Huisartsopleiding VUmc: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc
Ga naar: navigatie, zoeken
 
(39 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 9: Regel 9:
 
|
 
|
 
'''Hoofd'''<br />
 
'''Hoofd'''<br />
−
{{auteur - Nettie Blankenstein}}
+
{{functie_-_Hoofd}}
 
|-
 
|-
 
|
 
|
 
'''Adjunct hoofd'''<br />
 
'''Adjunct hoofd'''<br />
−
{{auteur - Harry Schleypen}}
+
{{functie_-_Adjunct-hoofd}}
 
|-
 
|-
 
|  
 
|  
−
'''Onderwijscoördinator'''<br />
+
'''Onderwijscoördinatoren'''<br />
−
{{auteur - Chris Rietmeijer}}
+
{{Functie_-_Onderwijscoördinatoren}}
 
|}
 
|}
 +
=== Inleiding ===
 +
Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios (arts in opleiding tot specialist), docenten en opleiders. <br />
 +
<br />
 +
De driejarige huisartsopleiding leidt basisartsen op tot vakbekwame en toekomstbestendige huisartsen. De leidraad voor de opleiding is het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk opleidingsplan (LOP)]]. Dit beschrijft de inhoudelijke kaders van de huisartsopleiding in 7 competentiegebieden en 10 huisartsgeneeskundige thema's, met bijbehorende kenmerkende beroepsactiviteiten:
 +
* [https://www.huisartsopleiding.nl/opleidingsprogramma/themas-en-kbas/ Thema's en KBA's]
 +
* [[Competentieprofiel van de huisarts]]
  
−
<big>'''Handleiding huisartsopleiding VUmc'''</big>
+
Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten die terug zijn te vinden in [https://www.hovumc.nl/onze-visie-op-onderwijs/ onze visie op onderwijs]. Uiteraard besteden we aandacht aan de [https://www.lhv.nl/thema/kernwaarden-en-toekomstvisie/ kernwaarden van de huisartsgeneeskunde]: persoonsgericht, medisch-generalistisch, continu en gezamenlijk.
 +
<br />
 +
Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de 10 thema's van het LOP. Dat is de basis voor het zelfsturend leren na de opleiding, in het kader van permanente professionele ontwikkeling.
 +
<br /><br />
 +
Er is een literatuurlijst ter ondersteuning van het leren: [[Literatuurlijst]]
  
−
Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios (arts in opleiding tot specialist), docenten en opleiders. Voor de verantwoording en achtergronden verwijzen we naar het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] (LOP) 2016, het [[Competentieprofiel van de huisarts]] en het [[Protocol toetsing en beoordeling|Protocol toetsing en beoordeling]]. Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten die zijn terug te vinden in ons [[opleidingsplan HOVUmc]].  
+
=== Opbouw opleiding ===
 +
Het leren in de praktijk staat centraal. Aios worden daarbij begeleid door opleiders en docenten. Om continuïteit in het leren, begeleiding en beoordeling te borgen, bestaat onze opleiding uit 2 fases van elk anderhalf jaar.
 +
* De aios volgt in totaal 5 stages: het 1<sup>e</sup> en 3<sup>e</sup> jaar een huisartsstage, het 2<sup>e</sup> jaar 3 externe stages.
 +
* De aios werkt 4 dagen per week in de praktijk en biedt zelfstandig patiëntenzorg onder supervisie van een opleider.
 +
* De aios volgt 1 dag per week onderwijs op de terugkomdag op het instituut, in een vaste groep met ca. 14 aios (tijdens de klinische stage is dit ca. 1 x per 3 weken).
 +
* Een groep heeft twee vaste docenten per fase: een huisartsdocent en een gedragswetenschappelijk docent.
 +
* Er wordt gemiddeld 3 uur per week verwacht aan zelfstudie.
 +
* Behalve het onderwijs in de vaste groep volgt de aios lokaal en landelijke themaonderwijs.
  
