Stimulatie zelfzorg patiënt: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken
(revisie)
(revisie)
Regel 68: Regel 68:
 
#** Moeheid; is het lichamelijk of geestelijk?
 
#** Moeheid; is het lichamelijk of geestelijk?
 
#** Soa’s; preventie                            
 
#** Soa’s; preventie                            
 +
 +
=== Bronnen ===
  
 
==== Voor zelfstudie: ====
 
==== Voor zelfstudie: ====
* Op [https://www.nhg.org/nhg-standaarden www.nhg.org standaarden]  zijn alle NHG-standaarden te vinden, inclusief samenvattingskaartje en datum van de laatste revisie; via [https://www.artsportaal.nl/ www.artsportaal.nl] heb je toegang tot tientallen links met informatie die van nut kan zijn tijdens het spreekuur.
+
* Op www.nhg.org zijn alle NHG-standaarden te vinden; via www.artsportaal.nl heb je toegang tot tientallen links met informatie die van nut kan zijn tijdens het spreekuur.
* [https://www.thuisarts.nl/ www.thuisarts.nl] is een heel handige en betrouwbare medische site voor patiënten die meer willen weten over hun aandoening, met adviezen voor zelfzorg en wanneer ze aan de aan de bel moeten trekken.  
+
 
* Dit is [http://barttimmers.nl/wp-content/uploads/2017/04/de-Groot-et-al-Bijblijven-2015-QS-in-de-huisartsenpraktijk.pdf een artikel] uit Bijblijven met informatie over ‘Quantified self in de huisartsenpraktijk’, door M de Groot, et al. 2015
+
* www.thuisarts.nl is een heel handige en betrouwbare medische site voor patiënten die meer willen weten over hun aandoening, met adviezen voor zelfzorg en wanneer ze aan de aan de bel moeten trekken.  
* Dit is [http://www.kennispleinchronischezorg.nl/docs/KCZ/Handleiding_Zorgen_voor_Zelfzorg_Vilans.pdf een PDF-file van vilans.nl]; een kenniscentrum voor langdurige zorg waarin zelfzorg en zelfmanagement bij ouderen stapsgewijs wordt uitgelegd en praktische adviezen worden gegeven hoe dit toe te passen als zorgverlener. Leuke pdf, bijvoorbeeld als basis voor het maken van een (verbeter)project met betrekking tot de chronische zorg.   
+
 
* Ten slotte, de inhoud van deze bouwsteen heeft meerdere raakvlakken met het LHV/NHG-document [http://www.tkv2022.nl/wp-content/uploads/2012/11/LHV001-37-Toekomstvisie-Kern-Binnenwerk_021112_WWW.pdf Toekomstvisie van de huisartsenzorg 2022]. In dit document wordt onder meer  ingegaan op het stimuleren en uitbreiden van meer eigen regie en zelfstandigheid van de patiënt. Het doel daarvan is om op die manier langer in de eigen omgeving te kunnen blijven wonen met hulp van de wijkteam met huisarts als spil, en met ondersteuning van ict. Zelfzorg is de toekomst! Zie ook [https://www.nhg.org/themas-toekomstvisie-huisartsenzorg-2022-een-oogopslag de link] bij de NHG-site.
+
* Dit is een PDF-file van vilans.nl; een kenniscentrum voor langdurige zorg waarin zelfzorg en zelfmanagement bij ouderen stapsgewijs wordt uitgelegd en praktische adviezen worden gegeven hoe dit toe te passen als zorgverlener. Een leuk documenten voor bijv. de basis voor het maken van een (verbeter)project met betrekking tot de chronische zorg in de praktijk
 +
 
 +
==== Interessante websites als achtergrondinformatie: ====
 +
* Patiënten kunnen op deze site van GGD.amsterdam.nl en op deze site van sense.info, een product van GGD kennisnet, veel informatie en adviezen vinden bij de zelfzorg rondom SOA’s.
 +
 
 +
* Het nieuwe gezondheidsconcept van Machteld Huber wordt ondersteund door en doorontwikkeld met hulp van ZonNW, een toelichting kan je vinden via deze link.
  
