Huisartsopleiding VUmc: verschil tussen versies

Regelgeving
	Hoofd; Rob Dijkstra
	Adjunct hoofd; Jeroen Woertman
	Onderwijscoördinatoren; Marieke van Schelven; Dorien Stilma; Linda Timmer

Huidige versie van 14 jun 2023 om 11:35

Inhoud

1 Inleiding
2 Opbouw opleiding
3 Onderwijs
4 Onderwijsinformatiesystemen

Inleiding

Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios (arts in opleiding tot specialist), docenten en opleiders.

De driejarige huisartsopleiding leidt basisartsen op tot vakbekwame en toekomstbestendige huisartsen. De leidraad voor de opleiding is het Landelijk opleidingsplan (LOP). Dit beschrijft de inhoudelijke kaders van de huisartsopleiding in 7 competentiegebieden en 10 huisartsgeneeskundige thema's, met bijbehorende kenmerkende beroepsactiviteiten:

Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten die terug zijn te vinden in onze visie op onderwijs. Uiteraard besteden we aandacht aan de kernwaarden van de huisartsgeneeskunde: persoonsgericht, medisch-generalistisch, continu en gezamenlijk.
Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de 10 thema's van het LOP. Dat is de basis voor het zelfsturend leren na de opleiding, in het kader van permanente professionele ontwikkeling.

Er is een literatuurlijst ter ondersteuning van het leren: Literatuurlijst

Opbouw opleiding

Het leren in de praktijk staat centraal. Aios worden daarbij begeleid door opleiders en docenten. Om continuïteit in het leren, begeleiding en beoordeling te borgen, bestaat onze opleiding uit 2 fases van elk anderhalf jaar.

De aios volgt in totaal 5 stages: het 1^e en 3^e jaar een huisartsstage, het 2^e jaar 3 externe stages.
De aios werkt 4 dagen per week in de praktijk en biedt zelfstandig patiëntenzorg onder supervisie van een opleider.
De aios volgt 1 dag per week onderwijs op de terugkomdag op het instituut, in een vaste groep met ca. 14 aios (tijdens de klinische stage is dit ca. 1 x per 3 weken).
Een groep heeft twee vaste docenten per fase: een huisartsdocent en een gedragswetenschappelijk docent.
Er wordt gemiddeld 3 uur per week verwacht aan zelfstudie.
Behalve het onderwijs in de vaste groep volgt de aios lokaal en landelijke themaonderwijs.

Onderwijs

Leren in de praktijk

De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:

Een voldoende en divers patiëntenaanbod. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren.
Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij aios mogelijk.

In de praktijk:

leren aios zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder supervisie van een opleider;
voeren aios een leergesprek van een uur met de opleider: tijdens huisartsstages dagelijks, tijdens externe stages wekelijks;
is er ad-hoc overleg mogelijk met de opleider over individuele patiënten;
kunnen aios 3 uur per week werken aan praktijkopdrachten;
krijgen aios feedback op basis van geplande en ad-hoc-observaties;
voeren aios en opleiders tijdens de huisartsstages regelmatig om-en-om spreekuren;
zijn er tijdens de huisartsstages zelfstandige periodes waarin de aios in de lead is bij alle aspecten van de zorgverlening;
voeren aios, opleider en docent bij de huisartsstage 3 x per jaar, en aan het eind van de externe stage, een voortgangsgesprek;
draait de aios tijdens de huisartsstages diensten op de huisartsenpost (HAP). De mate van zelfstandigheid van de aios op de HAP is geformaliseerd in de bekwaamheidsverklaringen (zie de leidraad diensten).

De opleidingspraktijken van locatie Amsterdam bevinden zich in een ruime kring rond de stad, ook in regio's waar het huisartsentekort steeds nijpender wordt. Op de pagina Regionaal Opleiden lees je hoe wij bijdragen aan een oplossing.

De terugkomdag

De aios komen 1 dag per week voor onderwijs naar het instituut. Het doel van deze terugkomdag is ondersteuning en verdieping van het praktijkleren. De opleiding kent zgn. gewone terugkomdagen en terugkomdagen waarop aios themaonderwijs volgen.