−
In de huisartsopleiding staat het leren in de praktijk centraal. De aios werkt in de praktijk onder supervisie van de huisartsopleider.  
+
[[Bestand:Opleiding schema.jpg]]
  
−
Het wekelijkse instituutsonderwijs (op de 'terugkomdag') is ondersteunend voor het praktijkleren.  
+
=== Onderwijs ===
 +
==== Leren in de praktijk ====
 +
De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:
 +
* '''Een voldoende en divers patiëntenaanbod'''. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren.
 +
*'''Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding'''. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij aios mogelijk.
  
−
=== Opleidingsdoelen ===
+
In de praktijk:
−
De huisartsopleiding leidt basisartsen op tot competente huisartsen. Net als alle andere medische vervolgopleidingen onderscheiden we daarbij zeven [[Competentieprofiel van de huisarts|competentiegebieden]]:  
+
* leren aios zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder supervisie van een opleider;
−
* Medisch handelen 
+
* voeren aios een leergesprek van een uur met de opleider: tijdens huisartsstages dagelijks, tijdens externe stages wekelijks;
−
* Communicatie 
+
* is er ad-hoc overleg mogelijk met de opleider over individuele patiënten;
−
* Samenwerken
+
* kunnen aios 3 uur per week werken aan praktijkopdrachten;
−
* Organisatie
+
* krijgen aios feedback op basis van geplande en ad-hoc-observaties;
−
* Maatschappelijk handelen 
+
* voeren aios en opleiders tijdens de huisartsstages regelmatig om-en-om spreekuren;
−
* Kennis en wetenschap 
+
* zijn er tijdens de huisartsstages zelfstandige periodes waarin de aios in de lead is bij alle aspecten van de zorgverlening;
−
* Professionaliteit 
+
* voeren aios, opleider en docent bij de huisartsstage 3 x per jaar, en aan het eind van de externe stage, een voortgangsgesprek;
−
Een competente huisarts is voldoende competent in de breedte van het vak. Het [[Landelijk opleidingsplan]] (LOP) beschrijft deze breedte in tien thema's: 
+
* draait de aios tijdens de huisartsstages diensten op de huisartsenpost (HAP). De mate van zelfstandigheid van de aios op de HAP is geformaliseerd in de bekwaamheidsverklaringen (zie de [[Leidraad voor het leren dienstdoen|leidraad diensten]]).
−
* Korte episode zorg 
 
−
* Spoedeisende zorg 
 
−
* Chronische zorg 
 
−
* Complexe ouderenzorg
 
−
* Zorg voor het kind
 
−
* Psychische klachten en aandoeningen
 
−
* SOLK 
 
−
* Palliatieve zorg 
 
−
* Preventie 
 
−
* Praktijkmanagement
 
−
Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de tien thema’s van het LOP. Dat geeft verder richting aan het zelfsturend leren na de opleiding, in het kader van permanente professionele ontwikkeling. 
 
