Intervisie
| 2e Huisartsstage |
|---|
|
Intervisiecoördinator |
|
Teamleider |
|
Assistent teamleider |
|
2e huisartsstage: |
Inleiding
Intervisie is een manier van samen leren op een methodische manier, die een groep professionals in principe zonder begeleiding doet om kennis en vaardigheden te delen en te ontwikkelen en vitaal te blijven als hulpverlener. Intervisie is collegiale ondersteuning inclusief onderlinge advisering bij werkproblemen. Veel huisartsen zijn een aantal jaren lid van een intervisiegroep. Dit is een vorm van geaccrediteerde nascholing. De competenties Communicatie, Samenwerking en Professionaliteit (2, 3 en 7 van de CanMEDS) komen hierbij vooral aan bod.
Intervisie tijdens de 2e huisartsstage
Omdat supervisie als leer- en reflectieonderwijs tijdens de eerste huisartsstage is gepland, wordt in de tweede fase intervisie aangeboden. Op die manier kunnen de aios de meerwaarde van intervisie ervaren, ervaring opdoen in het methodisch en zelfgestuurd leren in een groep.
Concrete doelen:
- Vaardig worden in het intercollegiaal onderzoeken van problemen in plaats van oplossingsgericht adviseren.
- Het bekend raken en oefenen met een aantal intervisiemethodieken.
- Ervaring opdoen met zowel begeleide en onbegeleide intervisie.
Thema’s die bijvoorbeeld aan bod kunnen komen:
- Indrukwekkende casuïstiek
- Werkdruk; balans werk-privé
- Samenwerking/conflicten met patiënten, opleider, samenwerkingspartners in huisartsenpraktijk, specialisten en collega-aios
- Eisende en/of agressieve patiënten of familie van patiënten
- Begeleiding van terminale patiënten, euthanasie
- Afgrenzen van verantwoordelijkheid
- Feedback geven en ontvangen
- Angst voor fouten
- Omgaan met klachten
Het is belangrijk om afspraken te maken met elkaar over de voorwaarden en spelregels. De kunst bij het vormen van een intervisiegroep die ‘werkt en loopt’ is het contract dat je afspreekt als intervisiegroep. Qua werkafspraken, locatie en frequentie moet het voor iedereen passen in zijn of haar dagelijks leven en dat vereist puzzelen, experimenteren en commitment naar elkaar. Het ‘leren en ontwikkelen’ gebeurt doordat de groepsleden om de beurt werkinbreng/casuïstiek inbrengen, zij elkaar bevragen en zo met elkaar ontdekken op welke manier ze met deze casuïstiek verder kunnen in de praktijk. Bij het maken van een contract voor je intervisiegroep kun je denken aan afspraken over:
- De verwachtingen van eenieder, is er voldoende vrijheid om met elkaar te leren?
- Frequentie, locatie, wel/niet begeleiding door een externe intervisiebegeleider.
- Voorbereiding zoals planning, locatie en de organisatie m.b.t. accreditatiepunten middels de EKC.
- Werkinbreng mailen m.b.v. de ‘situatie prikkel vraag methode'?
- HAweb-groep starten met je groep?
- Agenda/tijdbewaking/notulen/reflectieverslag.
- Werken op basis van vertrouwen; geheimhouding.
- Bewaken dat de intervisie gericht is op ontwikkeling.
- Leerproces ‘rond’ maken -> voornemens voor actie in de praktijk.
- Incompleet team - wat dan? Communicatiekanaal...
- ...wat je verder wilt afspreken met elkaar...
Een intervisiegroep bestaat uit kleine groepen van 6-8 personen. Ieder groepslid brengt om de beurt een kwestie in die hem/haar bezighoudt. De samenstelling van de groep is van belang. Dus start niet zomaar.
Randvoorwaarden:
- Veiligheid
- Openstaan voor elkaar
- Goed luisteren
- Ik-boodschappen
- Elkaar uit laten praten
Rollen:
- Iedereen is gelijk
- Je bent je eigen leider
- Eigen verantwoordelijkheid
- Procesbegeleider
- Tijdbewaker
- Procedure bewaker
De ervaring leert dat 6 bijeenkomsten intervisie in een jaar, voor veel huisarts-intervisiegroepen goed werkt (3 voorjaar, 3 najaar).
