Huisartsopleiding VUmc: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken
(link webmail)
(ict-systemen koppeling)
Regel 120: Regel 120:
  
 
=== Onderwijs informatiesystemen ===
 
=== Onderwijs informatiesystemen ===
Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Hieronder volgt een korte beschrijving van de verschillende systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving [[de handleiding ICT.]]<!-- Handleiding ICT koppelen en dit stuk over systemen gelijk trekken met betreffende pagina -->
+
Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Hieronder volgt een korte beschrijving van de verschillende systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving [[ICT Systemen|de handleiding ICT.]]<!-- Handleiding ICT koppelen en dit stuk over systemen gelijk trekken met betreffende pagina -->
 
* Het [[E-portfolio]]. Een online portfolio waarin de aios alle beoordelingsformulieren en voortgangsverslagen opslaat.
 
* Het [[E-portfolio]]. Een online portfolio waarin de aios alle beoordelingsformulieren en voortgangsverslagen opslaat.
 
* [[Canvas]]. De interactieve digitale  leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties, maar ook roosters.
 
* [[Canvas]]. De interactieve digitale  leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties, maar ook roosters.

Versie van 22 okt 2019 om 15:41


Regelgeving

Hoofd
Nettie Blankenstein

Adjunct hoofd
Harry Schleypen

Onderwijscoordinator
Chris Rietmeijer

Handleiding huisartsopleiding VUmc

Deze handleiding geeft een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios, docenten en opleiders. Waar relevant wordt verwezen naar onze teach the teacher activiteiten, in de zin van ons opleiders-curriculum en ons docent-curriculum. Voor de verantwoording en achtergronden verwijzen we naar het Landelijk OpleidingsPlan (LOP) 2016, het Competentieprofiel van de huisarts en het Protocol toetsing en beoordeling. Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten, die zijn terug te vinden in ons opleidingsplan HOVUmc. Voor een verklaring van alle begrippen verwijzen we naar de verklarende woordenlijst.

In de huisartsopleiding staat het leren in de praktijk centraal. De aios werkt in de praktijk onder supervisie van de huisartsopleider.

Het wekelijkse instituuts-onderwijs (op de 'terugkomdag') is ondersteunend voor het praktijkleren.

Opleidingsdoelen

De huisartsopleiding leidt op tot competente huisartsen. Net als alle andere medische vervolgopleidingen onderscheiden we daarbij 7 competentie gebieden. Die gebieden zijn:

  • Medisch handelen
  • Communicatie
  • Samenwerken
  • Organisatie
  • Maatschappelijk handelen
  • Kennis en wetenschap
  • Professionaliteit

Een competente huisarts is voldoende competent in de breedte van het vak. Het Landelijk opleidingsplan beschrijft deze breedte in 10 thema's:

  • Korte episode zorg
  • Spoedeisende zorg
  • Chronische zorg
  • Complexe ouderenzorg
  • Zorg voor het kind
  • Psychische klachten en aandoeningen
  • SOLL
  • Palliatieve zorg
  • Preventie
  • Praktijkmanagement

Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios (arts in opleiding tot specialist) aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van haar beheersingsniveau van de tien thema’s van het LOP. Dat geeft richting aan het verder zelfsturend leren na de opleiding in het kader van permanente professionele ontwikkeling. 

Fasering en stages

De opleiding is verdeeld in twee fases van elk anderhalf jaar:

De aios volgt het instituuts-onderwijs op de terugkomdagen gedurende de eerste fase in dezelfde werkgroep met dezelfde docenten. De werkgroepindeling verandert bij aanvang van de tweede fase; de samenstelling blijft daarna tot het einde van de opleiding ongewijzigd. 