  
−
=== Fasering en stages ===
+
De opleidingspraktijken van locatie Amsterdam bevinden zich in een ruime kring rond de stad, ook in regio's waar het huisartsentekort steeds nijpender wordt. Op de pagina [[Regionaal Opleiden]] lees je hoe wij bijdragen aan een oplossing.
−
De opleiding is verdeeld in twee fases van elk anderhalf jaar:
+
==== De terugkomdag ====
−
* De [[1e Fase|eerste fase]] bestaat uit de [[1e Huisartsstage|eerste huisartsstage]] met aansluitend de [[klinische stage]]. Tijdens de eerste fase ligt de nadruk op o.a. spoedeisende zorg, veelvoorkomende klachten en basale consultvoeringsvaardigheden.
+
De aios komen 1 dag per week voor onderwijs naar het instituut. Het doel van deze terugkomdag is ondersteuning en verdieping van het praktijkleren. De opleiding kent zgn. gewone terugkomdagen en terugkomdagen waarop aios themaonderwijs volgen.
−
* De [[2e Fase|tweede fase]] bestaat uit de [[CZ stage|chronische zorg stage]], de [[GGZ stage|GGZ-stage]] en de [[2e Huisartsstage|tweede huisartsstage]]. Tijdens de tweede fase ligt de nadruk op meer complexe medische problematiek en consultvoering.
+
<br /><br />
−
De aios volgt het instituutsonderwijs op de terugkomdagen gedurende de eerste fase in dezelfde werkgroep met dezelfde docenten. De werkgroepindeling verandert bij aanvang van de tweede fase; de samenstelling blijft daarna tot het einde van de opleiding ongewijzigd. 
+
'''''Terugkomdag'''''<br />
 +
Dit instituutsonderwijs is grotendeels vraaggestuurd: de aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het Landelijk opleidingsplan, zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm. De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen:
 +
*'''''Reflectieronde''''': aios leggen casus en dilemma's voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback op deze praktijkervaringen krijgt de aios meer grip op de ervaring en ontwikkelen handvatten voor de verdere professionele ontwikkeling. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep. Zie ook [[Leerlijn professionaliteit]].
 +
* '''''Aiosonderwijs''''': de aiosgroep kiest in overleg met de docenten welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het aiosonderwijs te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aiosonderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep. <br />Het aiosonderwijs kan ook in tweetallen gegeven worden. <br /> Op de Wiki staan per thema en per competentiegebied [[Bouwstenenoverzicht|onderwijsbouwstenen]] die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs. Zie de pagina [[Aiosonderwijs]] (voor aios en docenten) voor de werkwijze en richtlijnen bij het ontwikkelen en verzorgen van onderwijs voor de terugkomdag.
 +
*'''''Individuele begeleiding''''': elke aios krijgt individuele begeleiding van een docent. Dit kan in een gesprek plaatsvinden, maar ook binnen de digitale leeromgeving Canvas waar docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios uploadt, zoals het Individueel OntwikkelPlan ([[IOP - Individueel OntwikkelPlan]]).
 +
*'''''Keek op de week''''': discussie over een actueel onderwerp.
 +
*'''''Supervisie''''' tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage.
 +
*'''''Intervisie''''' tijdens de 2<sup>e</sup> huisartsstage.
 +
*'''''Evaluatie en planning''''': de groep kijkt terug op de terugkomdagen van de afgelopen periode, bespreken de leerwensen voor de komende periode, inclusief de verdeling van onderwerpen voor (aios)onderwijs.
 +
*'''''Docentonderwijs en -training''''': groepsdocenten hebben hun eigen expertisegebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten o.a. trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisartsdocenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema.
  
−
{{Handleiding - Praktijkleren}}
+
'''''Themaonderwijs'''''<br />
−
==== Leren met praktijkopdrachten ====
+
Het themaonderwijs kan gaan over medisch-inhoudelijke of over competentie-gerelateerde onderwerpen. Het themaonderwijs is verplicht onderwijs voor alle aios. De hoeveelheid themaonderwijs verschilt per stage.
−
Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Daarnaast zijn er vrijwillige praktijkopdrachten beschrijft in het Individueel ontwikkelingsplan ([[IOP]]). Zie de handleidingen van de eerste en tweede fase.
+
*Het onderwijs wordt gegeven door gast- of groepsdocenten met expertise op een bepaald vakgebied.
 +
*Aios volgen themaonderwijs in principe in gemengde groepen. Uitzondering hierop is een aantal onderwerpen tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage die in de eigen groep plaatsvinden.  
 +
*In jaar 1 en 2 komen onderwerpen aan bod waarvan de huisartsopleiding vindt dat iedere aios er kennis mee moet maken tijdens de opleiding. Bij deze onderwerpen staat niet bij voorbaat vast dat het in de onderwijsgroep of in de opleidingspraktijk aan bod komt.  
 +
*In jaar 3 zijn de onderwerpen verdiepend; aios kiezen uit relevante onderwerpen die kunnen uitnodigen tot verdere bekwaamheid.  
  
