Leerlijn professionaliteit: verschil tussen versies
k |
k |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | WANNEER DOE JE ALS HUISARTS ‘HET GOEDE’, GOED GENOEG…? ''Handleiding voor aios, opleiders en docenten voor het in de opleiding ontwikkelen van professioneel gedrag.'' | |
| − | = Inleiding = | + | === Inleiding === |
Als huisarts wordt er in de praktijk professioneel gedrag van je verwacht en tijdens de opleiding word je als aios door je opleider, mede-aios en docenten geholpen om dit gedrag en daarmee een belangrijk deel van je ''beroepsidentiteit'', te ontwikkelen. Professionaliteit is echter een lastig begrip om concreet ‘handen en voeten te geven’. Bovendien is de interpretatie ervan onderhevig aan ontwikkelingen in de maatschappij en innovaties in het huisartsen vak. Deze handleiding is een poging om ‘tijdelijke’ helderheid en concretiseringen te geven die houvast kunnen bieden in de opleiding van de aios. Ervan uitgaande dat ijsbergen zullen smelten en nieuwe ijsbergen zullen ontstaan. | Als huisarts wordt er in de praktijk professioneel gedrag van je verwacht en tijdens de opleiding word je als aios door je opleider, mede-aios en docenten geholpen om dit gedrag en daarmee een belangrijk deel van je ''beroepsidentiteit'', te ontwikkelen. Professionaliteit is echter een lastig begrip om concreet ‘handen en voeten te geven’. Bovendien is de interpretatie ervan onderhevig aan ontwikkelingen in de maatschappij en innovaties in het huisartsen vak. Deze handleiding is een poging om ‘tijdelijke’ helderheid en concretiseringen te geven die houvast kunnen bieden in de opleiding van de aios. Ervan uitgaande dat ijsbergen zullen smelten en nieuwe ijsbergen zullen ontstaan. | ||
| − | = 1. | + | === 1. Professionaliteit: waar hebben we het over? === |
Als we het competentieprofiel van de huisarts (zie kader) gebruiken als kader, dan gaat het bij het ontwikkelen van professionaliteit om: verantwoordelijkheid nemen, afstand-nabijheid in de werkrelatie hanteren, grenzen kunnen stellen, een goede balans werk-privé, zelfzorg, actief leren, gedrag aanpassen op basis van reflectie en feedback en het ontwikkelen van beroepswaarden en -normen. Ieder van ons kan zich hier wel iets bij voorstellen: een huisarts dient immers betrouwbaar te zijn, gevoelig en aanspreekbaar te zijn op het effect wat hij sorteert in het contact, met een grote diversiteit aan patiënten kunnen werken en ‘up to date’ te zijn in zijn medisch handelen. | Als we het competentieprofiel van de huisarts (zie kader) gebruiken als kader, dan gaat het bij het ontwikkelen van professionaliteit om: verantwoordelijkheid nemen, afstand-nabijheid in de werkrelatie hanteren, grenzen kunnen stellen, een goede balans werk-privé, zelfzorg, actief leren, gedrag aanpassen op basis van reflectie en feedback en het ontwikkelen van beroepswaarden en -normen. Ieder van ons kan zich hier wel iets bij voorstellen: een huisarts dient immers betrouwbaar te zijn, gevoelig en aanspreekbaar te zijn op het effect wat hij sorteert in het contact, met een grote diversiteit aan patiënten kunnen werken en ‘up to date’ te zijn in zijn medisch handelen. | ||
Professioneel gedrag is echter door de contextafhankelijkheid zo complex. Het gaat om als huisarts goed luisteren naar je patient en afwegen wat belangrijk is voor betrokkenen (patiënt, andere familieleden) terwijl je als huisarts zelf ook betrokkene bent. Het gaat om samen met de patiënt positie in nemen, terwijl de ene patiënt meer en de andere zelf veel minder verantwoordelijkheid voor eigen gezondheid aan kan. Het gaat om het samenwerken met en aansturen van professionals, terwijl die allen een andere taal en referentiekader hebben. De huisarts anno 2018 werkt als ''meewerkend voorman'' die vanuit huisartsgeneeskundig perspectief en ''van binnenuit'' sturing geeft aan complexe situaties, met vaak diverse betrokkenen, die volgende week anders kunnen zijn omdat er nieuwe medische inzichten zijn, de patiënt verliefd is geworden of collega professionals zich ziek hebben gemeld. Kortom: ''professionaliteit gaat over het samen met een patiënt en betrokkenen afwegen van belangen m.b.t. diens gezondheid en steeds opnieuw weer positie innemen in complexe, veranderende situaties.'' | Professioneel gedrag is echter door de contextafhankelijkheid zo complex. Het gaat om als huisarts goed luisteren naar je patient en afwegen wat belangrijk is voor