Gezamenlijke besluitvorming - wat en hoe: verschil tussen versies

Leerlijn communicatie
Auteur	Gert Roos;
Stage	1e Huisartsstage; Klinische stage; CZ stage; GGZ stage; 2e Huisartsstage;
	APC - Basisgespreksvaardigheden
Consulttaak	4. Uitleg en advies;
Leerplek	Leergesprek; Praktijkleren; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Versie van 1 mrt 2019 om 16:06

Relevantie

‘Gezamenlijke besluitvorming, dat doe ik toch al?’ zeggen veel artsen. Ze bedoelen vaak: ik leg mijn advies goed uit aan mijn patiënten, ik vraag ze of het voorgestelde beleid haalbaar is, en ik sta open voor inbreng van mijn patiënt.

Gezamenlijke besluitvorming gaat echter verder dan dit. Het is een systematische manier om in het consult de verschillende behandelmogelijkheden op een rijtje te zetten en de patiënt te ondersteunen om daarin een weloverwogen, persoonlijke keuze te maken.

Het nut en effect van gezamenlijke besluitvorming is in onderzoeken onomstotelijk aangetoond¹. Wanneer het wordt toegepast, zijn patiënten meer tevreden over het consult en committeren ze zich beter aan de gekozen behandeling. Ook wordt de relatie tussen de patiënt en de dokter steviger.

Onderzoek² laat zien dat systematische gezamenlijke besluitvorming onder artsen op zeer beperkte schaal wordt toegepast. Dat correspondeert niet met de overtuiging van het merendeel van de dokters dat denkt hier al voldoende gebruik van te maken. Hier is dus ruimte voor verbetering.

Doel

De aios weet wat gezamenlijke besluitvorming inhoudt;
De aios weet hoe gezamenlijke besluitvorming kan worden toegepast in een consult;
De aios kent de rol van patiëntbelangenorganisaties die zich inzetten voor meer gezamenlijke besluitvorming in de gezondheidszorg.

Onderwijsactiviteiten

Het onderwijsmateriaal leent zich voor zelfstudie, onderwijs en leergesprekken.

Gebruiksaanwijzing

De onderwijsbestanden bij deze bouwsteen vind je onder 'bronnen' op deze pagina terug: zowel consultvideo’s, een videocollege, praktische artikelen, een onderwijsprogramma en links. Specifieke gebruiksaanwijzing bij de verschillende bronnen:

Bron 3, 4 en 5 zijn met name geschikt voor zelfstudie voor aios die nog weinig van gezamenlijke besluitvorming weten.

Bron 6: de video leent zich voor groepsonderwijs: bekijk de video en bespreek achteraf wat er (niet) goed ging in consult. Leer van elkaars ideeën en valkuilen met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming.

Bron 7 benadrukt het maatschappelijke draagvlak van gezamenlijke besluitvorming en is in die hoedanigheid geschikt als onderwerp voor een KEEK of leergesprek.

Bron 8: de powerpoint-presentatie dient als basis voor een groepsles (geschatte duur minimaal 1 uur). Ook kan er specifiek aandacht worden besteed aan het gebruik van de beschikbare ‘keuzehulpen’ die in de powerpoint-presentatie staan opgesomd.

Bronnen

Stiggelbout A, Pieterse A, De Haes J et al. Shared decision making: Concepts, evidence, and practice. Patient Education and Counseling. 2015; 98(10): 1172-1179 (https://doi.org/10.1016/j.pec.2015.06.022) (https://www.hovumc.nl/wiki/Bibliotheek voor toegang).
Couët N, Desroches S, Robitaille H et al. Assessments of the extent to which health-care providers involve patients in decision making: a systematic review of studies using the OPTION instrument. Health Expect. 2013;18(4):542-61 https://doi.org/10.1111/hex.12054 (open access).
Twee praktische artikelen over gezamenlijke besluitvorming: 'Therapieontrouw - who cares' (2016), en 'Samen beslissen beter' (2014), door C. Rietmeijer in H&W.
Een kort artikel 'Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming' (2017) uit Medisch Contact, met een analyse van veel gehoorde bezwaren tégen gezamenlijke besluitvorming.
Videocollege 'Samen beslissen' (9.35 minuten) over gezamenlijke besluitvorming door expert Trudy van de Weyden, Universiteit van Maastricht.
Video 'Gesprek behandelopties' (4.26 minuten) van een consult waarin gezamenlijke besluitvorming door een specialist wordt toegepast - met wisselend succes.
Twee websites over lopende maatschappelijke activiteiten met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming. Op deze sites vind je onder andere nuttige video’s waarin het perspectief van patiënt en dokter aan bod komt: https://begineengoedgesprek.nl en https://3goedevragen.nl.
Powerpoint-presentatie 'Gezamenlijke besluitvorming - wat en hoe'.