−
=== Instituutsonderwijs ===
+
[[Bestand:Themaonderwijs schema.jpg]]
−
Drie tot vier keer per maand komen de aios naar de terugkomdag op het instituut, in vaste groepen van circa 14 aios en 2 docenten: een huisarts en een gedragswetenschappelijk docent. De vast terugkomdag in de eerste fase is de dinsdag, in de tweede fase de donderdag. Het instituutsonderwijs heeft als doel het praktijkleren te ondersteunen en te verdiepen. het instituutsonderwijs is deels vraaggestuurd: de aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]], zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm.
 
  
−
De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen:
+
==== Overig onderwijs ====
−
* Reflectieonderwijs
+
Naast het reguliere onderwijs dat door het instituut wordt verzorgd, volgen aios ook overig onderwijs dat veelal vanuit landelijk wordt georganiseerd, of door het instituut maar dat buiten de tkd plaatsvindt:<br /><br />
−
* Aiosonderwijs
+
[[Bestand:Overig onderwijs.jpg]]
−
* Docentonderwijs/training
 
−
* Expertonderwijs
 
−
* Individuele begeleiding aios en koppel
 
  
−
==== Reflectieonderwijs ====
+
==== Leren op de huisartsenpost ====
−
Feedback en reflectie zijn essentieel voor het zelfsturend leren van de aios. In het onderwijs is daarom ruimte gereserveerd voor reflectierondes. Aios leggen casus en dilemma's voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback op deze praktijkervaringen krijgt de aios meer grip op de ervaring, en handvatten voor de verdere professionele ontwikkeling. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep. Zie handleiding reflectie.
+
Omdat een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP) doet de aios ook diensten op de HAP. Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is voor het leren en de patiëntveiligheid. Meer informatie over dienstdoen op de huisartsenpost is te vinden bij de [[leerlijn spoedeisende zorg]].
  
−
==== Aiosonderwijs ====
+
==== Leren met praktijkopdrachten ====
−
De aiosgroep kiest welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het aiosonderwijs te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aiosonderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep. Op de [[Hoofdpagina|Wiki-homepage]] zijn per thema en per competentiegebied onderwijsbouwstenen te vinden die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs.
+
Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Zie het overzicht van verplichtingen hieronder.
−
 
+
Daarnaast staat het aios vrij om nog meer praktijkopdrachten te doen, een lijst ter inspiratie staat [[Alternatieve opdrachten|hier]].  
−
==== Docentonderwijs en training ====
 
−
Naast het aiosonderwijs is er onderwijs door de docenten. Docenten hebben hun eigen expertisegebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten onder meer trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisartsdocenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema.
 
−
 
 
−
==== Expertonderwijs ====
 
−
Expertonderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert op een bepaald vakgebied. De hoeveelheid expertonderwijs verschilt per stage cq fase van opleiding. Tijdens de tweede huisartsstage kan de aios zelf onderwijs kiezen uit een gevarieerd aanbod. 
 
−
 
 
−
==== Individuele begeleiding aios en koppel ====
 
−
Op de terugkomdag is er tijd voor individuele begeleiding van de aios door de docenten. Individuele begeleiding vindt ook plaats binnen de digitale leeromgeving [https://canvas.vu.nl/login/canvas Canvas] waar de docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios uploadt, zoals het Individueel ontwikkelingsplan (IOP). Naast de aios begeleidt de docent ook dienst opleider (tijdens de parallel- en koppeldagen) en het aios-opleiderkoppel, bijvoorbeeld door praktijkbezoeken af te leggen en voortgangsgesprekken bij te wonen. We spreken hierbij van samenwerking rond het leren van de aios in de ''driehoek'' van aios-opleider-docent.
 