- Voorgrond, kort rondje hoe zit je erbij? EHBI, eerste hulp bij intervisie.
- Praktische zaken.
- Terugblik vorige keer; hoe is de inbrenger ermee verdergegaan, eventueel a.d.h.v. reflecties.
- Wie wil iets inbrengen (m.b.v. SPV), eventueel van tevoren op papier opsturen. Dat helpt ook de inbrenger te focussen. ‘Crisis cases’ gaan voor. Dus dan verandert de agenda.
- Cases 1 en eventueel case 2.
- Eventueel een thema.
- Persoonlijk voornemen.
- Evaluatie, afronding.
Stel verbredende, diepende, verrijkende vragen vanuit interesse en nieuwsgierigheid. In de bespreking van werkinbreng kun je vanuit verschillende referentiekaders vragen stellen. Het gaat erom dat de inbrenger door de vragen reflecteert en tot inzichten komt over zijn/haar aanpak, gevoelens, gedrag en dat wellicht voor de inbrenger helder wordt welke stappen hij/zij zou kunnen zetten.
Het gaat vooral om open en gerichte vragen. Denk aan de 6 W’s: wie, waar, waartoe, wanneer, wat, hoe.
Bij de leerlijn professionaliteit staan intervisiemethodieken beschreven die je kunt gebruiken om de werkinbreng te bewerken. Cruciaal is dat de vraag/het doel van de inbrenger en de keuze van methodiek richtinggevend zijn voor de bespreking en de groep probeert met elkaar een onderzoekende, ontwikkelgerichte manier van doen op te bouwen.
Valkuilen ‘ABCDE”
- A: Adviseren
- B: Bagatelliseren
- C: Conclusies trekken
- D: Discussie aangaan
- E: Eigen verhaal vertellen
Externe begeleiders van intervisie kun je vinden bij coachesvoormedici. Deze begeleiders zijn allen bevoegd om accreditatiepunten te regelen, EKC.
De prijs van een intervisiebegeleider varieert en ligt tussen de € 100,- en € 150,- per uur exclusief 21% btw. Deze is afhankelijk van afspraken over administratie – voorbereiding – verslaglegging en ervaringsjaren.
De klik met de begeleider moet natuurlijk goed zijn, maar ook ‘lerend’ en wellicht ook wat uitdagend. Bespreek van tevoren met je intervisiegroep wat voor soort begeleiding jullie zouden willen (Helpt strengheid in jullie ontwikkeling? Of juist niet? Wil je een huisarts of gedragswetenschapper als begeleider?). Willen jullie overdag of in de avond intervisie doen?
Het doel van begeleiding kan zijn dat je in een jaar toewerkt naar zelfstandig intervisie doen en ook dat jullie begeleid willen blijven worden, of 3x zelfstandig en 3x begeleid. Kijk met je begeleider wat een goede vorm is.
Intervisiemethodieken
Er zijn verschillende methodieken, die ingezet kunnen worden bij intervisie. Een aantal methodieken wordt toegelicht op de Wiki-pagina van leerlijn professionaliteit.
Verder lezen:
- Bellersen, M. en Kohlmann, I. (2012) Praktijkboek intervisie, proces & methoden. Amsterdam: Boom uitgevers
- Bellersen, M. en Kohlmann, I. (2016) Helpende vragen spel, vragen bij intervisie en andere gesprekken. Amsterdam: Boom uitgevers
- Hendriksen, J. (2000) Intervisie bij werkproblemen, procesmatig en taakgericht problemen oplossen. Soest: Nelissen
- Hendriksen, J. (2002) Werkboek intervisie. Soest: Nelissen
- Twijstra, P. (red) (2018) Morgen doe ik het nog beter, afwisselende werkvormen voor intervisie. Leeuwarden: Elikser uitgeverij