Pluis niet pluis: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken
(Gebruik van ppt toegevoegd aan kopje gebruiksaanwijzing, verder wat typ en taalfouten aangepast)
k
 
(7 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
<br />
+
{{Header - Leerlijn korte episode zorg}}
 +
 
 
{| class="infobox leerlijn-kort"
 
{| class="infobox leerlijn-kort"
 
! {{Titelbalk - Leerlijn korte episode zorg}}
 
! {{Titelbalk - Leerlijn korte episode zorg}}
Regel 28: Regel 29:
 
|}
 
|}
 
=== Relevantie ===
 
=== Relevantie ===
Het belang van het concept ‘pluis/niet-pluisgevoel’ bij het bepalen van de werkhypothese van de huisarts wordt door veel artsen onderkent.  
+
Het concept 'pluis/niet-pluisgevoel' valt moeilijk beknopt te omschrijven. Het wordt intuïtie genoemd, of een onderbuiksgevoel. Het is het gevoel bij de eerste blik op een patiënt: klopt dit of klopt dit niet, zonder dat je de diagnose al weet.   
 +
 
 +
Erik Stolper heeft hiernaar onderzoek gedaan. Onderstaande tekst komt uit het  [https://www.ntvg.nl/artikelen/het-%E2%80%98pluisniet-pluis%E2%80%99-gevoel-van-de-huisarts/artikelinfo artikel]  uit het Nederlandse Tijdschrift voor Geneeskunde en geeft duidelijk een omschrijving wat onder het pluis/niet pluis verstaan wordt (2010). 
 +
 
 +
''<nowiki/>'Het ‘pluis’-gevoel betekende dat een huisarts zich zeker voelde over aanpak en prognose, ook al was de diagnose niet altijd duidelijk. Een ‘niet-pluis’-gevoel hield in dat een huisarts het gevoel had dat er iets niet klopte met de patiënt, ook al ontbraken objectieve aanwijzingen. Hij of zij wantrouwde de situatie en voelde zich onzeker over prognose en aanpak. Er diende iets te gebeuren om ernstige gezondheidsschade te voorkomen. Het ‘pluis/niet-pluis’-gevoel fungeerde in diagnostisch onzekere situaties als een kompas waarop de meeste huisartsen vertrouwden. Belangrijke determinanten waren geruststellende, alarmerende en procesverstorende factoren, contextkennis, ervaring, lichamelijke sensaties, persoonlijkheid en opleiding.''' 
 +
 
 +
In onze medische wereld van 'evidence based medicine', protocollen en standaarden is dit gevoel een opvallend concept. Desondanks wordt het belang van dit gevoel bij het bepalen van het beleid door huisartsen onderkend. Het hebben van het pluis/niet-pluis gevoel en het vervolgens niet volgen van dit gevoel wordt zelfs in tuchtrechtelijke uitspraken zwaar meegewogen. 
 +
 
 +
Deze bouwsteen tracht dit pluis/niet-pluis gevoel handvatten te geven.      
  
 
=== Doel ===
 
=== Doel ===
Regel 34: Regel 43:
  
 
=== Onderwijsactiviteiten ===
 
=== Onderwijsactiviteiten ===
Deze bouwsteen leent zich voor zelfstudie, als onderwerp voor een leergesprek of voor onderwijs en discussie tijdens een TKD.  
+
Deze bouwsteen leent zich voor zelfstudie, als onderwerp voor een leergesprek of voor onderwijs en discussie tijdens een TKD.  
  
 
=== Gebruiksaanwijzing ===
 
=== Gebruiksaanwijzing ===
De onderstaande links leiden naar drie artikelen, gepubliceerd in Huisarts en Wetenschap.
+
Een interview met CF (Erik) Stolper door de NRC krant raakt de essentie van het belang van het pluis/niet-pluis gevoel.
* Neem de onderstaande literatuur door en ga bij jezelf na in hoeverre jij bekend bent met het concept van het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische stap bij het klinisch redeneren.
+
 
 +
De twee powerpoint-presentaties kunnen worden gebruikt voor zelfstudie of als basis voor een onderwijsprogramma of groepsgesprek op de TKD, gebaseerd op het boek van Daniel Kahneman, Ons Feilbaar denken. 
 +
 
 +
Daarnaast zijn vier wetenschappelijke artikelen uitgelicht in de onderstaande links.
 +
* Lees de bronnen door en ga bij jezelf na in hoeverre jij bekend bent met het concept van het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische stap bij het klinisch redeneren.
 
