Huisartsopleiding VUmc: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken
(kleinigheden)
k (Tekstuele aanpassing stukje over docenten pagina op Canvas)
(45 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
<ol class="breadcrumb" style="width:100%;">
 
<ol class="breadcrumb" style="width:100%;">
 
<li class="breadcrumb-item">[[Hoofdpagina]]</li>
 
<li class="breadcrumb-item">[[Hoofdpagina]]</li>
<li class="breadcrumb-item">[[Regelgeving]]</li>
+
<li class="breadcrumb-item active" aria-current="page">{{PAGENAME}}</li>
<li class="breadcrumb-item active" aria-current="page">FAQ en Begrippenlijst</li>
 
 
</ol>
 
</ol>
 
<br />
 
<br />
Regel 17: Regel 16:
 
|-
 
|-
 
|  
 
|  
'''Onderwijscoordinator'''<br />
+
'''Onderwijscoördinatoren'''<br />
 +
{{auteur - Beatrijs de Leede}}
 
{{auteur - Chris Rietmeijer}}
 
{{auteur - Chris Rietmeijer}}
 
|}
 
|}
Regel 23: Regel 23:
 
<big>'''Handleiding huisartsopleiding VUmc'''</big>
 
<big>'''Handleiding huisartsopleiding VUmc'''</big>
  
Deze handleiding is bedoeld voor aios, docenten en opleiders en geeft een praktische beschrijving van onze huisartsopleiding. Voor de verantwoording en achtergronden verwijzen we naar het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] (LOP) 2016, het [[Competentieprofiel van de huisarts]] en het [[Protocol toetsing en beoordeling|Protocol toetsing en beoordelin]]<nowiki/>g. Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten, die zijn terug te vinden in ons [[opleidingsplan HOVUmc]].
+
Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios (arts in opleiding tot specialist), docenten en opleiders. Voor de verantwoording en achtergronden verwijzen we naar het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] (LOP) 2016, het [[Competentieprofiel van de huisarts]] en het [[Protocol toetsing en beoordeling|Protocol toetsing en beoordeling]]. Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten die zijn terug te vinden in ons [[opleidingsplan HOVUmc]].  
  
In de huisartsopleiding staat het praktijkleren centraal. Dat vindt vooral plaats aan de hand van de zorg voor patiënten. Het instituutsonderwijs ondersteunt en verdiept het praktijkleren.  
+
In de huisartsopleiding staat het leren in de praktijk centraal. De aios werkt in de praktijk onder supervisie van de huisartsopleider.  
  
De aios werkt samen met zijn /haar opleider, docenten en peers aan zijn/haar toenemende [[Competentieprofiel van de huisarts|competentie]] en zelfstandigheid. Op de stageplek is de huisartsopleider steeds laagdrempelig benaderbaar en is er dagelijks een leergesprek.  
+
Het wekelijkse instituutsonderwijs (op de 'terugkomdag') is ondersteunend voor het praktijkleren.  
  
Tijdens het, doorgaans wekelijkse, cursorisch onderwijs op het instituut (terugkomdag) wordt de aios begeleid door twee vaste docenten, een huisarts-docent en een gedragswetenschappelijk docent. Daarin is het leren van en mét elkaar in de aios-groep (peer-groep) een belangrijk didactisch uitgangspunt.
+
=== Opleidingsdoelen ===
 
+
De huisartsopleiding leidt basisartsen op tot competente huisartsen. Net als alle andere medische vervolgopleidingen onderscheiden we daarbij zeven [[Competentieprofiel van de huisarts|competentiegebieden]]:
In de ervaringsronde (reflectieonderwijs) worden praktijkervaringen gedeeld en getoetst aan de ervaringen van andere aios. Op basis van reflectie en feedback op het praktijkhandelen, en wat er op de terugkomdagen aan de orde komt, formuleert de aios steeds nieuwe leerdoelen, die worden vastgelegd in een individueel ontwikkelingsplan ([[IOP]]).
+
* Medisch handelen
 