Terugkomdag
Dit instituutsonderwijs is grotendeels vraaggestuurd: de aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het Landelijk opleidingsplan, zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm. De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen:

Reflectieronde: aios leggen casus en dilemma's voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback op deze praktijkervaringen krijgt de aios meer grip op de ervaring en ontwikkelen handvatten voor de verdere professionele ontwikkeling. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep. Zie ook Leerlijn professionaliteit.
Aiosonderwijs: de aiosgroep kiest in overleg met de docenten welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het aiosonderwijs te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aiosonderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep.
Het aiosonderwijs kan ook in tweetallen gegeven worden.
Op de Wiki staan per thema en per competentiegebied onderwijsbouwstenen die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs. Zie de pagina Aiosonderwijs (voor aios en docenten) voor de werkwijze en richtlijnen bij het ontwikkelen en verzorgen van onderwijs voor de terugkomdag.
Individuele begeleiding: elke aios krijgt individuele begeleiding van een docent. Dit kan in een gesprek plaatsvinden, maar ook binnen de digitale leeromgeving Canvas waar docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios uploadt, zoals het Individueel OntwikkelPlan (IOP - Individueel OntwikkelPlan).
Keek op de week: discussie over een actueel onderwerp.
Supervisie tijdens de 1^e huisartsstage.
Intervisie tijdens de 2^e huisartsstage.
Evaluatie en planning: de groep kijkt terug op de terugkomdagen van de afgelopen periode, bespreken de leerwensen voor de komende periode, inclusief de verdeling van onderwerpen voor (aios)onderwijs.
Docentonderwijs en -training: groepsdocenten hebben hun eigen expertisegebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten o.a. trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisartsdocenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema.

Themaonderwijs
Het themaonderwijs kan gaan over medisch-inhoudelijke of over competentie-gerelateerde onderwerpen. Het themaonderwijs is verplicht onderwijs voor alle aios. De hoeveelheid themaonderwijs verschilt per stage.

Het onderwijs wordt gegeven door gast- of groepsdocenten met expertise op een bepaald vakgebied.
Aios volgen themaonderwijs in principe in gemengde groepen. Uitzondering hierop is een aantal onderwerpen tijdens de 1^e huisartsstage die in de eigen groep plaatsvinden.
In jaar 1 en 2 komen onderwerpen aan bod waarvan de huisartsopleiding vindt dat iedere aios er kennis mee moet maken tijdens de opleiding. Bij deze onderwerpen staat niet bij voorbaat vast dat het in de onderwijsgroep of in de opleidingspraktijk aan bod komt.
In jaar 3 zijn de onderwerpen verdiepend; aios kiezen uit relevante onderwerpen die kunnen uitnodigen tot verdere bekwaamheid.

Overig onderwijs

Naast het reguliere onderwijs dat door het instituut wordt verzorgd, volgen aios ook overig onderwijs dat veelal vanuit landelijk wordt georganiseerd, of door het instituut maar dat buiten de tkd plaatsvindt:

Leren op de huisartsenpost

Omdat een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP) doet de aios ook diensten op de HAP. Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is voor het leren en de patiëntveiligheid. Meer informatie over dienstdoen op de huisartsenpost is te vinden bij de leerlijn spoedeisende zorg.

Leren met praktijkopdrachten

Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Zie het overzicht van verplichtingen hieronder. Daarnaast staat het aios vrij om nog meer praktijkopdrachten te doen, een lijst ter inspiratie staat hier.

Verplichtingen
1e Huisartsstage

Klinische
stage

CZ
stage

GGZ
stage

Verplichtingen
2e Huisartsstage

Toetsen, voortgang en beoordeling

De Huisartsopleiding UMC, locatie VUmc leidt artsen op tot vakbekwame, competente huisartsen. Daaruit vloeit voort dat de opleiding in staat moet zijn om de ontwikkeling van aios te monitoren en het niveau van functioneren van de aios te toetsen.

De aios maakt zich tijdens de opleiding de competenties eigen, mede aan de hand van de in het Landelijk opleidingsplan huisartsgeneeskunde genoemde opleidingsthema’s en kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA’s). De competentieboordelingslijst ComBeL dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument. Opleider en docent hebben een coachende rol bij de leeractiviteiten van de aios en een beoordelende rol bij de competentieontwikkeling van de aios.

Elke aios is verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn/haar eigen voortgang in het E-portfolio en op Canvas. Het portfolio bevat de voortgangsadviezen, voortgangsbeslissingen en een neerslag van de beoordelingen en prestaties van de aios die het bewijs vormen van het verworven niveau van de competenties. We beschouwen de aios als eigenaar van het portfolio. De aios nodigt de beoordelaars uit om de beoordelingen in te vullen.

Op de pagina Toetsing en beoordeling staat uitgebreide informatie over voortgang en beoordeling.

Onderwijsinformatiesystemen

Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving de pagina ICT - Systemen en ondersteuning.