betrokkenen (patiënt, andere familieleden) terwijl je als huisarts zelf ook betrokkene bent. Het gaat om samen met de patiënt positie in nemen, terwijl de ene patiënt meer en de andere zelf veel minder verantwoordelijkheid voor eigen gezondheid aan kan. Het gaat om het samenwerken met en aansturen van professionals, terwijl die allen een andere taal en referentiekader hebben. De huisarts anno 2018 werkt als ''meewerkend voorman'' die vanuit huisartsgeneeskundig perspectief en ''van binnenuit'' sturing geeft aan complexe situaties, met vaak diverse betrokkenen, die volgende week anders kunnen zijn omdat er nieuwe medische inzichten zijn, de patiënt verliefd is geworden of collega professionals zich ziek hebben gemeld. Kortom: ''professionaliteit gaat over het samen met een patiënt en betrokkenen afwegen van belangen m.b.t. diens gezondheid en steeds opnieuw weer positie innemen in complexe, veranderende situaties.'' | ||
| − | = 2. | + | === 2. Professionaliteit: hoe ontwikkel je dat? === |
Aios ontwikkelen met name met hun opleider en andere betrokkenen die de context van de aios en patiënt kennen, bovenstaand professioneel gedrag. Samen met hen kunnen ze leren afwegen wat in een specifieke situatie factoren zijn die voor die patiënt een rol spelen, wat evidence is voor medisch handelen en wat belangen zijn die gewogen moeten worden. Reflecteren is daarbij een kernactiviteit. Alleen of samen met anderen, op papier of ‘live’, met of zonder video als materiaal, leert de aios overdenkingen maken n.a.v. een ervaring die al geweest is (''reflectie'') of een situatie die nog gaat komen (''pre-flectie''). Zodoende worden persoonlijke ervaringen en denkwegen omgezet in beroepskennis in een professioneel referentiekader of ‘frame’. Ervaringen die ‘raken’ (ontroeren, goed gegaan zijn, ‘yes’ momenten) of ‘haken’ (niet lekker liepen, waar irritatie of verwondering speelt) zijn daarbij goed leermateriaal omdat die verbonden zijn met wat de aios op dat moment intrinsiek motiveert. | Aios ontwikkelen met name met hun opleider en andere betrokkenen die de context van de aios en patiënt kennen, bovenstaand professioneel gedrag. Samen met hen kunnen ze leren afwegen wat in een specifieke situatie factoren zijn die voor die patiënt een rol spelen, wat evidence is voor medisch handelen en wat belangen zijn die gewogen moeten worden. Reflecteren is daarbij een kernactiviteit. Alleen of samen met anderen, op papier of ‘live’, met of zonder video als materiaal, leert de aios overdenkingen maken n.a.v. een ervaring die al geweest is (''reflectie'') of een situatie die nog gaat komen (''pre-flectie''). Zodoende worden persoonlijke ervaringen en denkwegen omgezet in beroepskennis in een professioneel referentiekader of ‘frame’. Ervaringen die ‘raken’ (ontroeren, goed gegaan zijn, ‘yes’ momenten) of ‘haken’ (niet lekker liepen, waar irritatie of verwondering speelt) zijn daarbij goed leermateriaal omdat die verbonden zijn met wat de aios op dat moment intrinsiek motiveert. | ||
Het ontwikkelen van professioneel gedrag is een dynamisch proces van pre-flectie, ervaringen opdoen, hierop terugblikken, inzichten opdoen, feedback vragen, Theorie erbij pakken, experimenteren met nieuw gedrag en integreren/ ‘eigen maken’ van gedrag tot een (beginnende) beroepsidentiteit. Een proces dat bij iedere aios afhankelijk is van diens ''leerprofiel'' en l''eeromgeving'' en na de opleiding ‘life long’ door blijft gaan, steeds op een ander verbredend of verdiepend niveau. Hulpmiddel bij het reflecteren en opstarten van de leermotor is de leercirkel van Kolb of die van Korthagen (figuur) | Het ontwikkelen van professioneel gedrag is een dynamisch proces van pre-flectie, ervaringen opdoen, hierop terugblikken, inzichten opdoen, feedback vragen, Theorie erbij pakken, experimenteren met nieuw gedrag en integreren/ ‘eigen maken’ van gedrag tot een (beginnende) beroepsidentiteit. Een proces dat bij iedere aios afhankelijk is van diens ''leerprofiel'' en l''eeromgeving'' en na de opleiding ‘life long’ door blijft gaan, steeds op een ander verbredend of verdiepend niveau. Hulpmiddel bij het reflecteren en opstarten van de leermotor is de leercirkel van Kolb of die van Korthagen (figuur) | ||
Versie van 26 jul 2018 om 02:22
WANNEER DOE JE ALS HUISARTS ‘HET GOEDE’, GOED GENOEG…? Handleiding voor aios, opleiders en docenten voor het in de opleiding ontwikkelen van professioneel gedrag.