Praktijkleren

Leren in de dag-praktijk

De aios leert het vak in de huisartspraktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:

  • Een voldoende en divers patiënten-aanbod. Uit onderzoek is gebleken dat aios in de huisartsopleiding vaak een te eenzijdig aanbod van patiënten en zorgvragen op hun spreekuur zien. Vooral in de tweede huisarts-stage is het van belang met de opleider en praktijkassistente samen te zorgen voor een zo gevarieerd mogelijk spreekuur, met onder ander voldoende patiënten met complexe problematiek.
  • Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met en observatie door de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij de aios mogelijk. Deze balans wordt onder andere mogelijk gemaakt door:
    • Dagelijkse leergesprekken van een uur, naast ad hoc overleg over individuele patiënten.
    • Regelmatige (bij voorkeur wekelijkse) observatiespreekuren, naast ad hoc observaties.
    • Zelfstandige periodes waarin de aios zonder directe beschikbaarheid van de opleider werkt.
    • Voortgangsgesprekken.

Leren op de huisartsenpost

Een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP). Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is voor het leren en de patiëntveiligheid. De mate van zelfstandigheid van de aios op de HAP is geformaliseerd middels bekwaamheidsverklaringen. Zie de handleidingen eerste en tweede fase en de 'leidraad diensten'.

Leren met praktijkopdrachten

Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken en leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Daarnaast zijn er vrijwillige praktijkopdrachten die de aios beschrijft in haar Individueel ontwikkelingsplan (IOP). Zie de handleidingen eerste en tweede fase.

Instituutsonderwijs

Drie tot vier keer per maand komen de aios naar de terugkomdag op het instituut, in vaste groepen van ca 14 aios en 2 docenten: een huisarts en een gedragswetenschappelijk docent. De vaste terugkomdag in de eerste fase is de dinsdag, in de tweede fase de donderdag. Het instituutsonderwijs heeft als doel het praktijkleren te ondersteunen en te verdiepen. Het instituutsonderwijs is deels vraag-gestuurd: aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het Landelijk opleidingsplan, zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm,

De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen:

  • Reflectieonderwijs
  • Aios-onderwijs
  • Docent-onderwijs/training
  • Expert-onderwijs
  • Differentiatie-onderwijs
  • Individuele begeleiding aios en koppel

Reflectieonderwijs

Door feedback en reflectie op praktijkervaringen krijgt de aios zicht op het eigen gedrag, de eigen kennis, vaardigheden en attitude. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. Dit proces is essentieel voor de professionele ontwikkeling van de aios. In het onderwijs is daarom ruimte gereserveerd voor reflectierondes. Aios leggen casus en dilemma’s voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback krijgt de aios meer grip op de ervaring en handvatten voor haar verdere ontwikkeling op dit gebied. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep of het kiezen van keuze-onderwijs. Zie ook de handleiding reflectie.

Aios-onderwijs

De aios-groep kiest welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het 'aios-onderwijs' te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding, en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aios-onderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep. Op de Wiki zijn per thema en per competentiegebied onderwijsbouwstenen te vinden die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs (zie Wiki-homepage).

Docent-onderwijs en training

Naast het aios-onderwijs is er onderwijs door de docenten. Docenten hebben hun eigen expertise-gebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten onder meer trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisarts-docenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema.

Expert-onderwijs

Expert-onderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert op een bepaald vakgebied. De hoeveelheid expert-onderwijs verschilt per stage cq fase van opleiding. Tijdens de tweede huisarts-stage kan de aios zelf onderwijs kiezen uit een gevarieerd aanbod. 

Differentiatie-onderwijs

Naast het bestaande instituutsonderwijs kunnen aios tijdens de tweede huisarts-stage gebruikmaken van een aanvullend, landelijk, verdiepend onderwijsaanbod: de 'differentiaties'. Hiermee kan de aios zich extra bekwamen in een specifiek onderdeel van de huisartsgeneeskunde.

Individuele begeleiding aios en koppel

Op de terugkomdag is er tijd voor individuele begeleiding van de aios door de docenten. Individuele begeleiding vindt ook plaats binnen de digitale leeromgeving 'Canvas' waar de docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios upload, zoals het IOP (Individueel ontwikkelingsplan). Naast de aios begeleidt de docent ook diens opleider en het aios-opleider-koppel, bijvoorbeeld door praktijkbezoeken af te leggen en voortgangsgesprekken bij te wonen. We spreken hierbij van samenwerking rond het leren van de aios in de driehoek van aios-opleider-docent.