Overzicht stagehandleidingen

Handleiding 1e Huisartsstage

Klinische
stage

CZ
stage

GGZ
stage

Handleiding 2e Huisartsstage

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 <ol class="breadcrumb" style="width:100%;">
 <li class="breadcrumb-item">[[Hoofdpagina]]</li>
-<li class="breadcrumb-item">[[Regelgeving]]</li>
+<li class="breadcrumb-item active" aria-current="page">{{PAGENAME}}</li>
-<li class="breadcrumb-item active" aria-current="page">FAQ en Begrippenlijst</li>
 </ol>
 <br />
@@ Regel 10: / Regel 9: @@
 |
 '''Hoofd'''<br />
-{{auteur - Nettie Blankenstein}}
+{{functie_-_Hoofd}}
 |-
 |
 '''Adjunct hoofd'''<br />
-{{auteur - Harry Schleypen}}
+{{functie_-_Adjunct-hoofd}}
 |-
 |
-'''Onderwijscoordinator'''<br />
+'''Onderwijscoördinatoren'''<br />
-{{auteur - Chris Rietmeijer}}
+{{Functie_-_Onderwijscoördinatoren}}
 |}
+=== Inleiding ===
+Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van onze opleiding tot huisarts, en is bedoeld voor aios (arts in opleiding tot specialist), docenten en opleiders. <br />
+<br />
+De driejarige huisartsopleiding leidt basisartsen op tot vakbekwame en toekomstbestendige huisartsen. De leidraad voor de opleiding is het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk opleidingsplan (LOP)]]. Dit beschrijft de inhoudelijke kaders van de huisartsopleiding in 7 competentiegebieden en 10 huisartsgeneeskundige thema's, met bijbehorende kenmerkende beroepsactiviteiten:
+* [https://www.huisartsopleiding.nl/opleidingsprogramma/themas-en-kbas/ Thema's en KBA's]
+* [[Competentieprofiel van de huisarts]]
-<big>'''Handleiding huisartsopleiding VUmc'''</big>
+Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten die terug zijn te vinden in [https://www.hovumc.nl/onze-visie-op-onderwijs/ onze visie op onderwijs]. Uiteraard besteden we aandacht aan de [https://www.lhv.nl/thema/kernwaarden-en-toekomstvisie/ kernwaarden van de huisartsgeneeskunde]: persoonsgericht, medisch-generalistisch, continu en gezamenlijk.
+<br />
-Deze handleiding is bedoeld voor aios, docenten en opleiders en geeft een praktische beschrijving van onze huisartsopleiding. Voor de verantwoording en achtergronden verwijzen we naar het [[Landelijk opleidingsplan|Landelijk OpleidingsPlan]] (LOP) 2016,, het [[Competentieprofiel van de huisarts]] en het [[Protocol toetsing en beoordeling|Protocol toetsing en beoordelin]]<nowiki/>g. Binnen deze kaders zetten wij eigen accenten, die zijn terug te vinden in ons [[opleidingsplan HOVUmc]].
+Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de 10 thema's van het LOP. Dat is de basis voor het zelfsturend leren na de opleiding, in het kader van permanente professionele ontwikkeling.
+<br /><br />
+Er is een literatuurlijst ter ondersteuning van het leren: [[Literatuurlijst]]
-In de huisartsopleiding staat het praktijkleren centraal. Dat vindt vooral plaats aan de hand van de zorg voor patiënten. Het instituutsonderwijs ondersteunt en verdiept het praktijkleren.
+=== Opbouw opleiding ===
+Het leren in de praktijk staat centraal. Aios worden daarbij begeleid door opleiders en docenten. Om continuïteit in het leren, begeleiding en beoordeling te borgen, bestaat onze opleiding uit 2 fases van elk anderhalf jaar.
+* De aios volgt in totaal 5 stages: het 1<sup>e</sup> en 3<sup>e</sup> jaar een huisartsstage, het 2<sup>e</sup> jaar 3 externe stages.
+* De aios werkt 4 dagen per week in de praktijk en biedt zelfstandig patiëntenzorg onder supervisie van een opleider.
+* De aios volgt 1 dag per week onderwijs op de terugkomdag op het instituut, in een vaste groep met ca. 14 aios (tijdens de klinische stage is dit ca. 1 x per 3 weken).
+* Een groep heeft twee vaste docenten per fase: een huisartsdocent en een gedragswetenschappelijk docent.
+* Er wordt gemiddeld 3 uur per week verwacht aan zelfstudie.
+* Behalve het onderwijs in de vaste groep volgt de aios lokaal en landelijke themaonderwijs.
-De aios werkt samen met zijn /haar opleider, docenten en peers aan zijn/haar toenemende competentie en zelfstandigheid. Op de stageplek is de huisartsopleider steeds laagdrempelig benaderbaar en is er dagelijks een leergesprek.
