Laboratoriumonderzoek en point of care testing

Leerlijn korte episode zorg
Auteur	Yeun Ying Wong
Stage	1e Huisartsstage
KBA	KBA 3
Competenties	1. Medisch handelen 5. Maatschappelijk handelen 6. Kennis en wetenschap
Leerplek	TKD Zelfstudie
Datum	19 april 2018

Relevantie

Huisartsen zijn expert in het verzamelen en duiden van veelvoorkomende klachtenen symptomen in de specifieke context van de unieke patiënt. Zodoende kan de huisarts 96 procent van de hulpvragen zelfstandig afhandelen.  In de overige gevallen vindt verwijzing plaats binnen de eerste lijn, of naar de tweede lijn. Laboratoriumonderzoek – met name bloed- en urineonderzoek – gebeurt in een klein deel van alle huisartsencontacten. Meestal gaat om het onderzoek dat wordt uitgevoerd door een streeklaboratorium. Het aantal testen stijgt dat in de leef- en/of zorgomgeving van de patiënt wordt uitgevoerd, de zogenoemde point of care testing (POCT). Deze trend wordt ingegeven door de wens om vlot tot een werkhypothese te kunnen komen. Beleid kan zo sneller ingezet worden.

Een voorwaarde voor goede laboratoriumdiagnostiek is dat de huisarts met begrippen uit de medische besliskunde vertrouwd is, zoals voorspellende waarde, voorafkans en achterafkans en deze concreet kan hanteren bij het aanvragen  van aanvullend laboratoriumonderzoek en de interpretatie daarvan.

Doelen

1. Inzicht krijgen dat laboratoriumonderzoek door de huisarts gericht wordt aangevraagd als onderdeel van diagnostisch handelen en niet routinematig.

3. Inzicht krijgen dat in de huisartspraktijk fout-positieve uitslagen een belangrijk nadeel vormen van een te veelvuldig gebruik van laboratoriumdiagnostiek en van onvoldoende beargumenteerd laboratoriumonderzoek.

3. Inzicht krijgen in de toepassing krijgen van POCT in de huisartspraktijk en welke mogelijkheden er zijn.

4. Kennis maken met de regels van de medische besliskunde bij aanvragen  van laboratorium tests en de interpretatie van de uitslagen ervan.

5. Inzicht krijgen in de kosten die gemoeid zijn bij de verschillende test-aanvragen.

Onderwijsactiviteit

Zelfstudie, praktijkopdracht in combinatie met een leergesprek met de HAO

Gebruiksaanwijzing  

• Zie de literatuurbronnen voor zelfstudie.
• Wat betreft de praktijkopdracht houdt de aios een week lang al zijn/haar laboratoriumaanvragen bij, inclusief de POCT, en noteert de redenen van elke afzonderlijke aanvraag. De aios bespreekt tijdens een leergesprek dit overzicht vervolgens met zijn/haar Hao en gaat ook na wat voor invloed de POCT heeft gehad op zijn of haar beleid.  Maak de twee PIN´s  genoemd bij de literatuurbronnen.
• Zoek eens op wat de kosten zijn gemoeid bij de verschillende test-aanvragen.

Literatuurbronnen

• Dit is een link naar een hoofdstuk met belangrijke overwegingen voor de huisarts bij het aanvragen van ‘algemeen oriënterend onderzoek’.
• Dit is een link naar de Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak (LESA) ‘Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek’.
• Dit is een link naar de NHG-richtlijn rondom POCT, een aanpak die in de huisartspraktijk steeds meer wordt toegepast om vlot tot een werkhypothese te komen en daarmee snel beleid in te kunnen zetten.
• Dit is een link naar een overzicht van het geadviseerde laboratoriumonderzoek in de meest recente versies van de betreffende NHG-Standaarden.
• (PM: link naar overzicht verschillende POCTs voor huisartsen)
• (PM: PIN Medische besliskunde en PIN Laboratorium).