==== Interessante websites als achtergrond informatie: ====
+
* De coöperatie Zelfzorg Ondersteund! is een samenwerkingsverband van patiëntenvertegenwoordigers, zorgaanbieders en zorgverzekeraars, die zich samen sterk maken voor de implementatie en opschaling van ondersteunde zelfzorg in Nederland bij patiënten met chronische ziekten.  
* Deze website van Neprofarm is speciaal voor consumenten en is gemaakt via een samenwerkingsverband van verschillende farmaceutische bedrijven. De website informeert over allerlei mogelijkheden van zelfzorg en zelfzorgproducten, maar ook wanneer het nodig is een arts te raadplegen: [http://zelfzorg.nl/ www.zelfzorg.nl]
 
* Patiënten kunnen op deze [http://www.ggd.amsterdam.nl/infectieziekten/soa-hiv-sense/ site van GGD.amsterdam.nl] en op deze [https://www.sense.info/ site van sense.info], een product van GGD kennisnet, veel informatie en adviezen vinden bij de zelfzorg rondom SOA’s.
 
* Het nieuwe gezondheidsconcept van Machteld Huber wordt ondersteund door en doorontwikkeld met hulp van ZonNW, een toelichting kan je vinden via [https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/positieve-gezondheid/ deze link].
 
* De coöperatie [https://zelfzorgondersteund.nl/ Zelfzorg Ondersteund!] is een samenwerkingsverband van patiëntenvertegenwoordigers, zorgaanbieders en zorgverzekeraars, die zich samen sterk maken voor de implementatie en opschaling van ondersteunde zelfzorg in Nederland bij patiënten met chronische ziekten.
 
* [https://www.zorgvoorbeter.nl/veranderingen-langdurige-zorg/ehealth/consumenten-ehealth Deze link] van zorgvoorbeter.nl (het kennisplein voor verpleegkundigen en verzorgers in de eerste lijn) bespreekt nieuwe ''e''-health ontwikkelingen die momenteel toegepast worden ter ondersteuning van zelfzorg bij chronische ziekte patiënten. 
 
* [https://www.icthealth.nl/nieuws/e-health-kan-zorg-voor-chronisch-zieken-verbeteren/ Dit artikel] op de pagina van de site van ict-health.nl bespreekt ict-toepassingen in de zorg onder het motto ‘''e''-health als medicijn’.      
 
* Via [https://www.vilans.nl/artikelen/campagne-oh-is-dat-ehealth deze link] komt je op ''e''-healthpagina van vilans.nl, het kenniscentrum voor langdurige zorg. Deze pagina is ontstaan vanuit een samenwerking met ZonNW en streeft naar het overzichtelijk maken van diverse ontwikkelingen in de ''e''-health in de chronische zorg. 
 
* [https://www.smarthealth.nl/ SmartHealth] is een internetonderneming die gespecialiseerd is nieuwe ontwikkelingen in de wereld van ''e''-health en ''m''-health (mobile health). De site publiceert o.a. reviews over digitale zorgtechnologie (bijv. over ICT en privacy in de zorg, zorg-apps en zorgwebsites) en over het gebruik van nieuwe technologieën door consumenten (ook wel consumententechnologie, zoals over het beheren van persoonlijke data via fitbits).     
 
  
==== Interessante video’s:  ====
+
==== Interessante video’s (e-health):  ====
 
* [https://www.ted.com/talks/gary_wolf_the_quantified_self/transcript?c=104251 TED talk video door Gary Wolf] TED talk video door Gary Wolf over ‘The Quantified Self’; Wolf is één van de bedenkers van het begrip en stroming ‘The Quantified Self’.''' '''   
 
* [https://www.ted.com/talks/gary_wolf_the_quantified_self/transcript?c=104251 TED talk video door Gary Wolf] TED talk video door Gary Wolf over ‘The Quantified Self’; Wolf is één van de bedenkers van het begrip en stroming ‘The Quantified Self’.''' '''   
 