Inleiding
Als huisarts wordt er in de praktijk professioneel gedrag van je verwacht en tijdens de opleiding word je als aios door je opleider, mede-aios en docenten geholpen om dit gedrag en daarmee een belangrijk deel van je beroepsidentiteit, te ontwikkelen. Professionaliteit is echter een lastig begrip om concreet ‘handen en voeten te geven’. Bovendien is de interpretatie ervan onderhevig aan ontwikkelingen in de maatschappij en innovaties in het huisartsen vak. Deze handleiding is een poging om ‘tijdelijke’ helderheid en concretiseringen te geven die houvast kunnen bieden in de opleiding van de aios. Ervan uitgaande dat ijsbergen zullen smelten en nieuwe ijsbergen zullen ontstaan.
1. Professionaliteit: waar hebben we het over?
Als we het competentieprofiel van de huisarts (zie kader) gebruiken als kader, dan gaat het bij het ontwikkelen van professionaliteit om: verantwoordelijkheid nemen, afstand-nabijheid in de werkrelatie hanteren, grenzen kunnen stellen, een goede balans werk-privé, zelfzorg, actief leren, gedrag aanpassen op basis van reflectie en feedback en het ontwikkelen van beroepswaarden en -normen. Ieder van ons kan zich hier wel iets bij voorstellen: een huisarts dient immers betrouwbaar te zijn, gevoelig en aanspreekbaar te zijn op het effect wat hij sorteert in het contact, met een grote diversiteit aan patiënten kunnen werken en ‘up to date’ te zijn in zijn medisch handelen.
Professioneel gedrag is echter door de contextafhankelijkheid zo complex. Het gaat om als huisarts goed luisteren naar je patient en afwegen wat belangrijk is voor betrokkenen (patiënt, andere familieleden) terwijl je als huisarts zelf ook betrokkene bent. Het gaat om samen met de patiënt positie in nemen, terwijl de ene patiënt meer en de andere zelf veel minder verantwoordelijkheid voor eigen gezondheid aan kan. Het gaat om het samenwerken met en aansturen van professionals, terwijl die allen een andere taal en referentiekader hebben. De huisarts anno 2018 werkt als meewerkend voorman die vanuit huisartsgeneeskundig perspectief en van binnenuit sturing geeft aan complexe situaties, met vaak diverse betrokkenen, die volgende week anders kunnen zijn omdat er nieuwe medische inzichten zijn, de patiënt verliefd is geworden of collega professionals zich ziek hebben gemeld. Kortom: professionaliteit gaat over het samen met een patiënt en betrokkenen afwegen van belangen m.b.t. diens gezondheid en steeds opnieuw weer positie innemen in complexe, veranderende situaties.
2. Professionaliteit: hoe ontwikkel je dat?
Aios ontwikkelen met name met hun opleider en andere betrokkenen die de context van de aios en patiënt kennen, bovenstaand professioneel gedrag. Samen met hen kunnen ze leren afwegen wat in een specifieke situatie factoren zijn die voor die patiënt een rol spelen, wat evidence is voor medisch handelen en wat belangen zijn die gewogen moeten worden. Reflecteren is daarbij een kernactiviteit. Alleen of samen met anderen, op papier of ‘live’, met of zonder video als materiaal, leert de aios overdenkingen maken n.a.v. een ervaring die al geweest is (reflectie) of een situatie die nog gaat komen (pre-flectie). Zodoende worden persoonlijke ervaringen en denkwegen omgezet in beroepskennis in een professioneel referentiekader of ‘frame’. Ervaringen die ‘raken’ (ontroeren, goed gegaan zijn, ‘yes’ momenten) of ‘haken’ (niet lekker liepen, waar irritatie of verwondering speelt) zijn daarbij goed leermateriaal omdat die verbonden zijn met wat de aios op dat moment intrinsiek motiveert.
Het ontwikkelen van professioneel gedrag is een dynamisch proces van pre-flectie, ervaringen opdoen, hierop terugblikken, inzichten opdoen, feedback vragen, Theorie erbij pakken, experimenteren met nieuw gedrag en integreren/ ‘eigen maken’ van gedrag tot een (beginnende) beroepsidentiteit. Een proces dat bij iedere aios afhankelijk is van diens leerprofiel en leeromgeving en na de opleiding ‘life long’ door blijft gaan, steeds op een ander verbredend of verdiepend niveau. Hulpmiddel bij het reflecteren en opstarten van de leermotor is de leercirkel van Kolb of die van Korthagen (figuur)