+[[Bestand:Opleiding schema.jpg]]
-Tijdens het, doorgaans wekelijkse, cursorisch onderwijs op het instituut (terugkomdag) wordt de aios begeleid door twee vaste docenten, een huisarts-docent en een gedragswetenschappelijk docent. Daarin is het leren van en mét elkaar in de aios-groep (peer-groep) een belangrijk didactisch uitgangspunt.
+=== Onderwijs ===
+==== Leren in de praktijk ====
+De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:
+* '''Een voldoende en divers patiëntenaanbod'''. Huisartsgeneeskunde is een breed vak. Het is van belang dat aios die breedte ook in hun eigen spreekuur ervaren.
+*'''Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding'''. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij aios mogelijk.
-In de ervaringsronde (reflectieonderwijs) worden praktijkervaringen gedeeld en getoetst aan de ervaringen van andere aios. Op basis van reflectie en feedback op het praktijkhandelen, en wat er op de terugkomdagen aan de orde komt, formuleert de aios steeds nieuwe leerdoelen, die worden vastgelegd in een individueel ontwikkelingsplan ([[IOP]]).
+In de praktijk:
+* leren aios zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder supervisie van een opleider;
+* voeren aios een leergesprek van een uur met de opleider: tijdens huisartsstages dagelijks, tijdens externe stages wekelijks;
+* is er ad-hoc overleg mogelijk met de opleider over individuele patiënten;
+* kunnen aios 3 uur per week werken aan praktijkopdrachten;
+* krijgen aios feedback op basis van geplande en ad-hoc-observaties;
+* voeren aios en opleiders tijdens de huisartsstages regelmatig om-en-om spreekuren;
+* zijn er tijdens de huisartsstages zelfstandige periodes waarin de aios in de lead is bij alle aspecten van de zorgverlening;
+* voeren aios, opleider en docent bij de huisartsstage 3 x per jaar, en aan het eind van de externe stage, een voortgangsgesprek;
+* draait de aios tijdens de huisartsstages diensten op de huisartsenpost (HAP). De mate van zelfstandigheid van de aios op de HAP is geformaliseerd in de bekwaamheidsverklaringen (zie de [[Leidraad voor het leren dienstdoen|leidraad diensten]]).
-Het leren van de aios wordt dus zo veel mogelijk gestuurd door diens individuele leerbehoeften, binnen de genoemde vastgestelde kaders (toenemende zelfsturing). Docenten en opleiders bieden hulp bij het concretiseren en verwezenlijken van leerdoelen.
+De opleidingspraktijken van locatie Amsterdam bevinden zich in een ruime kring rond de stad, ook in regio's waar het huisartsentekort steeds nijpender wordt. Op de pagina [[Regionaal Opleiden]] lees je hoe wij bijdragen aan een oplossing.
+==== De terugkomdag ====
+De aios komen 1 dag per week voor onderwijs naar het instituut. Het doel van deze terugkomdag is ondersteuning en verdieping van het praktijkleren. De opleiding kent zgn. gewone terugkomdagen en terugkomdagen waarop aios themaonderwijs volgen.
+<br /><br />
+'''''Terugkomdag'''''<br />
+Dit instituutsonderwijs is grotendeels vraaggestuurd: de aios en docenten kiezen, binnen de kaders van het Landelijk opleidingsplan, zelf welke onderwerpen zij aan bod laten komen, en in welke vorm. De opbouw van de terugkomdag kent een aantal vaste onderdelen:
+*'''''Reflectieronde''''': aios leggen casus en dilemma's voor aan hun groepsgenoten en docenten. Door reflectie en feedback op deze praktijkervaringen krijgt de aios meer grip op de ervaring en ontwikkelen handvatten voor de verdere professionele ontwikkeling. Dit kan leiden tot gerichte leeractiviteiten. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep. Zie ook [[Leerlijn professionaliteit]].
+* '''''Aiosonderwijs''''': de aiosgroep kiest in overleg met de docenten welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het aiosonderwijs te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aiosonderwijs. Het is daarbij van belang dat het onderwijs aansluit op de leerwensen van de groep. <br />Het aiosonderwijs kan ook in tweetallen gegeven worden. <br /> Op de Wiki staan per thema en per competentiegebied [[Bouwstenenoverzicht|onderwijsbouwstenen]] die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs. Zie de pagina [[Aiosonderwijs]] (voor aios en docenten) voor de werkwijze en richtlijnen bij het ontwikkelen en verzorgen van onderwijs voor de terugkomdag.