* Vraag je eens af of jij het pluis/niet-pluisgevoel zelf toepast bij het bepalen van de werkhypothese, en wanneer.
 
* Vraag je eens af of jij het pluis/niet-pluisgevoel zelf toepast bij het bepalen van de werkhypothese, en wanneer.
 
* Bespreek op tijdens een leergesprek met je hao in hoeverre hij /zij gebruik maakt van het pluis/niet-pluisgevoel bij het klinisch redeneren en welke ervaringen hij/zij daarmee heeft.  
 
* Bespreek op tijdens een leergesprek met je hao in hoeverre hij /zij gebruik maakt van het pluis/niet-pluisgevoel bij het klinisch redeneren en welke ervaringen hij/zij daarmee heeft.  
De twee powerpoint-presentaties kunnen worden gebruikt voor zelfstudie of als basis voor een onderwijsprogramma of groepsgesprek op de TKD.  
+
=== Bronnen ===
 
+
* Lees het [https://www.nrc.nl/nieuws/2010/03/04/volg-het-niet-pluisgevoel-11858535-a1285117 interview met CF Stolper] over zijn promotie-onderwerp het niet-pluis gevoel in het NRC, 4 maart 2010.
=== Literatuurbronnen ===
+
* Powerpoint presentaties van Gert Roos: [[Media:Omgaan met onzekerheid Deel I - Pluis niet pluis (2018).pptx|Deel 1 'Het pluis/ niet-pluisgevoel']] en Deel 2 '[[:Bestand:Onzekerheid2.pptx|Omgaan met onzekerheid]]'. 
 +
* Daniel Kahneman, Ons Feilbaar denken (Thinking, fast and slow). 1e druk 2011. Over het ons intuitie (het 'snelle' denken) en ons verstand (het 'trage' denken) en de invloeden van beide op onze beslissingen. <nowiki>ISBN 9789047009009</nowiki>  
 +
Hieronder volgen een aantal gepubliceerde artikelen in Huisarts & Wetenschap en Nederlandse Tijdschrift voor Geneeskunde.
 +
* CF Stolper. ''[https://www.henw.org/archief/volledig/id4234-het-pluisniet-pluisgevoel-van-huisartsen-is-gebaseerd-op-kennis-en-ervaring.html Het pluis/niet-pluisgevoel van huisartsen is gebaseerd op kennis en ervaring].'' ''H&W, juli 2010.'' Dit artikel is gebaseerd op een interview met huisarts Erik Stolper, die in 2010 bezig was met een proefschrift over het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische methode. 
 +
* CF Stolper, et al. [https://www.ntvg.nl/artikelen/het-%E2%80%98pluisniet-pluis%E2%80%99-gevoel-van-de-huisarts Het 'pluis/niet-pluis'gevoel van de huisarts.] Ned. Tijdschr. Geneeskd. 2010;154:A1451.
 +
* CF Stolper. ''[https://www.henw.org/archief/volledig/id6091-hoe-pluis-is-het-niet-pluisgevoel.html Hoe pluis is het niet-pluis gevoel?]'' ''H&W, maart 2015.'' Dit artikel beschrijft dat het pluis/niet-pluisgevoel in eerste instantie intuïtief is, maar de aanzet kan vormen tot beredeneerd diagnostisch management. In de huisartsopleiding geeft het bespreken van het pluis/niet-pluisgevoel van aios inzicht in de niet-analytische aspecten van het diagnostisch denken. Hoe meer ervaring men heeft, hoe bedrevener men raakt in het ''intuïtief'' en ''analytisch'' integreren van verschillende soorten kennis.
 
* MM Brueren. ''[https://www.henw.org/archief/volledig/id12468-het-pluisniet-pluisgevoel-als-diagnostische-methode.html Het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische methode.] H&W, febr. 2017''. Het pluis/niet-pluisgevoel kan voor de huisarts een belangrijke aanvulling zijn bij het vaststellen van het beleid. Er zijn situaties waarin het zelfs bepalend is. In een klinische les bespreekt huisarts Mark Brueren de plek van het pluis/niet-pluisgevoel in het diagnostisch traject. Daarnaast gaat hij in op de vraag op dit gevoel kan worden getraind.
 