+
* Communicatie
Het leren van de aios wordt dus zo veel mogelijk gestuurd door diens individuele leerbehoeften, binnen de genoemde vastgestelde kaders en met het oog op het gaan voldoen aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts. We spreken van (toenemend) zelfsturend leren. Docenten en opleiders bieden hulp bij het concretiseren en verwezenlijken van leerdoelen.
+
* Samenwerken  
 
+
* Organisatie
In de voortgangsgesprekken wordt drie keer per jaar de competentie-ontwikkeling van de aios geëvalueerd en het IOP bijgesteld. Hierbij maken we gebruik van de competentie beoordelings lijst, de [[ComBeL]].
+
* Maatschappelijk handelen
 
+
* Kennis en wetenschap
=== Doelen en globale inhoud ===
+
* Professionaliteit
De huisartsopleiding leidt op tot competente huisartsen. Net als alle andere medische vervolgopleidingen onderscheiden we daarbij 7 competentiegebieden. Die gebieden zijn Medisch handelen, Communicatie, Samenwerken, Maatschappelijk handelen, Kennis en wetenschap, en Professionaliteit. Een competente huisarts is voldoende competent in verschillende contexten. Die contexten worden oa gedefinieerd door verschillende klachten en ziektebeelden. Deze klachten en ziektebeelden worden in het  [[Landelijk opleidingsplan]] ondergebracht in 10 thema's: Korte episode zorg, Spoedeisende zorg, Chronische zorg, SOLK, Psychische klachten en aandoeningen, zorg voor het Kind, Complexe ouderenzorg, Palliatieve zorg, Preventie en Praktijkmana<nowiki/>gement. Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de tien thema’s van het LOP. Dat geeft richting aan het verder zelfsturend leren na de opleiding in het kader van permanente professionele ontwikkeling.   
+
Een competente huisarts is voldoende competent in de breedte van het vak. Het [[Landelijk opleidingsplan]] (LOP) beschrijft deze breedte in tien thema's:
 +
* Korte episode zorg
 +
* Spoedeisende zorg
 +
* Chronische zorg
 +
* Complexe ouderenzorg
 +
* Zorg voor het kind
 +
* Psychische klachten en aandoeningen  
 +
* SOLK 
 +
* Palliatieve zorg
 +
* Preventie
 +
* Praktijkmanagement
 +
Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de tien thema’s van het LOP. Dat geeft verder richting aan het zelfsturend leren na de opleiding, in het kader van permanente professionele ontwikkeling.   
  
 
=== Fasering en stages ===
 
=== Fasering en stages ===
De opleiding is verdeeld in twee fases van elk anderhalf jaar. De [[1e Fase|eerste fase]] bestaat uit de [[1e Huisartsstage|eerste huisarts-stage]] met aansluitend de [[klinische stage]]. De aios doorloopt de eerste fase in een en dezelfde terugkomdag-groep. De [[2e Fase|tweede fase]] bestaat uit de [[CZ stage|Chronische zorg stage]], de [[GGZ stage]] en de [[2e Huisartsstage|tweede huisarts-stage]]. De aios doorloopt de tweede fase in een nieuwe groep die eveneens  gedurende deze hele fase bij elkaar blijft. Afgezien van vrijstellingen begint de aios dus vijf keer aan een nieuwe stage en twee keer aan een nieuwe terugkomdag-groep.
+
De opleiding is verdeeld in twee fases van elk anderhalf jaar:
 
+
* De [[1e Fase|eerste fase]] bestaat uit de [[1e Huisartsstage|eerste huisartsstage]] met aansluitend de [[klinische stage]]. Tijdens de eerste fase ligt de nadruk op o.a. spoedeisende zorg, veelvoorkomende klachten en basale consultvoeringsvaardigheden.  
Hoewel het patiënten-aanbod en daarmee de problematiek waarmee de aios te maken krijgt zich maar ten dele laat sturen, leggen we in de loop van de opleiding verschillende accenten. Aan het begin van de opleiding (eerste fase) leggen we de nadruk op o.a. spoedeisende zorg en veel voorkomende klachten; later staat de meer complexe problematiek en de praktijkvoering centraal (tweede fase).  
+
* De [[2e Fase|tweede fase]] bestaat uit de [[CZ stage|CCZ-stage]], de [[GGZ stage|GGZ-stage]] en de [[2e Huisartsstage|tweede huisartsstage]]. Tijdens de tweede fase ligt de nadruk op meer complexe medische problematiek en consultvoering.
 +
De aios volgt het instituutsonderwijs op de terugkomdagen gedurende de eerste fase in dezelfde werkgroep met dezelfde docenten. De werkgroepindeling verandert bij aanvang van de tweede fase; de samenstelling blijft daarna tot het einde van de opleiding ongewijzigd. 
  