De bouwstenen in de leerlijn communicatie

De leerlijnen

@@ Regel 30: / Regel 30: @@
 === Relevantie ===
-‘Gezamenlijke besluitvorming, dat doe ik toch al?’ zeggen veel artsen. Ze bedoelen meestal: ik leg mijn advies goed uit aan mijn patiënten, ik vraag ze of het voorgestelde beleid haalbaar is, en ik sta open voor inbreng van mijn patiënt.
+‘Gezamenlijke besluitvorming, dat doe ik toch al?’ zeggen veel artsen. Ze bedoelen vaak: ik leg mijn advies goed uit aan mijn patiënten, ik vraag ze of het voorgestelde beleid haalbaar is, en ik sta open voor inbreng van mijn patiënt.
 Gezamenlijke besluitvorming gaat echter verder dan dit. Het is een systematische manier om in het consult de verschillende behandelmogelijkheden op een rijtje te zetten en de patiënt te ondersteunen om daarin een weloverwogen, persoonlijke keuze te maken.
@@ Regel 44: / Regel 44: @@
 === Onderwijsactiviteiten ===
-De informatie wordt op verschillende manieren aangeboden: middels video’s van consulten en een videocollege, praktische artikelen, een onderwijsprogramma voor de terugkomdag en met links naar relevante websites.
+Het onderwijsmateriaal leent zich voor zelfstudie, onderwijs en leergesprekken.
-# Twee praktische artikelen door Chris Rietmeijer over gezamenlijke besluitvorming uit H&W: [https://www.henw.org/artikelen/therapieontrouw-who-cares 'Therapieontrouw - who cares'], en '[https://www.henw.org/artikelen/samen-beslissen-beter Samen beslissen beter'].
-# Een [https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/alles-wat-u-moet-weten-over-gedeelde-besluitvorming.htm kort artikel] met een analyse van veel gehoorde bezwaren tegen gezamenlijke besluitvorming.
-# Een [https://www.youtube.com/watch?v=-XQIDb4gyJ4&feature=youtu.be videocollege] (9.35 minuten) over gezamenlijke besluitvorming door Trudy van de Weyden, expert op dit gebied.
-# Een [https://www.youtube.com/watch?v=qhQids7YaRg video] (4.26 minuten) van een consult waarin gezamenlijke besluitvorming door een specialist wordt toegepast - met wisselend succes.
-# Twee websites over lopende maatschappelijke activiteiten met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming. Op deze sites vind je  onder andere nuttige video’s waarin het perspectief van patiënt en dokter aan bod komt: https://begineengoedgesprek.nl en  https://3goedevragen.nl.
-# Een powerpoint-presentatie ter introductie van onderwijs over gezamenlijke besluitvorming.
 === Gebruiksaanwijzing ===
-De verschillende onderdelen kun je gebruiken voor zelfstudie of ter ondersteuning van een groepsactiviteit (zoals een KEEK of een onderwijsprogramma). Onderdeel 3 leent zich ook als onderwerp voor een leergesprek met de opleider over (voor)oordelen omtrent gezamenlijke besluitvorming.
+De onderwijsbestanden bij deze bouwsteen vind je onder 'bronnen' op deze pagina terug: zowel consultvideo’s, een videocollege, praktische artikelen, een onderwijsprogramma en links. Specifieke gebruiksaanwijzing bij de verschillende bronnen:
-Als het onderwerp 'gezamenlijke besluitvorming' betrekkelijk nieuw voor je is, start dan met 1 of 2 (als je voorkeur uitgaat naar tekst) of met 3 (bij een voorkeur voor een visuele presentatie).
+Bron 3, 4 en 5 zijn met name geschikt voor zelfstudie voor aios die nog weinig van gezamenlijke besluitvorming weten.
-Video 4 kan in de groep bekeken worden: bespreek wat er (niet) goed gaat en leer van elkaars ideeën en valkuilen met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming.