* MM Brueren. ''[https://www.henw.org/archief/volledig/id12468-het-pluisniet-pluisgevoel-als-diagnostische-methode.html Het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische methode.] H&W, febr. 2017''. Het pluis/niet-pluisgevoel kan voor de huisarts een belangrijke aanvulling zijn bij het vaststellen van het beleid. Er zijn situaties waarin het zelfs bepalend is. In een klinische les bespreekt huisarts Mark Brueren de plek van het pluis/niet-pluisgevoel in het diagnostisch traject. Daarnaast gaat hij in op de vraag op dit gevoel kan worden getraind.
* CF Stolper. ''[https://www.henw.org/archief/volledig/id6091-hoe-pluis-is-het-niet-pluisgevoel.html Hoe pluis is het niet-pluis gevoel?]'' ''H&W, maart 2015.'' Dit artikel beschrijft dat het pluis/niet-pluisgevoel in eerste instantie intuïtief is, maar de aanzet kan vormen tot beredeneerd diagnostisch management. In de huisartsopleiding geeft het bespreken van het pluis/niet-pluisgevoel van aios inzicht in de niet-analytische aspecten van het diagnostisch denken. Hoe meer ervaring men heeft, hoe bedrevener men raakt in het ''intuïtief'' en ''analytisch'' integreren van verschillende soorten kennis.
 
* CF Stolper. ''[https://www.henw.org/archief/volledig/id4234-het-pluisniet-pluisgevoel-van-huisartsen-is-gebaseerd-op-kennis-en-ervaring.html Het pluis/niet-pluisgevoel van huisartsen is gebaseerd op kennis en ervaring].'' ''H&W, juli 2010.'' Dit artikel is gebaseerd op een interview met huisarts Erik Stolper, die in 2010 bezig was met een proefschrift over het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische methode.
 
* [[:media:Omgaan met onzekerheid - Deel 1 - Presentatie.pdf|Omgaan met onzekerheid]]
 
* Powerpoint presentaties van Gert Roos: [[Media:Omgaan met onzekerheid Deel I - Pluis niet pluis (2018).pptx|Deel 1 'Het pluis/ niet-pluisgevoel']] en Deel 2 'Omgaan met onzekerheid'. 
 
  
 
{{Footer - Leerlijn korte episode zorg}}
 
{{Footer - Leerlijn korte episode zorg}}

Huidige versie van 2 dec 2019 om 15:22


Leerlijn korte episode zorg
Auteur

Yeun Ying Wong
Erik Fokke

Stage

1e Huisartsstage
2e Huisartsstage

KBA

2. Consult-basis

Competentie

Medisch handelen
Professionaliteit

Toepassing

Leergesprek
Zelfstudie

Relevantie

Het concept 'pluis/niet-pluisgevoel' valt moeilijk beknopt te omschrijven. Het wordt intuïtie genoemd, of een onderbuiksgevoel. Het is het gevoel bij de eerste blik op een patiënt: klopt dit of klopt dit niet, zonder dat je de diagnose al weet.

Erik Stolper heeft hiernaar onderzoek gedaan. Onderstaande tekst komt uit het artikel uit het Nederlandse Tijdschrift voor Geneeskunde en geeft duidelijk een omschrijving wat onder het pluis/niet pluis verstaan wordt (2010).

'Het ‘pluis’-gevoel betekende dat een huisarts zich zeker voelde over aanpak en prognose, ook al was de diagnose niet altijd duidelijk. Een ‘niet-pluis’-gevoel hield in dat een huisarts het gevoel had dat er iets niet klopte met de patiënt, ook al ontbraken objectieve aanwijzingen. Hij of zij wantrouwde de situatie en voelde zich onzeker over prognose en aanpak. Er diende iets te gebeuren om ernstige gezondheidsschade te voorkomen. Het ‘pluis/niet-pluis’-gevoel fungeerde in diagnostisch onzekere situaties als een kompas waarop de meeste huisartsen vertrouwden. Belangrijke determinanten waren geruststellende, alarmerende en procesverstorende factoren, contextkennis, ervaring, lichamelijke sensaties, persoonlijkheid en opleiding.'

In onze medische wereld van 'evidence based medicine', protocollen en standaarden is dit gevoel een opvallend concept. Desondanks wordt het belang van dit gevoel bij het bepalen van het beleid door huisartsen onderkend. Het hebben van het pluis/niet-pluis gevoel en het vervolgens niet volgen van dit gevoel wordt zelfs in tuchtrechtelijke uitspraken zwaar meegewogen.

Deze bouwsteen tracht dit pluis/niet-pluis gevoel handvatten te geven.