 
=== Praktijkleren ===
 
=== Praktijkleren ===
 
+
{{Handleiding - Leren in de dagpraktijk}}
=== Leren in de dag-praktijk ===
+
=== Leren op de huisartsenpost ===
De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Een aantal voorwaarden is daarbij van belang:
+
{{Handleiding - Leren op de huisartsenpost}}
* '''Een voldoende en divers patiënten-aanbod.''' Uit onderzoek is gebleken dat aios in de huisartsopleiding vaak een te eenzijdige mix van patiënten te zien krijgen waarbij vooral de meer complexe zorg door de opleider wordt verleend. Vooral in de tweede huisarts-stage is het van belang met de opleider en praktijkassistente samen voor een aanbod van voldoende patiënten met complexe problematiek zorg te dragen.
 
* '''Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding'''. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Dit maakt geregeld overleg met en observatie door de opleider cruciaal voor de opleiding. Dit garandeert ook de patiëntveiligheid en het opsporen van blinde vlekken bij de aios. Hiertoe zijn er:
 
** Dagelijkse leergesprekken van ca een uur, naast ad hoc overleg over individuele patiënten.
 
** Observatiespreekuren, bij voorkeur wekelijks, naast ad hoc observaties
 
** Zelfstandige periodes
 
** Voortgangsgesprekken 
 
 
 
==== Leren op de huisartsenpost ====
 
Een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP). Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is en daarmee een belangrijk gespreksonderwerp tussen aios en opleider. De mate van zelfstandigheid van de aios op de HAP is geformaliseerd. Zie de handleidingen eerste en tweede fase.
 
 
 
==== Leren met praktijkopdrachten ====
 
Praktijkopdrachten zijn de brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft focus aan het leren in de praktijk, het uitdiepen van een onderwerp. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Zie de handleidingen eerste en tweede fase.
 
 
 
 
=== Instituutsonderwijs ===
 
=== Instituutsonderwijs ===
Drie a vier keer per maand komen de aios naar de terugkomdag op het instituut, in vaste groepen met vaste docenten, een huisarts en een gedragswetenschappelijk docent. Het instituutsonderwijs heeft als doel het praktijkleren te ondersteunen en te verdiepen. Het instituutsonderwijs is inhoudelijk deels vraag-gestuurd maar kent qua structuur een aantal vaste onderdelen:
+
{{Handleiding - Instituutsonderwijs}}
* Reflectieonderwijs
 
* Aios-onderwijs
 
* Docent-onderwijs/training
 
* Expert-onderwijs
 
* Individuele begeleiding aios en koppel
 
Bij het verdiepen van het praktijkleren is er veel ruimte voor aios en docenten om binnen de kaders keuzes te maken in wat er aan de orde komt en hoe dat wordt vorm gegeven (vraag-gestuurd onderwijs). De genoemde kaders worden, zoals steeds, gevormd door de thema’s van het [[Landelijk opleidingsplan]] (LOP) en het [[competentieprofiel van de huisarts]].
 
 
 
 
==== Reflectieonderwijs ====
 
==== Reflectieonderwijs ====
Het reflecteren op praktijkervaringen en van daaruit komen tot gerichte leeractiviteiten en aanpassing van het gedrag is essentieel voor de beroepsmatige ontwikkeling als aios. In het onderwijs is daarom ruimte gereserveerd voor reflectierondes. Aios gebruiken hun peers en docenten om casus en dilemma’s voor te leggen. Door reflectie en feedback krijgt de aios meer grip op de ervaring en handvatten voor zijn/haar verdere ontwikkeling op dit gebied. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep of het kiezen van keuze-onderwijs. Zie ook de [[handleiding reflectie]].
+
{{Handleiding - Reflectieonderwijs}}
 