+*'''''Individuele begeleiding''''': elke aios krijgt individuele begeleiding van een docent. Dit kan in een gesprek plaatsvinden, maar ook binnen de digitale leeromgeving Canvas waar docenten inhoudelijk kunnen reageren op bestanden die de aios uploadt, zoals het Individueel OntwikkelPlan ([[IOP - Individueel OntwikkelPlan]]).
+*'''''Keek op de week''''': discussie over een actueel onderwerp.
+*'''''Supervisie''''' tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage.
+*'''''Intervisie''''' tijdens de 2<sup>e</sup> huisartsstage.
+*'''''Evaluatie en planning''''': de groep kijkt terug op de terugkomdagen van de afgelopen periode, bespreken de leerwensen voor de komende periode, inclusief de verdeling van onderwerpen voor (aios)onderwijs.
+*'''''Docentonderwijs en -training''''': groepsdocenten hebben hun eigen expertisegebieden. Zo geven gedragswetenschappelijk docenten o.a. trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie. Huisartsdocenten geven onderwijs over medisch-inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de introductie van een nieuw thema.
-In de voortgangsgesprekken wordt drie keer per jaar de competentie-ontwikkeling van de aios geëvalueerd en het IOP bijgesteld. Hierbij maken we gebruik van de competentie beoordelings lijst, de [[ComBeL]].
+'''''Themaonderwijs'''''<br />
+Het themaonderwijs kan gaan over medisch-inhoudelijke of over competentie-gerelateerde onderwerpen. Het themaonderwijs is verplicht onderwijs voor alle aios. De hoeveelheid themaonderwijs verschilt per stage.
+*Het onderwijs wordt gegeven door gast- of groepsdocenten met expertise op een bepaald vakgebied.
+*Aios volgen themaonderwijs in principe in gemengde groepen. Uitzondering hierop is een aantal onderwerpen tijdens de 1<sup>e</sup> huisartsstage die in de eigen groep plaatsvinden.
+*In jaar 1 en 2 komen onderwerpen aan bod waarvan de huisartsopleiding vindt dat iedere aios er kennis mee moet maken tijdens de opleiding. Bij deze onderwerpen staat niet bij voorbaat vast dat het in de onderwijsgroep of in de opleidingspraktijk aan bod komt.
+*In jaar 3 zijn de onderwerpen verdiepend; aios kiezen uit relevante onderwerpen die kunnen uitnodigen tot verdere bekwaamheid.
-=== Doelen en globale inhoud ===
+[[Bestand:Themaonderwijs schema.jpg]]
-De huisartsopleiding leidt op tot competente huisartsen. Net als alle andere medische vervolgopleidingen onderscheiden we daarbij 7 competentiegebieden. Die gebieden zijn medisch handelen, communicatie, samenwerken, maatschappelijk handelen, kennis en wetenschap en professionaliteit. Een competente huisarts is voldoende competent in verschillende contexten. Die contexten worden oa gedefinieerd door verschillende klachten en ziektebeelden. Het [[Landelijk opleidingsplan]] spreekt van de thema’s Korte episode zorg, Spoedeisende zorg, Chronische zorg, SOLK, Psychische klachten en aandoeningen, zorg voor het Kind, Complexe ouderenzorg, Palliatieve zorg, Preventie en Praktijkmana<nowiki/>gement. Bij het afronden van de huisartsopleiding voldoet de aios aan het competentieprofiel van de beginnende huisarts en heeft de aios een reëel beeld van zijn/haar beheersingsniveau van de tien thema’s van het LOP. Dat geeft richting aan het verder zelfsturend leren na de opleiding in het kader van permanente professionele ontwikkeling.
-=== Fasering en stages ===
+==== Overig onderwijs ====
-Hoewel het patiënten-aanbod en daarmee de problematiek waarmee de aios te maken krijgt zich maar ten dele laat sturen, leggen we in de loop van de opleiding verschillende accenten. Aan het begin van de opleiding (eerste fase) leggen we de nadruk op o.a. spoedeisende zorg en veel voorkomende klachten; later staat de meer complexe problematiek en de praktijkvoering centraal (tweede fase). De [[1e Fase|eerste fase]] bestaat uit de [[1e Huisartsstage|eerste huisarts-stage]] met aansluitend de [[klinische stage]]. De aios doorloopt de eerste fase in een en dezelfde terugkomdag-groep. De [[2e Fase|tweede fase]] bestaat uit de [[CZ stage|Chronische zorg stage]], de [[GGZ stage]] en de [[2e Huisartsstage|tweede huisarts-stage]]. De aios doorloopt de tweede fase in een nieuwe groep die eveneens  gedurende deze hele fase bij elkaar blijft. Afgezien van vrijstellingen begint de aios dus vijf keer aan een nieuwe stage en twee keer aan een nieuwe terugkomdag-groep.