−
 
 
−
=== Voortgang en beoordeling ===
 
−
Elke vier maanden zijn er voortgangsgesprekken, zowel tussen aios en opleider als tussen aios en docent. De competentieontwikkeling van de aios in de afgelopen periode wordt besproken en er wordt vooruitgekeken naar welke leerdoelen centraal zullen staan in de volgende periode. De aios heeft hierin een actieve rol en maakt inzichtelijk aan opleider en docent hoe ver deze is ten opzichte van het competentieprofiel huisarts. De competentieboordelingslijst [[ComBeL]] dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument. De thema's van het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] (LOP) geven de context waartegen de competentieontwikkeling wordt bezien. Zo zal de competentie Communicatie tijdens de eerste huisartsstage beoordeeld worden in de context van een consult rond een veelvoorkomende klacht, of in de context van een spoedeisend consult. Dit zijn twee thema's die in de eerste fase aan bod komen. Tijdens de tweede huisartsstage zal Communicatie beoordeeld worden in de context van thema's uit de tweede opleidingsfase, zoals psychische klachten of palliatieve zorg.
 
  
−
Opleider en docent hebben een coachende rol bij de leeractiviteiten van de aios. Daarnaast hebben opleider en docent een beoordelende rol bij de competentieontwikkeling van de aios. Alles over voortgang en beoordeling staat uitgebreid beschreven op de Wiki-pagina [[Toetsing en beoordeling|Toetsing en Beoordeling]]. Op de pagina [[Verplichtingen aios]] staat een overzicht van alle verplichtingen per stage.
 
−
 
−
===== '''E-portfolio''' =====
 
−
Elke aios is verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn/haar eigen voortgang in het [[e-portfolio]] en op [[Canvas]]. Het portfolio bevat de voortgangsadviezen, voortgangsbeslissingen en een neerslag van de beoordelingen en prestaties van de aios die het bewijs vormen van het verworven niveau van de competenties. We beschouwen de aios als eigenaar van het portfolio. De aios nodigt beoordelaars uit om hun beoordelingen in te vullen.
 
−
 
−
<big>'''Overzicht verplichtingen'''</big>
 
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
{| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#4ea24e;" |'''[[Verplichtingen 1e Huisartsstage|<span style="color:white">Verplichtingen<br />1e Huisartsstage</span>]]'''
 
| class="clickablecell" style="text-align:center; height:80px; width: 33%; background-color:#4ea24e;" |'''[[Verplichtingen 1e Huisartsstage|<span style="color:white">Verplichtingen<br />1e Huisartsstage</span>]]'''
Regel 103: Regel 104:
 
|}
 
|}
  
−
=== Individualisering opleiding ===
+
==== Toetsen, voortgang en beoordeling ====
−
Binnen het beschreven curriculum heeft de aios veel te kiezen. Aios met relevante werkervaring voorafgaand aan de opleiding kunnen [[Vrijstellingsreglement|vrijstellingen]] voor stages aanvragen. Aios hebben, binnen wettelijke kaders, een rol in het kiezen van welk soort externe stage zij willen volgen. Dit alles wordt vastgelegd in het Individueel opleidingsschema (IOS). In de tweede fase is er een aanbod van expertonderwijs, waaruit gekozen kan worden, en zijn er [[Differentiaties|differentiatiemogelijkheden]] (zie onder). Congresbezoek kan een aantal terugkomdagen vervangen. Bestuursactiviteiten bij de LOVAH (Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen) kunnen deels in opleidingstijd worden gedaan. Zie  het [[Aanwezigheidsreglement]].
+
De Huisartsopleiding UMC, locatie VUmc leidt artsen op tot vakbekwame, competente huisartsen. Daaruit vloeit voort dat de opleiding in staat moet zijn om de ontwikkeling van aios te monitoren en het niveau van functioneren van de aios te toetsen.  
 +
 
 +
De aios maakt zich tijdens de opleiding de competenties eigen, mede aan de hand van de in het Landelijk opleidingsplan huisartsgeneeskunde genoemde opleidingsthema’s en kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA’s).
 +
De competentieboordelingslijst [[ComBeL]] dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument.
 +
Opleider en docent hebben een coachende rol bij de leeractiviteiten van de aios en een beoordelende rol bij de competentieontwikkeling van de aios.
 +
 
 +
Elke aios is verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn/haar eigen voortgang in het E-portfolio en op Canvas. Het portfolio bevat de voortgangsadviezen, voortgangsbeslissingen en een neerslag van de beoordelingen en prestaties van de aios die het bewijs vormen van het verworven niveau van de competenties. We beschouwen de aios als eigenaar van het portfolio. De aios nodigt de beoordelaars uit om de beoordelingen in te vullen.  
  