+
==== Aiosonderwijs ====
==== Aios-onderwijs ====
+
{{Handleiding - Aiosonderwijs}}
De aios-groep kiest welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios bij toerbeurt een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het 'aios-onderwijs' te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding, en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aios-onderwijs. De leerwensen van de groep moeten hiertoe verhelderd worden. Op deze Wiki zijn per thema en/of competentiegebied onderwijsbouwstenen te vinden die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs (zie [https://hovumc.nl/wiki Wiki-homepage]). Waar nodig leveren de docenten zelf een bijdrage aan de uitvoering van het onderwijs.
+
==== Docentonderwijs en training ====
 
+
{{Handleiding - Docentonderwijs en training}}
==== Docent-onderwijs en training ====
+
==== Individuele begeleiding aios ====
Naast het aios-onderwijs is er onderwijs door de docenten. Docenten hebben hun eigen expertise-gebieden. GW-docenten geven trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie, leiderschap, praktijkmanagement etc. Huisarts-docenten geven onderwijs in medisch inhoudelijke onderwerpen, vooral bij de introductie van een nieuw thema. Het samen met de peers en docenten bekijken en bespreken van consulten op video vormt een vast onderdeel van het terugkomdagonderwijs. 
+
{{Handleiding - Individuele begeleiding aios}}
 
+
==== Expertonderwijs ====
==== Expert-onderwijs ====
+
Expertonderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert op een bepaald vakgebied. De hoeveelheid expertonderwijs verschilt per stage cq fase van opleiding. Tijdens de tweede huisartsstage kan de aios zelf onderwijs kiezen uit een gevarieerd aanbod. 
Expert-onderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert op een bepaald vakgebied. Experts kunnen vaste docenten zijn of externe docenten. De hoeveelheid expert-onderwijs verschilt per stage cq fase van opleiding. Tijdens de tweede huisarts-stage kan de aios kiezen uit verschillend aanbod. 
+
=== Leren met praktijkopdrachten ===
 
+
Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Daarnaast zijn er vrijwillige praktijkopdrachten beschrijft in het Individueel ontwikkelingsplan ([[IOP]]). Zie de handleidingen van de verschillende stages.
==== Differentiatie-onderwijs ====
+
=== Voortgang en Beoordeling ===
Naast het bestaande HOVUmc instituutsonderwijs kunnen aios tijdens de tweede  huisarts-stage gebruikmaken van een aanvullend, landelijk, verdiepend onderwijsaanbod: de [[Differentiaties]]. Hiermee kan de aios zich extra bekwamen in een onderdeel van de huisartsgeneeskunde dat hem/haar fascineert. Voorwaarde is dat de aios voldoende 'leerruimte' heeft voor dit extra aanbod.
+
{{Handleiding - Voortgang en beoordeling}}
 
 
==== Individuele begeleiding aios en koppel ====
 
Naast het groepsonderwijs is ook het bieden van individuele begeleiding een belangrijke functie van het terugkomdagonderwijs. Individuele begeleiding vindt tevens plaats via de digitale leeromgeving Canvas waarop de docenten reageren op de aios, bijvoorbeeld op diens individueel ontwikkelplan (IOP). Doordat de docent ook de opleider ziet op de paralleldagen, en het koppel (aios en opleider) spreekt tijdens praktijkbezoeken, is begeleiding van de aios, de opleider en het koppel mogelijk. We spreken van samenwerking rond het leren van de aios in de ''driehoek'' van aios-opleider-docent.
 
 
 
=== Voortgangsgesprekken en beoordeling ===
 
In de voortgangsgesprekken die 4-maandelijks plaatsvinden, zowel tussen aios en opleider als tussen aios en docent, wordt teruggekeken naar het functioneren in de afgelopen periode en vooruitgekeken naar wat er in de komende periode moet gebeuren. De aios heeft hierin een actieve rol en maakt inzichtelijk aan opleider en docent hoe ver hij/zij is in de ontwikkeling van zijn/haar competenties in het licht van het competentieprofiel huisarts. De competentie beoordelingslijst ([[ComBeL|ComBeL]]) dient hierbij als onderlegger en beoordelingsdocument. De thema's van het landelijk opleidingsplan, met de daaronder gerangschikte kenmerkende beroepsactiviteiten ([[Thema en KBA|KBA']]<nowiki/>s) geven de context waartegen de competentie-ontwikkeling wordt bezien. Een voorbeeld kan dit verduidelijken: als het gaat om de competentie communicatie, dan zal tijdens de eerste huisarts-stage gekeken worden naar communicatie in een consult rond een veel voorkomende klacht. Maar ook naar communicatie tijdens een spoedvisite. Tijdens de tweede huisarts-stage zal bijvoorbeeld communicatie rond het levenseinde een focus zijn.
 