+Bron 6: de video leent zich voor groepsonderwijs: bekijk de video en bespreek achteraf wat er (niet) goed ging in consult. Leer van elkaars ideeën en valkuilen met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming.
-Punt 5 kun je onder meer gebruiken om, bijvoorbeeld middels een KEEK, het gesprek te openen over het maatschappelijke draagvlak van gezamenlijke besluitvorming.
+Bron 7 benadrukt het maatschappelijke draagvlak van gezamenlijke besluitvorming en is in die hoedanigheid geschikt als onderwerp voor een KEEK of leergesprek.
-De presentatie onder punt 6 dient als handvat voor een groepsles (geschatte duur minimaal 1 uur). Ook kan er specifiek aandacht worden besteed aan het gebruik van de beschikbare ‘keuzehulpen’ die in de powerpoint staan opgesomd.
+Bron 8: de powerpoint-presentatie dient als basis voor een groepsles (geschatte duur minimaal 1 uur). Ook kan er specifiek aandacht worden besteed aan het gebruik van de beschikbare ‘keuzehulpen’ die in de powerpoint-presentatie staan opgesomd.
 === Bronnen ===
 # Stiggelbout A, Pieterse A, De Haes J et al. Shared decision making: Concepts, evidence, and practice. Patient Education and Counseling. 2015; 98(10): 1172-1179 (https://doi.org/10.1016/j.pec.2015.06.022) [[Bibliotheek|(https://www.hovumc.nl/wiki/Bibliotheek]] voor toegang).
-# Couët N, Desroches S, Robitaille H et al. Assessments of the extent to which health-care providers involve patients in decision making: a systematic review of studies using the OPTION instrument. Health Expect. 2013;18(4):542-61   (https://doi.org/10.1111/hex.12054) (open access).
+# Couët N, Desroches S, Robitaille H et al. Assessments of the extent to which health-care providers involve patients in decision making: a systematic review of studies using the OPTION instrument. Health Expect. 2013;18(4):542-61   https://doi.org/10.1111/hex.12054 (open access).
+# Twee praktische artikelen over gezamenlijke besluitvorming: [https://www.henw.org/artikelen/therapieontrouw-who-cares 'Therapieontrouw - who cares'] (2016), en '[https://www.henw.org/artikelen/samen-beslissen-beter Samen beslissen beter'] (2014), door C. Rietmeijer in H&W.
+# Een kort artikel [https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/alles-wat-u-moet-weten-over-gedeelde-besluitvorming.htm 'Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming'] (2017) uit Medisch Contact, met een analyse van veel gehoorde bezwaren tégen gezamenlijke besluitvorming.
+# Videocollege '[https://www.youtube.com/watch?v=-XQIDb4gyJ4&feature=youtu.be Samen beslissen]' (9.35 minuten) over gezamenlijke besluitvorming door expert Trudy van de Weyden, Universiteit van Maastricht.
+# Video '[https://www.youtube.com/watch?v=qhQids7YaRg Gesprek behandelopties]' (4.26 minuten) van een consult waarin gezamenlijke besluitvorming door een specialist wordt toegepast - met wisselend succes.
+# Twee websites over lopende maatschappelijke activiteiten met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming. Op deze sites vind je  onder andere nuttige video’s waarin het perspectief van patiënt en dokter aan bod komt: https://begineengoedgesprek.nl en  https://3goedevragen.nl.
+# Powerpoint-presentatie 'Gezamenlijke besluitvorming - wat en hoe'.
 {{Footer - Leerlijn communicatie}}

Leerlijn communicatie
Auteur	Gert Roos
Stage	1e Huisartsstage Klinische stage CZ stage GGZ stage 2e Huisartsstage
APC - Basisgespreksvaardigheden
Consulttaak	4. Uitleg en advies
Leerplek	Leergesprek Praktijkleren Onderwijsprogramma Zelfstudie