−
==== Differentiatieonderwijs ====
+
Op de pagina [[Toetsing en beoordeling]] staat uitgebreide informatie over voortgang en beoordeling.  
−
Naast het bestaande instituutsonderwijs kunnen aios tijdens de tweede huisartsstage gebruikmaken van een aanvullend, landelijk, verdiepend onderwijsaanbod: de [[Differentiaties|differentiaties]]. Hiermee kan de aios zich extra bekwamen in een specifiek onderdeel van de huisartsgeneeskunde.  
 
  
 
=== Onderwijsinformatiesystemen ===
 
=== Onderwijsinformatiesystemen ===
−
Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving [[ICT Systemen|de handleiding ICT.]]
+
Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving de pagina [[ICT - Systemen en ondersteuning]].
−
* [[E-portfolio]]. Een online portfolio waarin de aios opneemt: alle ComBels en voortgangsadviezen, alsmede de reflectieverslagen na de voortgangsgesprekken, de verklaringen dienstdoen, supervisiebeoordelingen.
 
−
* [[Canvas]]. De interactieve digitale leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties. Ook het rooster is opgenomen in Canvas.
 
−
* [https://hovumc.nl/wiki HOVUmc-Wiki]. Deze open, online informatiebron bevat een groot aantal onderwijsbouwstenen, gerangschikt onder vijftien [[leerlijnen]]. Een bouwsteen bevat informatie over een bepaald onderwerp. De bouwstenen zijn bruikbaar bij het maken van onderwijs door aios en docenten, ter ondersteuning van het praktijkleren, voor zelfstudie en voor leergesprekken. Naast onderwijsinhoudelijke informatie bevat de Wiki alle handleidingen en regelgeving van de opleiding.
 
−
* [[Video opnames van consulten|Videoplatform]]. Dit is een beveiligde online omgeving waar aios video-opnames van consulten uploaden om later terug te kijken met de opleider, de docenten of de terugkomdaggroep. Ook vindt via dit platform de beoordeling voor de BasisConsultvoeringsToets en de consultvoeringstoets van de tweede huisartsstage plaats.
 
−
* [[Webmail]]. Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc-account.  
 
  
 
{{witregel}}
 
{{witregel}}

Huidige versie van 14 jun 2023 om 10:35

  1. Hoofdpagina
  2. Huisartsopleiding VUmc


Regelgeving

Hoofd
Rob Dijkstra

Adjunct hoofd
Jeroen Woertman

Onderwijscoördinatoren
Marieke van Schelven
Dorien Stilma
Linda Timmer

Inleiding

Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios (arts in opleiding tot specialist), docenten en opleiders.

De driejarige huisartsopleiding leidt basisartsen op tot vakbekwame en toekomstbestendige huisartsen. De leidraad voor de opleiding is het Landelijk opleidingsplan (LOP). Dit beschrijft de inhoudelijke kaders van de huisartsopleiding in 7 competentiegebieden en 10 huisartsgeneeskundige thema's, met bijbehorende kenmerkende beroepsactiviteiten:

Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten die terug zijn te vinden in onze visie op onderwijs. Uiteraard besteden we aandacht aan de kernwaarden van de huisartsgeneeskunde: persoonsgericht, medisch-generalistisch, continu en gezamenlijk.
Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de 10 thema's van het LOP. Dat is de basis voor het zelfsturend leren na de opleiding, in het kader van permanente professionele ontwikkeling.

Er is een literatuurlijst ter ondersteuning van het leren: Literatuurlijst

Opbouw opleiding

Het leren in de praktijk staat centraal. Aios worden daarbij begeleid door opleiders en docenten. Om continuïteit in het leren, begeleiding en beoordeling te borgen, bestaat onze opleiding uit 2 fases van elk anderhalf jaar.