 
 
Opleider en docent hebben beide een coachende rol bij het concretiseren en faciliteren van de leeractiviteiten van de aios. De aios is verantwoordelijk voor de verslaglegging van alle voortgangs- en beoordelingsmomenten in het e-portfolio. Dit is nader beschreven in  [[Toetsing en beoordeling]] en overzichtelijk gemaakt per stage in de [[Verplichtingen aios]].
 
  
 +
<big>'''Overzicht verplichtingen'''</big>
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#4ea24e;" |'''[[Verplichtingen 1e Huisartsstage|<span style="color:white">Verplichtingen<br />1e Huisartsstage</span>]]'''
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#4ea24e;" |'''[[Verplichtingen 1e Huisartsstage|<span style="color:white">Verplichtingen<br />1e Huisartsstage</span>]]'''
Regel 103: Regel 88:
 
|}
 
|}
  
=== Onderwijs informatiesystemen ===
+
=== Individualisering opleiding ===
Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. We zouden graag met minder toekunnen i.v.m. toegang en gebruikersgemak, maar net als in het gewone leven is dat niet mogelijk. Hieronder in het kort waar de verschillende systemen toe dienen, met verwijzingen naar de verdere beschrijvingen.
+
Binnen het beschreven curriculum heeft de aios veel te kiezen. Aios met relevante werkervaring voorafgaand aan de opleiding kunnen [[Vrijstellingsreglement|vrijstellingen]] voor stages aanvragen. Aios hebben, binnen wettelijke kaders, een rol in het kiezen van welke soort externe stage zij willen volgen. Dit alles wordt vastgelegd in het Individueel opleidingsschema (IOS).  
 
+
In de 2<sup>e</sup> fase is er een aanbod van expertonderwijs, waaruit gekozen kan worden. Tevens zijn er dan differentiatiemogelijkheden, een aanvullend, landelijk en verdiepend onderwijsaanbod waarmee de aios zich extra kan bekwamen in een specifiek onderdeel van de huisartsgeneeskunde.
Het [[E-portfolio]] is de plek waarin de aios de voortgang documenteert; dat gaat vooral om de verzameling van beoordelingsformulieren en voortgangsverslagen.
+
Congresbezoek kan een aantal terugkomdagen vervangen. Bestuursactiviteiten bij de LOVAH (Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen) kunnen deels in opleidingstijd worden gedaan. Zie ook het [[Aanwezigheidsreglement]].
 
 
[[Canvas]] is de interactieve digitale  leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties, maar ook roosters.
 
 
 
Op deze [https://hovumc.nl/wiki Wiki] is, naast alle handleidingen en regelgeving, ook veel inhoudelijke informatie te vinden, gerangschikt onder 14 [[leerlijnen]]. Deze inhoud wordt gepresenteerd in de vorm van onderwijsbouwstenen, die te gebruiken zijn bij het maken van onderwijs door aios en docenten. Ook zijn bouwstenen vaak geschikt voor het praktijkleren en/of voor leergesprekken of zelfstudie. De bouwstenen zijn waar mogelijk gerangschikt per [[Thema en KBA|KBA]]. Ook zijn de onderwijsbouwstenen te vinden met behulp van de zoekfunctie rechts boven in het scherm. Het maken en onderhouden van bouwstenen is doorlopend werk van onze expertisegroepen, die elk bestaan uit enkele docenten en een alumnus. Mocht je onjuistheden in bouwstenen aantreffen, mail dit dan svp een de auteur die vermeld staat.  
 
