E-health in de huisartsenpraktijk
Leerlijn korte episode zorg | |
---|---|
Auteur | |
Stage | |
KBA | |
Competenties | |
Leerplek |
Relevantie
In het kielzog van de digitalisering van de maatschappij, maakt ook de gezondheidszorg een digitale revolutie door. Informatie- en communicatietechnologie (ICT) neemt steeds meer een centrale plaats in in de gezondheidszorg. Doel van deze ontwikkeling is de gezondheidszorg te ondersteunen en verbeteren en bij de patiënten de zelfredzaamheid en eigen regie te stimuleren en vergroten (zie ook bouwsteen zelfzorg).
Door de snelle ontwikkelingen is e-health een containerbegrip geworden. Om daarin een overzicht te creëren heeft Nictiz (Nationaal ICT Instituut in de Zorg), het Nederlandse kenniscentrum voor landelijke toepassing ICT in de zorg, al in 2012 eHealth in 3 dimensies ingedeeld:
- de zorgprocesfases (e-public health, e-zorg en e-zorgondersteuning)
- de verschillende gebruikers
- de onderliggende technologie
Uiteraard spreekt de nieuwe technologie het meest tot de verbeelding, zoals 'wearables' voor The Quantified Self (link onder 'bronnen' en robotica in de zorg. Andere voorbeelden zijn real-life videoconsulten (e-zorgondersteuning), die sommige ziekenhuis al aanbieden. En er bestaan online-begeleidingsprogramma’s voor bijvoorbeeld stoppen met roken (e-zorg). Een toekomstbeeld is dat patiënten straks hun eigen lichaamsdata digitaal aanleveren bij een consult bij de arts. Of zelfs extremer, dat algoritmen op basis van Big Data van wearables, kunnen 'voorspellen' wanneer iemand ziek gaat worden of in een depressie dreigt te raken, zodat dat de zorgverlener daar op kan inspelen.
Maar zover is het nog niet.
In maart 2018 waarschuwde Nictiz dat er sprake is van een ‘digitaliseringsparadox’ bij de huisarts, die doorontwikkeling in de weg staat. Dit ondanks dat (of wellicht juist omdat) huisartsen de patiëntendossiers al vroeg hebben gedigitaliseerd. Met andere woorden, onze huidige HIS-systemen voldoen aan de norm van afgelopen jaren, maar er is onvoldoende rekening gehouden met de e-health-vernieuwingen en -eisen die aanstaande zijn. Een doorbraak in digitalisering bij de huisarts is noodzakelijk.
Daarnaast bestaat er ook koud-watervrees. De eerste stappen van patiëntgerichte e-health voorzieningen binnen de huisartsenzorg zijn pas gezet. Slechts een kleine meerderheid van de praktijken in Nederland bood eind 2018 e-consulten aan en de mogelijkheid om online afspraken te maken. In 2020 wordt bijvoorbeeld het bieden van online dossier-inzage voor patiënten verplicht. Is de huisarts daar al klaar voor? En wat komt daar allemaal bij kijken?
Doel
De bouwsteen heeft als doel
- je bewust te maken van de breedte van e-health en van de verschillende e-health dimensies
- je een mening te laten vormen over welke plaats e-health heeft binnen de huisartsenpraktijk - nu en in de toekomst
- je inzicht te geven in de gevolgen van het doorvoeren van e-health-verplichtingen
- je er bewust van te maken dat niet alle patiënten even gezondheidsvaardig zijn met e-health
Gebruiksaanwijzing
De volgende opdrachten zijn voor zelfstudie (de links naar de webpagina's en artikelen onder A en B) of leergesprek met hao (de vragen bij de bullets). Het onderwerp zelf leent zich ook goed voor een interessante discussie op de TKD.
Onderwijsactiviteiten
Deel A. Oriëntatie e-health in de praktijk
- Lees de white-paper via deze link van zorgimpuls.nl. Deze geeft naast een overzicht over e-health ook de laatste ontwikkelingen van e-health binnen de huisartsenzorg in Rotterdam en omstreken anno 2017.