  • De aios volgt in totaal 5 stages: het 1e en 3e jaar een huisartsstage, het 2e jaar 3 externe stages.
  • De aios werkt 4 dagen per week in de praktijk en biedt zelfstandig patiëntenzorg onder supervisie van een opleider.
  • De aios volgt 1 dag per week onderwijs op de terugkomdag op het instituut, in een vaste groep met ca. 14 aios (tijdens de klinische stage is dit ca. 1 x per 3 weken).
  • Een groep heeft twee vaste docenten per fase: een huisartsdocent en een gedragswetenschappelijk docent.
  • Er wordt gemiddeld 3 uur per week verwacht aan zelfstudie.
  • Behalve het onderwijs in de vaste groep volgt de aios lokaal en landelijke themaonderwijs.

Opleiding schema.jpg

Onderwijs

Leren in de praktijk

De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:

  • Een voldoende en divers patiëntenaanbod. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren.
  • Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij aios mogelijk.

In de praktijk:

  • leren aios zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder supervisie van een opleider;
  • voeren aios een leergesprek van een uur met de opleider: tijdens huisartsstages dagelijks, tijdens externe stages wekelijks;
  • is er ad-hoc overleg mogelijk met de opleider over individuele patiënten;
  • kunnen aios 3 uur per week werken aan praktijkopdrachten;
  • krijgen aios feedback op basis van geplande en ad-hoc-observaties;
  • voeren aios en opleiders tijdens de huisartsstages regelmatig om-en-om spreekuren;
  • zijn er tijdens de huisartsstages zelfstandige periodes waarin de aios in de lead is bij alle aspecten van de zorgverlening;
  • voeren aios, opleider en docent bij de huisartsstage 3 x per jaar, en aan het eind van de externe stage, een voortgangsgesprek;
  • draait de aios tijdens de huisartsstages diensten op de huisartsenpost (HAP). De mate van zelfstandigheid van de aios op de HAP is geformaliseerd in de bekwaamheidsverklaringen (zie de leidraad diensten).

De opleidingspraktijken van locatie Amsterdam bevinden zich in een ruime kring rond de stad, ook in regio's waar het huisartsentekort steeds nijpender wordt. Op de pagina Regionaal Opleiden lees je hoe wij bijdragen aan een oplossing.

De terugkomdag

De aios komen 1 dag per week voor onderwijs naar het instituut. Het doel van deze terugkomdag is ondersteuning en verdieping van het praktijkleren. De opleiding kent zgn. gewone terugkomdagen en terugkomdagen waarop aios themaonderwijs volgen.

Terugkomdag
Dit instituutsonderwijs is grotendeels vraaggestuurd: de aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het Landelijk opleidingsplan, zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm. De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen:

  • Reflectieronde: aios leggen casus en dilemma's voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback op deze praktijkervaringen krijgt de aios meer grip op de ervaring en ontwikkelen handvatten voor de verdere professionele ontwikkeling. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep. Zie ook Leerlijn professionaliteit.
  • Aiosonderwijs: de aiosgroep kiest in overleg met de docenten welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het aiosonderwijs te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aiosonderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep.
    Het aiosonderwijs kan ook in tweetallen gegeven worden.
    Op de Wiki staan per thema en per competentiegebied onderwijsbouwstenen die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs. Zie de pagina Aiosonderwijs (voor aios en docenten) voor de werkwijze en richtlijnen bij het ontwikkelen en verzorgen van onderwijs voor de terugkomdag.
  • Individuele begeleiding: elke aios krijgt individuele begeleiding van een docent. Dit kan in een gesprek plaatsvinden, maar ook binnen de digitale leeromgeving Canvas waar docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios uploadt, zoals het Individueel OntwikkelPlan (IOP - Individueel OntwikkelPlan).
  • Keek op de week: discussie over een actueel onderwerp.
  • Supervisie tijdens de 1e huisartsstage.
  • Intervisie tijdens de 2e huisartsstage.
  • Evaluatie en planning: de groep kijkt terug op de terugkomdagen van de afgelopen periode, bespreken de leerwensen voor de komende periode, inclusief de verdeling van onderwerpen voor (aios)onderwijs.
  • Docentonderwijs en -training: groepsdocenten hebben hun eigen expertisegebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten o.a. trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisartsdocenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema.