  
Het [[Video opnames van consulten|video-platform]] is een beveiligde omgeving waarin aios video-opnames uploaden om later terug te zien met de opleider, de peers en/of de docenten. Ook wordt dit platform gebruikt voor de beoordeling van consulten door externe beoordelaars in het kader van de [[Basis consultvoeringstoets|basis consultvoeringstoets.]]
+
=== Onderwijsinformatiesystemen ===
 +
Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving [[ICT Systemen|de handleiding ICT.]]
 +
* [[E-portfolio]]. Een online portfolio waarin de aios opneemt: alle ComBels en voortgangsadviezen, alsmede de reflectieverslagen na de voortgangsgesprekken, de verklaringen dienstdoen, supervisiebeoordelingen.
 +
* [[Canvas]]. De interactieve digitale leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties. Ook het rooster is opgenomen in Canvas. Daarnaast delen we op de speciale Docenten pagina relevante informatie voor docenten, denk hierbij aan lesmateriaal in ontwikkeling maar ook de agenda en notulen van fase-overleggen.
 +
* [https://hovumc.nl/wiki HOVUmc-Wiki]. Deze open, online informatiebron bevat een groot aantal onderwijsbouwstenen, gerangschikt onder vijftien [[leerlijnen]]. Een bouwsteen bevat informatie over een bepaald onderwerp. De bouwstenen zijn bruikbaar bij het maken van onderwijs door aios en docenten, ter ondersteuning van het praktijkleren, voor zelfstudie en voor leergesprekken. Naast onderwijsinhoudelijke informatie bevat de Wiki alle handleidingen en regelgeving van de opleiding.
 +
* [[Video opnames van consulten|Videoplatform]]. Dit is een beveiligde online omgeving waar aios video-opnames van consulten uploaden om later terug te kijken met de opleider, de docenten of de terugkomdaggroep. Ook vindt via dit platform de beoordeling voor de BasisConsultvoeringsToets en de consultvoeringstoets van de tweede huisartsstage plaats.
 +
* [[Webmail]]. Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc-account.
  
Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc - account/emailadres. Om misbruik te voorkomen dient de toegangscode regelmatig geactualiseerd te worden. De aios ontvangt hierover tijdig bericht van het instituut.[mailto:canvas-ho@vumc.nl canvas-ho@vumc.nl]
+
{{witregel}}
  
 +
<big>'''Overzicht stagehandleidingen'''</big>
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
|- style="vertical-align:middle;"
 
|- style="vertical-align:middle;"

Versie van 4 sep 2020 om 14:19


Regelgeving

Hoofd
Nettie Blankenstein

Adjunct hoofd
Harry Schleypen

Onderwijscoördinatoren
Beatrijs de Leede
Chris Rietmeijer

Handleiding huisartsopleiding VUmc

Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios (arts in opleiding tot specialist), docenten en opleiders. Voor de verantwoording en achtergronden verwijzen we naar het Landelijk OpleidingsPlan (LOP) 2016, het Competentieprofiel van de huisarts en het Protocol toetsing en beoordeling. Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten die zijn terug te vinden in ons opleidingsplan HOVUmc.

In de huisartsopleiding staat het leren in de praktijk centraal. De aios werkt in de praktijk onder supervisie van de huisartsopleider.

Het wekelijkse instituutsonderwijs (op de 'terugkomdag') is ondersteunend voor het praktijkleren.

Opleidingsdoelen

De huisartsopleiding leidt basisartsen op tot competente huisartsen. Net als alle andere medische vervolgopleidingen onderscheiden we daarbij zeven competentiegebieden:

  • Medisch handelen
  • Communicatie
  • Samenwerken
  • Organisatie
  • Maatschappelijk handelen
  • Kennis en wetenschap
  • Professionaliteit

Een competente huisarts is voldoende competent in de breedte van het vak. Het Landelijk opleidingsplan (LOP) beschrijft deze breedte in tien thema's:

  • Korte episode zorg
  • Spoedeisende zorg
  • Chronische zorg
  • Complexe ouderenzorg
  • Zorg voor het kind
  • Psychische klachten en aandoeningen
  • SOLK
  • Palliatieve zorg
  • Preventie
  • Praktijkmanagement

Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de tien thema’s van het LOP. Dat geeft verder richting aan het zelfsturend leren na de opleiding, in het kader van permanente professionele ontwikkeling. 

