Euthanasie bij dementie

Leerlijn maatschappelijk handelen
Auteur	Wesley van Hout;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
Competentie	5.2 Volgens de regels;
	Competenties Maatschappelijk handelen;
Leerplek	Leergesprek; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Achtergrond
4 Onderwijsactiviteiten
- 4.1 Bronnen

Relevantie

Als huisarts krijg je regelmatig de vraag of je “een spuitje kunt geven” als de patiënt dement wordt. Nu is het uitvoeren van euthanasie op zichzelf al een complex vraagstuk waarin ook eigen afwegingen meespelen. In het geval van dementie is dit nog een stuk ingewikkelder.

Doel

In deze bouwsteen verkennen we de juridische mogelijkheden en grenzen van euthanasie, in het bijzonder wanneer er ook sprake is van dementie. Daarnaast kijken we ook naar je eigen standpunt ten aanzien van euthanasie. Is dat anders als er sprake is van dementie?

Achtergrond

Bij deze bouwsteen gaan we ervan uit dat je kennis hebt van de richtlijn euthanasie. Deze bouwsteen gaat over de specifieke aanleiding voor de euthanasie, namelijk de diagnose dementie. Deze is per definitie uitzichtloos. Wat het moeilijk maakt zijn vragen rondom wilsbekwaamheid, begrip en vaststellen van het lijden. Mag en kun je het leven beëindigen van iemand die op dat moment niet meer aan kan geven dat hij of zij dat daadwerkelijk wil, of op dat moment niet meer wilsbekwaam is ten aanzien van medische beslissingen? Wat als iemand (door de dementie) niet consistent is in het verzoek, maar steeds wisselt van mening? Wat is de waarde van de wilsverklaring? Wat moet erin staan? Wanneer moet deze zijn opgesteld? Wanneer begin je over euthanasie te spreken en hoe ga je om met de druk van naasten als zij van jou verwachten dat je overgaat tot euthanasie omdat de patiënt eerder heeft aangegeven “zo niet te willen leven”? Hoe stel je vast dat iemand ondraaglijk lijdt als communiceren daarover niet meer lukt?

Antwoorden op deze vragen vind je deels in de bronnen hieronder. Toch blijft elke situatie anders en moet je altijd opnieuw een afweging maken of de patiënt voldoet aan de toetsingscriteria. En áls de patiënt voldoet, kun je het dan? Wat is jouw mening over euthanasie bij dementie? Verschilt je mening op dit vlak van euthanasie bij een terminale somatische aandoening? Waarom wel of niet? Kun je iemands leven beëindigen die op dat moment niet meer kan aangeven of hij/zij dat wil? Heeft het mogelijk ambivalente karakter van de euthanasie-wens invloed op je vermogen om het te kunnen uitvoeren? Probeer voor jezelf te bedenken hoe jij hier tegenaan kijkt. Gebruik de bronnen hieronder om je mening verdieping te geven, en wellicht ga je er gaandeweg wel anders over denken.

Informatie vanuit de beroepsverenigingen:

Onderwijsactiviteiten

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn maatschappelijk handelen

De leerlijnen

Leerlijn maatschappelijk handelen
Auteur	Wesley van Hout
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
Competentie	5.2 Volgens de regels
Competenties Maatschappelijk handelen
Leerplek	Leergesprek Onderwijsprogramma Zelfstudie