het praktijkleren, voor zelfstudie en voor leergesprekken. Naast onderwijsinhoudelijke informatie bevat de Wiki alle handleidingen en regelgeving van de opleiding.
  • Videoplatform. Dit is een beveiligde online omgeving waar aios video-opnames van consulten uploaden om later terug te kijken met de opleider, de docenten of de terugkomdaggroep. Ook vindt via dit platform de beoordeling voor de BasisConsultvoeringsToets en de consultvoeringstoets van de tweede huisartsstage plaats.
  • Webmail. Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc-account. 

  Overzichten stage handleidingen

Handleiding
1e Huisartsstage
Klinische
stage
CZ
stage
GGZ
stage
Handleiding
2e Huisartsstage