Fasering en stages

De opleiding is verdeeld in twee fases van elk anderhalf jaar:

De aios volgt het instituutsonderwijs op de terugkomdagen gedurende de eerste fase in dezelfde werkgroep met dezelfde docenten. De werkgroepindeling verandert bij aanvang van de tweede fase; de samenstelling blijft daarna tot het einde van de opleiding ongewijzigd. 

Praktijkleren

De aios leert het vak in de huisartspraktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:

  • Een voldoende en divers patiëntenaanbod. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren. Vooral in de tweede huisartsstage is het van belang met de opleider en praktijkassistent(e) samen te zorgen voor een zo gevarieerd mogelijk spreekuur, met onder andere voldoende patiënten met complexe problematiek. Uit onderzoek binnen de huisartsopleiding is gebleken dat met name de meer complexe problematiek niet altijd vanzelf bij de aios terechtkomt.
  • Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij de aios mogelijk. Deze balans wordt onder andere mogelijk gemaakt door:
    • Dagelijkse leergesprekken van een uur, naast ad-hoc-overleg over individuele patiënten.
    • Wekelijkse om-en-om spreekuren, naast ad-hoc-observaties.
    • Zelfstandige periodes waarin de aios zonder directe beschikbaarheid van de opleider werkt.
    • Voortgangsgesprekken.

Leren op de huisartsenpost

Sjabloon:Handleiding - Leren op de huisartsenpost

Instituutsonderwijs

Drie tot vier keer per maand komen de aios naar de terugkomdag op het instituut, in vaste groepen van circa 14 aios en 2 docenten: een huisarts en een gedragswetenschappelijk docent. De vaste terugkomdag in de eerste fase is de dinsdag, in de tweede fase de donderdag. Het instituutsonderwijs heeft als doel het praktijkleren te ondersteunen en te verdiepen. het instituutsonderwijs is deels vraaggestuurd: de aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het Landelijk OpleidingsPlan, zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm.

De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen:

Reflectieonderwijs

Feedback en reflectie zijn essentieel voor het zelfsturend leren van de aios. In het onderwijs is daarom ruimte gereserveerd voor reflectierondes. Aios leggen casus en dilemma's voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback op deze praktijkervaringen krijgt de aios meer grip op de ervaring, en handvatten voor de verdere professionele ontwikkeling. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep. Zie Leerlijn professionaliteit.

Aiosonderwijs

De aiosgroep kiest welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het aiosonderwijs te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aiosonderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep. Op de Wiki zijn per thema en per competentiegebied onderwijsbouwstenen te vinden die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs.

Docentonderwijs en training

Naast het aiosonderwijs is er onderwijs door de docenten. Docenten hebben hun eigen expertisegebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten onder meer trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisartsdocenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema.

Individuele begeleiding aios

Op de terugkomdag is er tijd voor individuele begeleiding van de aios door de docenten. Individuele begeleiding vindt ook plaats binnen de digitale leeromgeving Canvas waar de docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios uploadt, zoals het Individueel ontwikkelingsplan (IOP). Naast de aios begeleidt de docent ook dienst opleider (tijdens de parallel- en koppeldagen) en het aios-opleiderkoppel, bijvoorbeeld door praktijkbezoeken af te leggen en voortgangsgesprekken bij te wonen. We spreken hierbij van samenwerking rond het leren van de aios in de driehoek van aios-opleider-docent.

Expertonderwijs

Expertonderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert op een bepaald vakgebied. De hoeveelheid expertonderwijs verschilt per stage cq fase van opleiding. Tijdens de tweede huisartsstage kan de aios zelf onderwijs kiezen uit een gevarieerd aanbod. 

Leren met praktijkopdrachten

Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Daarnaast zijn er vrijwillige praktijkopdrachten beschrijft in het Individueel ontwikkelingsplan (IOP). Zie de handleidingen van de verschillende stages.