* [https://youtu.be/Rerq3___66I Deze video] van [http://www.pharos.nl/nl/home www.pharos.nl] staat stil bij het feit dat ''e''-health niet altijd even toegankelijk is voor sommige patiënten. Een deel van de patiënten die de huisarts bezoeken is namelijk minder gezondheidsvaardig, zoals door laaggeletterdheid of taalbarrière. Ook deze groep patiënten heeft echter steeds meer te maken met de opkomst van ''e''-health en kan daar veel moeite mee hebben. De video propageert voor dit probleem oog te hebben bij deze patiënten. Middels extra ondersteuning of begeleiding bij het gebruik van een ''e''-health produkt kan de zelfzorg en de eigen regie ook bij deze groep patiënten gestimuleerd worden. 
 
* [https://youtu.be/Rerq3___66I Deze video] van [http://www.pharos.nl/nl/home www.pharos.nl] staat stil bij het feit dat ''e''-health niet altijd even toegankelijk is voor sommige patiënten. Een deel van de patiënten die de huisarts bezoeken is namelijk minder gezondheidsvaardig, zoals door laaggeletterdheid of taalbarrière. Ook deze groep patiënten heeft echter steeds meer te maken met de opkomst van ''e''-health en kan daar veel moeite mee hebben. De video propageert voor dit probleem oog te hebben bij deze patiënten. Middels extra ondersteuning of begeleiding bij het gebruik van een ''e''-health produkt kan de zelfzorg en de eigen regie ook bij deze groep patiënten gestimuleerd worden. 

Versie van 9 mrt 2019 om 01:29


Leerlijn korte episode zorg
Auteur

Yeun Ying Wong
Erik Fokke

Stage

1e Huisartsstage
2e Huisartsstage

KBA

4. Behandeling en beleid

Competentie

Medisch handelen
Maatschappelijk handelen

Toepassing

Leergesprek
Praktijkleren
Onderwijsprogramma
Zelfstudie

Relevantie

Geef een man een vis en hij heeft eten voor één dag.

Leer een man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven

(Chinees spreekwoord).

Dezelfde strekking van dit spreekwoord geldt ook voor de patiënt wat betreft zelfzorg. ‘Zelfzorg’ is een term uit de verpleegkunde die de mate aangeeft waarin een patiënt  voor zichzelf kan zorgen. Er is sprake van zelfzorgtekort als er sprake is van hulpbehoeftigheid bij bijvoorbeeld de algemene dagelijkse levensverrichtingen.

Tegenwoordig heeft de term zelfzorg een bredere inhoud. Het betreft niet alleen de zieke of oudere patiënt, maar ook de gezonde man of vrouw die zijn of haar gezondheid actief wil behouden. In dit laatste geval gaat het om de zorg die de individu aan zichzelf besteedt (zelf regelt, gebruikt, toepast en/of  betaalt) om gezond te blijven. 

Met de toenemende vergrijzing en de duurder wordende medische zorg, krijgen zelfzorg en zelfmanagement in de afgelopen jaren een steeds centralere plek in de behandeling van diverse (chronische) ziekten en kwalen. De waarde van zelfzorg komt ook terug in de nieuwe definitie van gezondheid, vastgesteld door Machteld Huber (zie link ZonNW). De toegang tot en het kunnen uitoefenen van zelfzorg is namelijk één van factoren waardoor eigen gezondheid positief ervaren wordt (lees: eigen regie). 

Zelfzorg vergroot dus de mate van zelfstandigheid van een al-dan-niet zieke persoon. Tegelijkertijd reduceert zelfzorg de mate van afhankelijk zijn van hulpverleners en mantelzorgers en kan afhankelijkheid zelfs voorkomen of uitstellen. De huisarts heeft een belangrijke taak om de zelfzorg te bevorderen bij nieuwe ziektegevallen en bij minder gezondheidsvaardige patiënten. Hiervoor heb je o.a. beschikking tot diverse digitale informatiebronnen om de zelfzorg te stimuleren, denk aan thuisarts.nl, versterk je enkel app, etc. Je hoeft het als huisarts gelukkig niet alleen te doen, want zelfzorg kan goed ondersteund worden vanuit de paramedische zorg, zie ook zelfzorgondersteund.nl. 

