E-health in de huisartsenpraktijk

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken


Leerlijn korte episode zorg
Auteur

Yeun Ying Wong

Stage

1e Huisartsstage
2e Huisartsstage

KBA

4. Behandeling en beleid

Competenties

Medisch handelen
Organiseren
Maatschappelijk handelen

Leerplek

Leergesprek
Onderwijsprogramma
Zelfstudie

Relevantie

In het kielzog van de digitalisering van de maatschappij, maakt ook de gezondheidszorg een digitale revolutie door. Informatie- en communicatietechnologie (ICT) neemt steeds meer een centrale plaats in in de gezondheidszorg. Doel van deze ontwikkeling is de gezondheidszorg te ondersteunen en verbeteren en bij de patiënten de zelfredzaamheid en eigen regie te stimuleren en vergroten (zie ook bouwsteen zelfzorg).

Door de snelle ontwikkelingen is e-health een containerbegrip geworden. Om e-health meer inzichtelijk te maken heeft Nictiz (het Nederlandse kenniscentrum voor landelijke toepassing ICT in de zorg) al in 2012 e-health in drie dimensies ingedeeld. Deze indeling is tot op heden nog steeds goed te gebruiken:

- De zorgprocesfases. Hiermee wordt bedoeld de ICT-ontwikkelingen gericht op de maatschappij in het algemeen (e-public health), op de specifieke patiënt (e-zorg) en op de ICT-services die deze platformen ondersteunen, zoals online-afspraken maken (e-zorgondersteuning).

- De verschillende gebruikers, dat wil zeggen de zorgverlener en de patiënt.

- De onderliggende technologieën: o.a. 'wearables' (zoals de Smart Watch voor bijv. de hartslagmeting) voor The Quantified Self en robotica in de zorg.

Uiteraard spreekt deze laatste dimensie het meest tot de verbeelding. Een verwacht toekomstbeeld is dat patiënten straks hun eigen lichaamsdata digitaal aanleveren bij een consult bij de arts. Of zelfs extremer: dat algoritmen op basis van Big Data van wearables, kunnen 'voorspellen' wanneer iemand ziek gaat worden of in een depressie dreigt te raken, zodat dat de zorgverlener daar op kan inspelen.

Maar zover is het nog niet. Meer tastbare voorbeelden zijn in de e-zorg zijn o.a. real-life videoconsulten, die al aangeboden worden in sommige ziekenhuizen, en online-begeleidingsprogramma’s voor bijvoorbeeld stoppen met roken.

Maar hoe staat het met de ontwikkelingen in de huisartsenpraktijk?

In maart 2018 waarschuwde Nictiz dat er sprake is van een ‘digitaliseringsparadox’ bij de huisarts, die doorontwikkeling in de weg staat. Dit ondanks dat (of wellicht juist omdat) huisartsen de patiëntendossiers al vroeg hebben gedigitaliseerd. Met andere woorden, onze huidige HIS-systemen voldoen aan de norm van afgelopen jaren, maar er is onvoldoende rekening gehouden met de e-health-vernieuwingen en -eisen die aanstaande zijn. Een doorbraak in digitalisering bij de huisarts is noodzakelijk. De vraag rijst vervolgens wie de drijvende kracht achter deze doorbraak zal moeten zijn, de huisarts zelf of de overheid?

Daarnaast bestaat er ook koud-watervrees. De eerste stappen van patiëntgerichte e-health voorzieningen binnen de huisartsenzorg zijn pas gezet. Slechts een kleine meerderheid van de praktijken in Nederland bood eind 2018 e-consulten aan en de mogelijkheid om online afspraken te maken. In 2020 wordt bijvoorbeeld het bieden van online dossier-inzage voor patiënten verplicht. Is de huisarts daar al klaar voor? En wat komt daar allemaal bij kijken? Of zal het vooral een reactief proces worden?

Doel

De bouwsteen heeft als doel

  1. je bewust te maken van de breedte van e-health en van de verschillende e-health dimensies
  2. je een mening te laten vormen over welke plaats e-health heeft binnen de huisartsenpraktijk - nu en in de toekomst
  3. je inzicht te geven in de gevolgen van het doorvoeren van e-health-verplichtingen
  4. je er bewust van te maken dat niet alle patiënten even gezondheidsvaardig zijn met e-health

Gebruiksaanwijzing

De volgende opdrachten zijn bedoeld voor zelfstudie (de links naar de webpagina's en artikelen onder A en B), leergesprek met hao (de vragen bij de bullets), en als uitgangspunt voor discussie op de TKD.

Onderwijsactiviteiten

Deel A. E-health in de praktijk

Vragen voor leergesprek en/of TKD:

  • Hoe staat het met de ICT in de praktijk van je hao? Welke e-health-producten worden aangeboden? Worden deze producten veel gebruikt? Verloopt daarmee de zorg makkelijker, of juist moeilijker?
  • Welke processen komen kijken bij het activeren van een e-health-product in de praktijk? Denk aan beveiliging van e-consulten en wet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Bekijk ook de NHG checklist e-health.
  • Herkent je hao zich in de digitaliseringsparadox, of in de stelling dat er koud-watervrees is? Wat heeft de hao nodig om het proces van verdere ontwikkeling van zorg-ICT aan te gaan?
  • Wat is jouw houding ten opzichte van E-health als zorgverlener?
Deel B. Het gebruik van 'wearables'

Vragen voor leergesprek:

  • Tegenwoordig kunnen smartphones fungeren als wearables. Ze hebben o.a. een ingebouwde stappenteller, en met speciale apps meten ze je saturatie, polsslag en je slaapgedrag! Hoe actief ben jij met The Quantified Self?
  • Zou je deze ‘zelfmetingen’ je patiënten aanbevelen, en met welk doel? Wat is de mening van je hao?
Deel C. E-health als medicijn?
  • Bekijk de onderstaande video van www.pharos.nl: het laat zien dat e-health niet altijd even toegankelijk is voor patiënten die minder gezondheidsvaardig zijn, door bijvoorbeeld laaggeletterdheid of een taalbarrière. De video propageert voor dit probleem oog te hebben bij deze patiënten. Zelfstudie

Vragen voor leergesprek en/of TKD:

  • Zie ook bouwsteen zelfzorg. Welke websites en/of apps gebruik je tijdens het spreekuur? En (hoe) hou je rekening met de eventuele beperkingen van de patiënt? Deel je ervaringen met elkaar.   

Bronnen

Overige links:

Interessante video's:

De bouwstenen in de leerlijn korte episode zorg


De leerlijnen

Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
Kort Spoed Chron Ouderen Kind Psych ALK Pall Preventie Praktijk
Korte episode zorg
Spoedeisende zorg
Chronische zorg
Complexe ouderenzorg
Zorg voor het kind
Psychische klachten
ALK
Palliatieve zorg
Preventie
Praktijkmanagement
Categorie: Competentiegebieden
Medisch handelen Communicatie Maatsch. handelen Wetenschap Professionaliteit
Medisch handelen
Communicatie
Maatschappelijk handelen
Wetenschap
Professionaliteit
Categorie: Overige aandachtsgebieden
Diversiteit Seksualiteit Innovatie
Diversiteit
Seksualiteit
Innovatie