+Naast het reguliere onderwijs dat door het instituut wordt verzorgd, volgen aios ook overig onderwijs dat veelal vanuit landelijk wordt georganiseerd, of door het instituut maar dat buiten de tkd plaatsvindt:<br /><br />
+[[Bestand:Overig onderwijs.jpg]]
-=== Praktijkleren ===
-==== Leren in de dag-praktijk ====
-De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Een aantal voorwaarden zijn daarbij van belang:
-* Een voldoende en divers patiënten-aanbod. Uit onderzoek is gebleken dat aios in de huisartsopleiding vaak een te eenzijdige mix van patiënten te zien krijgen waarbij vooral de meer complexe zorg door de opleider wordt verleend. Vooral in de tweede huisarts-stage is het van belang met de opleider en praktijkassistente samen voor een aanbod van voldoende patiënten met complexe problematiek zorg te dragen.
-* Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden. Hierbij moet de patiëntveiligheid geborgd zijn. Ook als de patiëntveiligheid niet direct in het geding is heeft iedereen zijn of haar blinde vlekken. Dit maakt geregeld overleg met en observatie door de opleider cruciaal voor de opleiding. Hiertoe hebben we:
-** Dagelijkse leergesprekken naast ad hoc overleg over individuele patiënten.
-** Observatiespreekuren, bijvoorbeeld wekelijks, naast ad hoc observaties
-** Zelfstandige periodes
-** Voortgangsgesprekken
 ==== Leren op de huisartsenpost ====
-Een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP). Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is en daarmee een belangrijk gespreksonderwerp tussen aios en opleider. De mate van zelfstandigheid van de aios op de HAP wordt geformaliseerd. Zie de handleidingen eerste en tweede fase.
+Omdat een belangrijk deel van de huisartsenzorg wordt geleverd op de huisartsenpost (HAP) doet de aios ook diensten op de HAP. Ook hier geldt dat de balans tussen zelfstandig werken en begeleiding essentieel is voor het leren en de patiëntveiligheid. Meer informatie over dienstdoen op de huisartsenpost is te vinden bij de [[leerlijn spoedeisende zorg]].
 ==== Leren met praktijkopdrachten ====
-Praktijkopdrachten zijn de brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft focus aan het leren in de praktijk, het uitdiepen van een onderwerp. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten.
+Praktijkopdrachten vormen een brug tussen het instituutsonderwijs en het werken/leren in de praktijk. Een praktijkopdracht geeft richting aan het leren in de praktijk. De opleiding kent een aantal verplichte praktijkopdrachten. Zie het overzicht van verplichtingen hieronder.
+Daarnaast staat het aios vrij om nog meer praktijkopdrachten te doen, een lijst ter inspiratie staat [[Alternatieve opdrachten|hier]].
-=== Instituutsonderwijs ===
-Drie a vier keer per maand komen de aios naar de terugkomdag op het instituut, in vaste groepen met vaste docenten, een huisarts en een gedragswetenschappelijk docent. Het instituutsonderwijs heeft als doel het praktijkleren te ondersteunen en te verdiepen. Het instituutsonderwijs is inhoudelijk deels vraag-gestuurd maar kent qua structuur een aantal vaste onderdelen:
-* Reflectieonderwijs
-* Aios-onderwijs
-* Docent-onderwijs/training
-* Expert-onderwijs
-* Individuele begeleiding aios en koppel
-Bij het verdiepen van het praktijkleren is er veel ruimte voor aios en docenten om binnen de kaders keuzes te maken in wat er aan de orde komt en hoe dat wordt vorm gegeven (vraag-gestuurd onderwijs). De genoemde kaders worden, zoals steeds, gevormd door de thema’s van het [[Landelijk opleidingsplan]] (LOP) en het [[competentieprofiel van de huisarts]].
-==== Reflectieonderwijs ====