Voortgang en Beoordeling

Elke vier maanden zijn er voortgangsgesprekken, zowel tussen aios en opleider als tussen aios en docent. De competentieontwikkeling van de aios in de afgelopen periode wordt besproken en er wordt vooruitgekeken naar welke leerdoelen centraal zullen staan in de volgende periode. De aios heeft hierin een actieve rol en maakt inzichtelijk aan opleider en docent hoe ver deze is ten opzichte van het competentieprofiel huisarts. De competentieboordelingslijst ComBeL dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument. De thema's van het Landelijk OpleidingsPlan (LOP) met de bijhorende KBA's geven de context waartegen de competentieontwikkeling wordt bezien.

Opleider en docent hebben een coachende rol bij de leeractiviteiten van de aios. Daarnaast hebben opleider en docent een beoordelende rol bij de competentieontwikkeling van de aios. Alles over voortgang en beoordeling staat uitgebreid beschreven op de Wiki-pagina Toetsing en Beoordeling. Op de pagina Verplichtingen aios staat een overzicht van alle verplichtingen per stage.

Elke aios is verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn/haar eigen voortgang in het e-portfolio en op Canvas. Het portfolio bevat de voortgangsadviezen, voortgangsbeslissingen en een neerslag van de beoordelingen en prestaties van de aios die het bewijs vormen van het verworven niveau van de competenties. We beschouwen de aios als eigenaar van het portfolio. De aios nodigt de beoordelaars uit om de beoordelingen in te vullen. Twee keer per jaar maakt de aios de Landelijke Huisartsgeneeskundige Kennistoets (LHK).

Overzicht verplichtingen

Verplichtingen
1e Huisartsstage
Klinische
stage
CZ
stage
GGZ
stage
Verplichtingen
2e Huisartsstage

Individualisering opleiding

Binnen het beschreven curriculum heeft de aios veel te kiezen. Aios met relevante werkervaring voorafgaand aan de opleiding kunnen vrijstellingen voor stages aanvragen. Aios hebben, binnen wettelijke kaders, een rol in het kiezen van welke soort externe stage zij willen volgen. Dit alles wordt vastgelegd in het Individueel opleidingsschema (IOS). In de 2e fase is er een aanbod van expertonderwijs, waaruit gekozen kan worden. Tevens zijn er dan differentiatiemogelijkheden, een aanvullend, landelijk en verdiepend onderwijsaanbod waarmee de aios zich extra kan bekwamen in een specifiek onderdeel van de huisartsgeneeskunde. Congresbezoek kan een aantal terugkomdagen vervangen. Bestuursactiviteiten bij de LOVAH (Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen) kunnen deels in opleidingstijd worden gedaan. Zie ook het Aanwezigheidsreglement.

Onderwijsinformatiesystemen

Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving de handleiding ICT.

  • E-portfolio. Een online portfolio waarin de aios opneemt: alle ComBels en voortgangsadviezen, alsmede de reflectieverslagen na de voortgangsgesprekken, de verklaringen dienstdoen, supervisiebeoordelingen.
  • Canvas. De interactieve digitale leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties. Ook het rooster is opgenomen in Canvas. Daarnaast delen we op de speciale Docenten pagina relevante informatie voor docenten, denk hierbij aan lesmateriaal in ontwikkeling maar ook de agenda en notulen van fase-overleggen.
  • HOVUmc-Wiki. Deze open, online informatiebron bevat een groot aantal onderwijsbouwstenen, gerangschikt onder vijftien leerlijnen. Een bouwsteen bevat informatie over een bepaald onderwerp. De bouwstenen zijn bruikbaar bij het maken van onderwijs door aios en docenten, ter ondersteuning van het praktijkleren, voor zelfstudie en voor leergesprekken. Naast onderwijsinhoudelijke informatie bevat de Wiki alle handleidingen en regelgeving van de opleiding.
  • Videoplatform. Dit is een beveiligde online omgeving waar aios video-opnames van consulten uploaden om later terug te kijken met de opleider, de docenten of de terugkomdaggroep. Ook vindt via dit platform de beoordeling voor de BasisConsultvoeringsToets en de consultvoeringstoets van de tweede huisartsstage plaats.
  • Webmail. Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc-account.

 

Overzicht stagehandleidingen

Handleiding 1e Huisartsstage Klinische
stage
CZ
stage
GGZ
stage
Handleiding 2e Huisartsstage