Voortgang en beoordeling

Elke vier maanden zijn er voortgangsgesprekken, zowel tussen aios en opleider als tussen aios en docent. De competentieontwikkeling van de aios in de afgelopen periode wordt besproken en er wordt vooruitgekeken naar welke leerdoelen centraal zullen staan in de volgende periode. De aios heeft hierin een actieve rol en maakt inzichtelijk aan opleider en docent hoe ver zij is ten opzichte van het competentieprofiel huisarts. De competentie beoordelingslijst (ComBeL) dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument. De thema's van het landelijk opleidingsplan (LOP) geven de context waartegen de competentie-ontwikkeling wordt bezien. Zo zal de competentie 'communicatie' tijdens de eerste huisarts-stage beoordeeld worden in de context van een consult rond een veel voorkomende klacht, of in de context van een spoedeisend consult. Dit zijn twee thema's die in de eerste fase aan bod komen. Tijdens de tweede huisarts-stage zal communicatie beoordeeld worden in de context van thema's uit de tweede opleidingsfase, zoals psychische klachten of palliatieve zorg.

Opleider en docent hebben een coachende rol bij het concretiseren en faciliteren van de leeractiviteiten van de aios. Daarnaast hebben opleider en docent een beoordelende rol bij de competentie-ontwikkeling van de aios. De aios is verantwoordelijk voor de verslaglegging van alle voortgangs- en beoordelingsmomenten in het E-portfolio. Dit staat uitgebreid beschreven op de Wiki-pagina Toetsing en beoordeling. Op de pagina Verplichtingen aios staat een overzicht van alle verplichtingen per stage.

Verplichtingen
1e Huisartsstage
Klinische
stage
CZ
stage
GGZ
stage
Verplichtingen
2e Huisartsstage

Individualisering opleiding

Binnen het beschreven curriculum heeft de aios veel te kiezen. Aios met relevante werkervaring voorafgaand aan de opleiding kunnen vrijstellingen voor stages aanvragen. Aios hebben een rol in het kiezen van stageplaatsen, waaronder vrije keuze-stages. Dit alles wordt vastgelegd in het Individueel opleidingsschema (IOS). In de tweede fase is er een aanbod van keuze-onderwijs en zijn er differentiatiemogelijkheden. Congresbezoek kan een aantal terugkomdagen vervangen. Bestuursactiviteiten bij de LOVAH-VU (Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen) kunnen deels in opleidingstijd worden gedaan.

Onderwijs informatiesystemen

Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Hieronder volgt een korte beschrijving van de verschillende systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving de handleiding ICT.

  • Het E-portfolio. Een online portfolio waarin de aios alle beoordelingsformulieren en voortgangsverslagen opslaat.
  • Canvas. De interactieve digitale leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties, maar ook roosters.
  • Hovumc Wiki. Deze open, online informatiebron bevat een groot aantal onderwijsbouwstenen, gerangschikt onder 15 leerlijnen. Een bouwsteen bevat informatie over een bepaald onderwerp. De bouwstenen zijn bruikbaar bij het maken van onderwijs door aios en docenten; ter ondersteuning van het praktijkleren, voor zelfstudie en voor leergesprekken. Naast onderwijs-inhoudelijke informatie bevat de Wiki alle handleidingen en regelgeving van de opleiding.
  • Video-platform. Dit is een beveiligde online-omgeving waar aios video-opnames van consulten uploaden om later terug te kijken met de opleider, de docenten of de terugkomdaggroep. Ook vindt via dit platform de beoordeling van consulten van de basis consultvoeringstoets plaats.
  • Webmail. Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc-account.
Handleiding 1e Huisartsstage Klinische
stage
CZ
stage
GGZ
stage
Handleiding 2e Huisartsstage