-Het reflecteren op praktijkervaringen en van daaruit komen tot gerichte leeractiviteiten en aanpassing van het gedrag is essentieel voor de beroepsmatige ontwikkeling als aios. In het onderwijs is daarom ruimte gereserveerd voor reflectierondes. Aios gebruiken hun peers en docenten om casus en dilemma’s voor te leggen. Door reflectie en feedback krijgt de aios meer grip op wat er speelt en handvatten voor zijn/haar verdere ontwikkeling op dit gebied. De ingebrachte vragen uit de praktijk kunnen ook richting geven aan de planning van het onderwijs in de groep of het kiezen van keuze-onderwijs. Zie ook de [[handleiding reflectie]].
-==== Aios-onderwijs ====
-De aios-groep kiest welke onderwerpen aandacht moeten krijgen in het groepsonderwijs. Bij de voorbereiding en uitvoering daarvan hebben aios bij toerbeurt een actieve rol. Het is de verantwoordelijkheid van de docenten om de kwaliteit van het 'aios-onderwijs' te borgen; zij doen dit door het actief begeleiden van de aios in de voorbereiding, en door het geven van feedback op vorm en inhoud van het uitgevoerde aios-onderwijs. De leerwensen van de groep moeten hiertoe verhelderd worden. Op deze Wiki zijn per thema en/of competentiegebied onderwijsbouwstenen te vinden die behulpzaam zijn bij het voorbereiden en vormgeven van dit onderwijs (zie [https://hovumc.nl/wiki Wiki-homepage]). Waar nodig leveren de docenten zelf een bijdrage aan de uitvoering van het onderwijs.
-==== Docent-onderwijs en training ====
-Naast het aios-onderwijs is er onderwijs door de docenten. Docenten hebben hun eigen expertise-gebieden. GW-docenten geven trainingen in samenwerken en arts-patiëntcommunicatie, leiderschap, praktijkmanagement etc. Het samen bekijken en bespreken van consulten op video vormt een vast onderdeel van het terugkomdagonderwijs.
-==== Expert-onderwijs ====
-Expert-onderwijs is onderwijs dat wordt gegeven door een expert. De hoeveelheid expert-onderwijs verschilt per stage cq fase van opleiding. Tijdens de tweede huisarts-stage kan de aios kiezen uit verschillend aanbod.
-==== Differentiatie-onderwijs ====
-Naast het bestaande HOVUmc instituutsonderwijs kunnen aios tijdens de tweede  huisarts-stage gebruikmaken van een aanvullend, landelijk, verdiepend onderwijsaanbod: de [[Differentiaties]]. Hiermee kan de aios zich extra bekwamen in een onderdeel van de huisartsgeneeskunde dat hem/haar fascineert.
-==== Individuele begeleiding aios en koppel ====
-Naast het groepsonderwijs is ook het bieden van individuele begeleiding een belangrijke functie van het terugkomdagonderwijs. Individuele begeleiding vindt tevens plaats via Canvas waarop de docenten reageren op de aios, bijvoorbeeld op diens IOP. Doordat de docent ook de opleider ziet op de paralleldagen, en het koppel spreekt tijdens praktijkbezoeken, is begeleiding van de aios, de opleider en het koppel mogelijk. We spreken van samenwerking rond het leren van de aios in de ''driehoek'' van aios-opleider-docent.
-=== Voortgangsgesprekken en beoordeling ===
-In de voortgangsgesprekken die 4-maandelijks plaatsvinden, zowel tussen aios en opleider als tussen aios en docent, wordt teruggekeken naar het functioneren in de afgelopen periode en vooruitgekeken naar wat er in de komende periode moet gebeuren. De aios heeft hierin een actieve rol en maakt inzichtelijk aan opleider en docent hoe ver hij/zij is in de ontwikkeling van zijn/haar competenties in het licht van het competentieprofiel huisarts. De competentie beoordelingslijst ([[ComBeL|ComBeL]]) dient hierbij als onderlegger en beoordelingsdocument. De thema's van het landelijk opleidingsplan, met de daaronder gerangschikte kenmerkende beroepsactiviteiten ([[Thema en KBA|KBA']]<nowiki/>s) geven de context waartegen de competentie-ontwikkeling wordt bezien. Een voorbeeld kan dit verduidelijken: als het gaat om de competentie communicatie, dan zal tijdens de eerste huisarts-stage gekeken worden naar communicatie in een consult rond een veel voorkomende klacht. Maar ook naar communicatie tijdens een spoedvisite. Tijdens de tweede huisarts-stage zal communicatie rond het levenseinde een focus zijn.
-Opleider en docent hebben beide een coachende rol bij het concretiseren en faciliteren van de leeractiviteiten van de aios. De aios is verantwoordelijk voor de verslaglegging van alle voortgangs- en beoordelingsmomenten in het e-portfolio. Dit is nader beschreven in  [[Toetsing en beoordeling]] en overzichtelijk gemaakt per stage in de [[Verplichtingen aios]].