- Lees het opiniestuk van A. Sollie over e-health in de huisartsenpraktijk, gewoon doen! uit het Huisarts en Wetenschap (2017).
Vragen voor leergesprek en/of TKD:
- Hoe staat het met de ICT in de praktijk van je hao? Welke e-health-producten worden aangeboden? Worden deze producten veel gebruikt? Verloopt daarmee de zorg makkelijker, of juist moeilijker?
- Welke processen komen kijken bij het activeren van een e-health-product in de praktijk? Denk aan beveiliging van e-consulten en wet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Bekijk ook de NHG checklist e-health.
- Herkent je hao zich in de digitaliseringsparadox, of in de stelling dat er koud-watervrees is? Wat heeft de hao nodig om het proces van verdere ontwikkeling van zorg-ICT aan te gaan?
- Wat is jouw houding ten opzichte van E-health als zorgverlener?
Deel B. Het gebruik van 'wearables'
- Bekijk de TED talk video door Gary Wolf over The Quantified Self, Wolf is één van de bedenkers van het begrip ‘The Quantified Self’.
- Lees het artikel uit 'Bijblijven' over ‘Quantified self in de huisartsenpraktijk’, door M de Groot, B. Timmers et al. (2015). Het blijkt een kijkje in de toekomst van de huisartsenpraktijk. Hoewel het artikel al wat gedateerd is, zijn de hoofdlijnen zeker niet achterhaald!
- Huisarts en Wetenschap blikt in de toekomst door A. Sollie en B. Timmers (2017).
Vragen voor leergesprek:
- Tegenwoordig kunnen smartphones fungeren als wearables. Ze hebben o.a. een ingebouwde stappenteller, en met speciale apps meten ze je saturatie, polsslag en je slaapgedrag! Hoe actief ben jij met The Quantified Self?
- Zou je deze ‘zelfmetingen’ je patiënten aanbevelen, en met welk doel? Wat is de mening van je hao?
Deel C. E-health als medicijn?
- Bekijk de onderstaande video van www.pharos.nl: het laat zien dat e-health niet altijd even toegankelijk is voor patiënten die minder gezondheidsvaardig zijn, door bijvoorbeeld laaggeletterdheid of een taalbarrière. De video propageert voor dit probleem oog te hebben bij deze patiënten. Zelfstudie
Vragen voor leergesprek en/of TKD:
- Zie ook bouwsteen zelfzorg. Welke websites en/of apps gebruik je tijdens het spreekuur? En (hoe) hou je rekening met de eventuele beperkingen van de patiënt? Deel je ervaringen met elkaar.
Bronnen
Overige links:
- Interessant is het om ehealth-monitor.nl te volgen, die op jaarlijkse basis de ontwikkelingen en de ‘trends’ van e-health in Nederland bijhoudt.
- De NHG houdt een dossier bij over relevante e-health zaken en ontwikkeling in de huisartsenpraktijk.
Interessante video's:
De bouwstenen in de leerlijn korte episode zorg
De leerlijnen
Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
Kort | Spoed | Chron | Ouderen | Kind | Psych | ALK | Pall | Preventie | Praktijk |
Korte episode zorg |
Spoedeisende zorg |
Chronische zorg |
Complexe ouderenzorg |
Zorg voor het kind |
Psychische klachten |
ALK |
Palliatieve zorg |
Preventie |
Praktijkmanagement |
Categorie: Competentiegebieden
Medisch handelen | Comm |
Maatsch. handelen | Weten |
Profess |
Medisch handelen |
Communicatie |
Maatschappelijk handelen |
Wetenschap |
Professionaliteit |
Categorie: Overige aandachtsgebieden
Diversiteit | Seksuali |
Innovatie |
Diversiteit |
Seksualiteit |
Innovatie |
- Leerlijn korte episode zorg
- Bouwsteen
- Auteur - Yeun Ying Wong
- 1e Huisartsstage
- 2e Huisartsstage
- KBA 1.4 - Behandeling en beleid
- Competentiegebied 1 - Medisch handelen
- Competentiegebied 4 - Organiseren
- Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen
- Toepassing - Leergesprek
- Toepassing - Onderwijsprogramma
- Toepassing - Zelfstudie