Themaonderwijs
Het themaonderwijs kan gaan over medisch-inhoudelijke of over competentie-gerelateerde onderwerpen. Het themaonderwijs is verplicht onderwijs voor alle aios. De hoeveelheid themaonderwijs verschilt per stage.

  • Het onderwijs wordt gegeven door gast- of groepsdocenten met expertise op een bepaald vakgebied.
  • Aios volgen themaonderwijs in principe in gemengde groepen. Uitzondering hierop is een aantal onderwerpen tijdens de 1e huisartsstage die in de eigen groep plaatsvinden.
  • In jaar 1 en 2 komen onderwerpen aan bod waarvan de huisartsopleiding vindt dat iedere aios er kennis mee moet maken tijdens de opleiding. Bij deze onderwerpen staat niet bij voorbaat vast dat het in de onderwijsgroep of in de opleidingspraktijk aan bod komt.
  • In jaar 3 zijn de onderwerpen verdiepend; aios kiezen uit relevante onderwerpen die kunnen uitnodigen tot verdere bekwaamheid.

Themaonderwijs schema.jpg

Overig onderwijs

Naast het reguliere onderwijs dat door het instituut wordt verzorgd, volgen aios ook overig onderwijs dat veelal vanuit landelijk wordt georganiseerd, of door het instituut maar dat buiten de tkd plaatsvindt:

Overig onderwijs.jpg

Leren op de huisartsenpost

Omdat een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP) doet de aios ook diensten op de HAP. Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is voor het leren en de patiëntveiligheid. Meer informatie over dienstdoen op de huisartsenpost is te vinden bij de leerlijn spoedeisende zorg.

Leren met praktijkopdrachten

Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Zie het overzicht van verplichtingen hieronder. Daarnaast staat het aios vrij om nog meer praktijkopdrachten te doen, een lijst ter inspiratie staat hier.

Verplichtingen
1e Huisartsstage 		Klinische
stage 		CZ
stage 		GGZ
stage 		Verplichtingen
2e Huisartsstage

Toetsen, voortgang en beoordeling

De Huisartsopleiding UMC, locatie VUmc leidt artsen op tot vakbekwame, competente huisartsen. Daaruit vloeit voort dat de opleiding in staat moet zijn om de ontwikkeling van aios te monitoren en het niveau van functioneren van de aios te toetsen.

De aios maakt zich tijdens de opleiding de competenties eigen, mede aan de hand van de in het Landelijk opleidingsplan huisartsgeneeskunde genoemde opleidingsthema’s en kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA’s). De competentieboordelingslijst ComBeL dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument. Opleider en docent hebben een coachende rol bij de leeractiviteiten van de aios en een beoordelende rol bij de competentieontwikkeling van de aios.

Elke aios is verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn/haar eigen voortgang in het E-portfolio en op Canvas. Het portfolio bevat de voortgangsadviezen, voortgangsbeslissingen en een neerslag van de beoordelingen en prestaties van de aios die het bewijs vormen van het verworven niveau van de competenties. We beschouwen de aios als eigenaar van het portfolio. De aios nodigt de beoordelaars uit om de beoordelingen in te vullen.

Op de pagina Toetsing en beoordeling staat uitgebreide informatie over voortgang en beoordeling.

Onderwijsinformatiesystemen

Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving de pagina ICT - Systemen en ondersteuning.

 

Overzicht stagehandleidingen

Handleiding 1e Huisartsstage Klinische
stage 		CZ
stage 		GGZ
stage 		Handleiding 2e Huisartsstage
Overgenomen van "https://www.hovumc.nl/w/index.php?title=Huisartsopleiding_VUmc&oldid=17726"