 {| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
@@ Regel 101: / Regel 104: @@
 |}
-=== Onderwijs informatiesystemen ===
+==== Toetsen, voortgang en beoordeling ====
-Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. We zouden graag met minder toekunnen i.v.m. toegang en gebruikersgemak, maar net als in het gewone leven is dat niet mogelijk. Hieronder in het kort waar de verschillende systemen toe dienen, met verwijzingen naar de verdere beschrijvingen.
+De Huisartsopleiding UMC, locatie VUmc leidt artsen op tot vakbekwame, competente huisartsen. Daaruit vloeit voort dat de opleiding in staat moet zijn om de ontwikkeling van aios te monitoren en het niveau van functioneren van de aios te toetsen.
-Het [[E-portfolio]] is de plek waarin de aios de voortgang documenteert; dat gaat vooral om de verzameling van beoordelingsformulieren en voortgangsverslagen.
+De aios maakt zich tijdens de opleiding de competenties eigen, mede aan de hand van de in het Landelijk opleidingsplan huisartsgeneeskunde genoemde opleidingsthema’s en kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA’s).
+De competentieboordelingslijst [[ComBeL]] dient hierbij als onderlegger en beoordelingsinstrument.
+Opleider en docent hebben een coachende rol bij de leeractiviteiten van de aios en een beoordelende rol bij de competentieontwikkeling van de aios.
-[[Canvas]] is de interactieve digitale  leeromgeving waarop de aios binnen zijn/haar groep kan communiceren over inhoudelijke en praktische zaken, zoals voortgang in het individueel ontwikkelingsplan, literatuur, presentaties, maar ook roosters.
+Elke aios is verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn/haar eigen voortgang in het E-portfolio en op Canvas. Het portfolio bevat de voortgangsadviezen, voortgangsbeslissingen en een neerslag van de beoordelingen en prestaties van de aios die het bewijs vormen van het verworven niveau van de competenties. We beschouwen de aios als eigenaar van het portfolio. De aios nodigt de beoordelaars uit om de beoordelingen in te vullen.
-Op deze [https://hovumc.nl/wiki Wiki] is, naast alle handleidingen en regelgeving, ook veel inhoudelijke informatie te vinden, gerangschikt onder 14 [[leerlijnen]]. Deze inhoud wordt gepresenteerd in de vorm van onderwijsbouwstenen, die te gebruiken zijn bij het maken van onderwijs door aios en docenten. Ook zijn bouwstenen vaak geschikt voor het praktijkleren en/of voor leergesprekken of zelfstudie. De bouwstenen zijn waar mogelijk gerangschikt per [[Thema en KBA|KBA]]. Ook zijn de onderwijsbouwstenen te vinden met behulp van de zoekfunctie rechts boven in het scherm. Het maken en onderhouden van bouwstenen is doorlopend werk van onze expertisegroepen, die elk bestaan uit enkele docenten en een alumnus. Mocht je onjuistheden in bouwstenen aantreffen, mail dit dan svp een de auteur die vermeld staat.
+Op de pagina [[Toetsing en beoordeling]] staat uitgebreide informatie over voortgang en beoordeling.
-Het [[Video opnames van consulten|video-platform]] is een beveiligde omgeving waarin aios video-opnames uploaden om later terug te zien met de opleider, de peers en/of de docenten. Ook wordt dit platform gebruikt voor de beoordeling van consulten door externe beoordelaars in het kader van de [[Basis consultvoeringstoets|basis consultvoeringstoets.]]
+=== Onderwijsinformatiesystemen ===
+Binnen de huisartsopleiding werken we met verschillende digitale systemen. Zie voor een uitgebreide beschrijving de pagina [[ICT - Systemen en ondersteuning]].
-Iedere aios krijgt voor de duur van de opleiding een eigen VUmc - account/emailadres. Om misbruik te voorkomen dient de toegangscode regelmatig geactualiseerd te worden. De aios ontvangt hierover tijdig bericht van het instituut.[mailto:canvas-ho@vumc.nl canvas-ho@vumc.nl]
+{{witregel}}
+<big>'''Overzicht stagehandleidingen'''</big>
 {| class="clickablecell" style="text-align:center; color: white; background-color: #ffffff; width: 100%;"
 |- style="vertical-align:middle;"