Het spreekt vanzelf dat zelfzorg verschillende leerlijnen bestrijkt, met name die van Chronische en Complexe Oudere Zorg, Preventie, Interculturaliteit, APC, en in het kader van voorkoming van burnout bij de huisarts zelf ook de leerlijn Professionaliteit. Deze bouwsteen heeft dan ook vooral als doel het begrip ‘zelfzorg’ te introduceren en een kader te geven. Vervolgens richt de bouwsteen zich op zelfzorg in het kader van de Korte episode zorg. 

Doelen

  1. Inzicht krijgen in het begrip zelfzorg en de diverse vormen van zelfzorg.
  2. Bewustwording van de eigen houding en referentiekader ten aanzien van zelfzorg.
  3. Weten hoe je op positieve wijze bij de patiënt zelfzorg kan aansturen, stimuleren en waar nodig begeleiden.

Gebruiksaanwijzing

Door de brede omvang van het onderwerp zelfzorg bevat deze bouwsteen meerdere opdrachten. Het grootste deel van de opdrachten is bedoeld voor zelfstudie en zelfreflectie als voorbereiding op een leergesprek met de hao. Sommige opdrachten kunnen ook gebruikt worden ter voorbereiding op een plenaire discussie op de TKD. Per opdracht wordt de leerplek aangegeven.  

Onderwijsactiviteit

  1. Hoe mensen omgaan met lichamelijke klachten, ziekte en gezondheid wordt mede bepaald door hun culturele achtergrond, opvoeding en opleiding. Deze contextuele gegevens bepalen ook hoe mensen met zelfzorg omgaan. Bedenk in dit verband eens hoe je zelf bent opgegroeid met eigen ervaringen met lichamelijke klachten en ziekten. Welke invloed hebben/hadden je ouders op jouw kijk hierop, bijv. in het gebruik van specifieke huis-tuin-en-keuken-middelen en je huidige leefstijl? Heeft je medische opleiding vervolgens invloed gehad op je omgang met je eigen gezondheid en lichamelijke klachten? Zo ja, in welke op zicht? Hoe zal dat met de patiënt gesteld zijn? Interessant voor een leergesprek, maar ook zeker leuk voor op een TKD voor een plenaire opdracht.
  2. Een doel van zelfzorg is o.a. het reduceren van het aantal ‘nodeloze’ consulten van bijv. kleine kwalen. Hoeveel tijd is het jou waard, of ben je kwijt, als huisarts om tijdens het spreekuur in te gaan op zelfzorg? En waar zal jij als huisarts bij de patient de nadruk op leggen: zoals het stimuleren van zelfinzicht, het vergroten van de motivatie van de patiënt, het stimuleren van de eigen regie, en zo meer? Hoe ga je om met de minder gezondheidsvaardige patiënt met betrekking tot deze punten? Bespreek je ideeën met je hao in een leergesprek.
  3. Wat is het verschil tussen zelfzorg en zelfmanagement? Wat versta je onder zelfzorgmedicijnen (zie ook www.zelfzorg.nl, www.gezondheidsnet.nl), zelfzorghulpmiddelen en -instrumenten? En wanneer maak je gebruik hiervan in de spreekkamer?  Bediscusiëer deze punten met je hao in een leergesprek.
  4. Wissel tijdens het leergesprek of op de TKD de interessante informatiebronnen met elkaar uit, om de zelfzorg van de patiënt te ondersteunen of bevorderen. Welke zijn de handige websites of apps om in de spreekkamer te gebruiken?
  5. Welke plek zie jij voor alternatieve geneeskunde in het kader van zelfzorg? En welke plek hebben naar jouw idee placebo’s bij zelfzorg? Bespreek dit plenair op een TKD. Deze opdracht is te combineren met verdieping in en presentatie van verschillende vormen van alternatieve geneeskunde.
  6. In het kader van korte episodezorg: wat kan je de patiënt in het kader van zelfzorg vertellen over de volgende onderwerpen? (Eventueel met de NHG standaard erbij, zelfstudie/leergesprek):
      • Pijnklachten; de pijncirkel
      • Recidiverende urineweg infecties
      • Luchtwegproblemen; o.a. stoppen met roken, hyperreactiviteit, zelfzorg bij verkoudheid, sinusitisklachten, influenza
      • Slaapproblemen; slaaphygiëne
      • Moeheid; is het lichamelijk of geestelijk?
      • Soa’s; preventie                       