Doel

Inzicht krijgen in de waarde van het pluis/niet-pluisgevoel bij het diagnostisch denken en het toepassen ervan.

Onderwijsactiviteiten

Deze bouwsteen leent zich voor zelfstudie, als onderwerp voor een leergesprek of voor onderwijs en discussie tijdens een TKD.

Gebruiksaanwijzing

Een interview met CF (Erik) Stolper door de NRC krant raakt de essentie van het belang van het pluis/niet-pluis gevoel.

De twee powerpoint-presentaties kunnen worden gebruikt voor zelfstudie of als basis voor een onderwijsprogramma of groepsgesprek op de TKD, gebaseerd op het boek van Daniel Kahneman, Ons Feilbaar denken.

Daarnaast zijn vier wetenschappelijke artikelen uitgelicht in de onderstaande links.

  • Lees de bronnen door en ga bij jezelf na in hoeverre jij bekend bent met het concept van het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische stap bij het klinisch redeneren.
  • Vraag je eens af of jij het pluis/niet-pluisgevoel zelf toepast bij het bepalen van de werkhypothese, en wanneer.
  • Bespreek op tijdens een leergesprek met je hao in hoeverre hij /zij gebruik maakt van het pluis/niet-pluisgevoel bij het klinisch redeneren en welke ervaringen hij/zij daarmee heeft.

Bronnen

  • Lees het interview met CF Stolper over zijn promotie-onderwerp het niet-pluis gevoel in het NRC, 4 maart 2010.
  • Powerpoint presentaties van Gert Roos: Deel 1 'Het pluis/ niet-pluisgevoel' en Deel 2 'Omgaan met onzekerheid'.
  • Daniel Kahneman, Ons Feilbaar denken (Thinking, fast and slow). 1e druk 2011. Over het ons intuitie (het 'snelle' denken) en ons verstand (het 'trage' denken) en de invloeden van beide op onze beslissingen. ISBN 9789047009009 

Hieronder volgen een aantal gepubliceerde artikelen in Huisarts & Wetenschap en Nederlandse Tijdschrift voor Geneeskunde.

  • CF Stolper. Het pluis/niet-pluisgevoel van huisartsen is gebaseerd op kennis en ervaring. H&W, juli 2010. Dit artikel is gebaseerd op een interview met huisarts Erik Stolper, die in 2010 bezig was met een proefschrift over het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische methode.
  • CF Stolper, et al. Het 'pluis/niet-pluis'gevoel van de huisarts. Ned. Tijdschr. Geneeskd. 2010;154:A1451.
  • CF Stolper. Hoe pluis is het niet-pluis gevoel? H&W, maart 2015. Dit artikel beschrijft dat het pluis/niet-pluisgevoel in eerste instantie intuïtief is, maar de aanzet kan vormen tot beredeneerd diagnostisch management. In de huisartsopleiding geeft het bespreken van het pluis/niet-pluisgevoel van aios inzicht in de niet-analytische aspecten van het diagnostisch denken. Hoe meer ervaring men heeft, hoe bedrevener men raakt in het intuïtief en analytisch integreren van verschillende soorten kennis.
  • MM Brueren. Het pluis/niet-pluisgevoel als diagnostische methode. H&W, febr. 2017. Het pluis/niet-pluisgevoel kan voor de huisarts een belangrijke aanvulling zijn bij het vaststellen van het beleid. Er zijn situaties waarin het zelfs bepalend is. In een klinische les bespreekt huisarts Mark Brueren de plek van het pluis/niet-pluisgevoel in het diagnostisch traject. Daarnaast gaat hij in op de vraag op dit gevoel kan worden getraind.

De bouwstenen in de leerlijn korte episode zorg


De leerlijnen

Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
Kort Spoed Chron Ouderen Kind Psych ALK Pall Preventie Praktijk
Korte episode zorg
Spoedeisende zorg
Chronische zorg
Complexe ouderenzorg
Zorg voor het kind
Psychische klachten
ALK
Palliatieve zorg
Preventie
Praktijkmanagement
Categorie: Competentiegebieden
Medisch handelen Communicatie Maatsch. handelen Wetenschap Professionaliteit
Medisch handelen
Communicatie
Maatschappelijk handelen
Wetenschap
Professionaliteit
Categorie: Overige aandachtsgebieden
Diversiteit Seksualiteit Innovatie
Diversiteit
Seksualiteit
Innovatie