Bronnen

Voor zelfstudie:

  • Op www.nhg.org zijn alle NHG-standaarden te vinden; via www.artsportaal.nl heb je toegang tot tientallen links met informatie die van nut kan zijn tijdens het spreekuur.
  • www.thuisarts.nl is een heel handige en betrouwbare medische site voor patiënten die meer willen weten over hun aandoening, met adviezen voor zelfzorg en wanneer ze aan de aan de bel moeten trekken.  
  • Dit is een PDF-file van vilans.nl; een kenniscentrum voor langdurige zorg waarin zelfzorg en zelfmanagement bij ouderen stapsgewijs wordt uitgelegd en praktische adviezen worden gegeven hoe dit toe te passen als zorgverlener. Een leuk documenten voor bijv. de basis voor het maken van een (verbeter)project met betrekking tot de chronische zorg in de praktijk. 

Interessante websites als achtergrondinformatie:

  • Patiënten kunnen op deze site van GGD.amsterdam.nl en op deze site van sense.info, een product van GGD kennisnet, veel informatie en adviezen vinden bij de zelfzorg rondom SOA’s.
  • Het nieuwe gezondheidsconcept van Machteld Huber wordt ondersteund door en doorontwikkeld met hulp van ZonNW, een toelichting kan je vinden via deze link.
  • De coöperatie Zelfzorg Ondersteund! is een samenwerkingsverband van patiëntenvertegenwoordigers, zorgaanbieders en zorgverzekeraars, die zich samen sterk maken voor de implementatie en opschaling van ondersteunde zelfzorg in Nederland bij patiënten met chronische ziekten.  

Interessante video’s (e-health):

  • TED talk video door Gary Wolf TED talk video door Gary Wolf over ‘The Quantified Self’; Wolf is één van de bedenkers van het begrip en stroming ‘The Quantified Self’. 
  • Deze video van www.pharos.nl staat stil bij het feit dat e-health niet altijd even toegankelijk is voor sommige patiënten. Een deel van de patiënten die de huisarts bezoeken is namelijk minder gezondheidsvaardig, zoals door laaggeletterdheid of taalbarrière. Ook deze groep patiënten heeft echter steeds meer te maken met de opkomst van e-health en kan daar veel moeite mee hebben. De video propageert voor dit probleem oog te hebben bij deze patiënten. Middels extra ondersteuning of begeleiding bij het gebruik van een e-health produkt kan de zelfzorg en de eigen regie ook bij deze groep patiënten gestimuleerd worden. 

De bouwstenen in de leerlijn korte episode zorg


De leerlijnen

Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
Kort Spoed Chron Ouderen Kind Psych ALK Pall Preventie Praktijk
Korte episode zorg
Spoedeisende zorg
Chronische zorg
Complexe ouderenzorg
Zorg voor het kind
Psychische klachten
ALK
Palliatieve zorg
Preventie
Praktijkmanagement
Categorie: Competentiegebieden
Medisch handelen Communicatie Maatsch. handelen Wetenschap Professionaliteit
Medisch handelen
Communicatie
Maatschappelijk handelen
Wetenschap
Professionaliteit
Categorie: Overige aandachtsgebieden
Diversiteit Seksualiteit Innovatie
Diversiteit
Seksualiteit
Innovatie