Patiëntveiligheid: waarom is het zo geregeld?

Leerlijn maatschappelijk handelen
Auteur	Martine Samsom;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
Competentie	5.3 Patiëntveiligheid;
Leerplek	Leergesprek; Onderwijsprogramma;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Achtergrond
4 Onderwijsactiviteiten
5 Bronnen

Relevantie

Het tuchtrecht is ontstaan om de kwaliteit van de patiëntenzorg te verbeteren dan wel te behouden. De kans dat je er als huisarts mee in aanraking komt is klein, maar gemiddeld 1 keer per loopbaan. Uitspraken doen soms veel stof opwaaien en lijken soms ver van de praktijk te staan. Daarnaast hebben we andere vormen ontwikkeld, zoals Veilig Incident Melden (VIM), een calamiteitenonderzoek en de klachten/geschillencommissie (Wkkgz) om de kwaliteit van ons zorgsysteem hoog te houden.

Maar daar zijn ook bijwerkingen aan verbonden, zoals angst of defensief handelen. Zeker voor de huisarts, omdat ons vak vele onzekerheden kent. Fout gegaan is niet altijd fout gedaan. En wanneer is het eigenlijk een complicatie of een calamiteit?

Doel

Kennis nemen van de historie en de achtergrond van de verschillende kwaliteitssystemen. Ook in samenhang met klachten/geschillen, VIM en calamiteitenonderzoek. En uitwerken hoe jij omgaat met een spraakmakende zaak, een klacht of VIM.

Achtergrond

Themanummer NtvG nr 51/52 2021: Gevangen tussen zorg en recht
KNMG tuchtrecht [3]
Wkkgz [4]
Hervorm het tuchtrecht. Medisch contact 2021 [5]
Tuchtrecht zou meer moeten focussen op proces dan op uitkomst, Medisch contact 2022 [6]

Zie ook: Bezoek aan een tuchtrecht (leerlijn praktijkmanagement)

Onderwijsactiviteiten

Leergesprek

Om tijdens een leergesprek te bespreken: hebben jullie ervaring met tuchtrecht? Hoe ga je ermee om? Heeft het invloed op je handelen en hoe dan? Bespreek samen een zaak uit het Medisch Contact.

Onderwijsprogramma

Theorie; maak bijvoorbeeld een PowerPoint over de verschillen tussen complicatie, incident en calamiteit. Maak gebruik van themanummer NtvG en KNMG (zie achtergrond). De volgende artikelen zijn bij uitstek handig hiervoor: 'Een fout gemaakt, wat nu' [1] en 'Complicatie en calamiteit, een wereld van verschil' [2]

Je kan ook kiezen voor uiteenzetting van de verschillende kwaliteitssystemen ( VIM, calamiteitencommissie, klachten- en geschillencommissie, civiel recht en tuchtrecht) en daarna bijvoorbeeld inzoomen op 1 systeem en die uitwerken aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Dan neem je de groep mee met elke stap in het proces van een klacht of een tuchtzaak.

Besteed hierbij eventueel ook aandacht aan de zaken die je als huisarts geregeld moet hebben indien je onverhoopt wel een klacht krijgt (beroepsrechtsbijstandsverzekering, beroepsaansprakelijkheidsverzekering en lidmaatschap van een klachten- en geschillencommissie).

Laat ter voorbereiding iedereen een geruchtmakende zaak uit MC meenemen, of een voorbeeld van een VIM/calamiteit uit de praktijk. Bespreek een aantal zaken met de groep. Ben je het eens met de uitspraak/uitkomst? Waarom wel/niet? Wat heeft het betekend voor de kwaliteit? Wat doet het me je? En heeft het je handelen beïnvloed? Of zal het je toekomstig handelen beïnvloeden? Maak als gespreksleider een soort samenvatting of laat mensen deze formuleren.

Rollenspel Kies een van de meegebrachte casus. Vorm drietallen: 1 arts, 1 klager en 1 observator. Hoe ga je als arts in gesprek met een klagende patiënt? Hoe biedt je erkenning zonder schuld te bekennen (als die er in jouw opinie niet is)? Hoe kun je de boosheid van de patiënt ombuigen naar iets constructiefs? Wissel na 5-10 minuten van rol, totdat je alle 3 een keer arts geweest bent. Bespreek plenair na wat goed werkte en wat niet. Leer van elkaars inzichten.

Discussie -Is het tuchtrecht toe aan verandering? Lees artikel https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/hervorm-het-tuchtrecht.htm en organiseer een discussie. Wat zou er volgens jullie moeten veranderen? Hebben jullie goede ideeën over hoe het anders kan? -Of kies meer voor onderwerp defensief handelen door de kwaliteitssystemen. Voorbereiding: bv artikel https://www.ntvg.nl/artikelen/tuchtrechtspraak-intrinsieke-onzekerheid-en-defensief-medisch-handelen-met-elkaar

Keek op de week Neem een recente huisartsgeneeskundige tuchtzaak uit MC mee naar de terugkomdag. Had jou dit kunnen overkomen? Welke lessen kunnen jullie trekken uit deze tuchtzaak?

Bronnen

Zie achtergrond

De bouwstenen in de leerlijn maatschappelijk handelen

De leerlijnen

Leerlijn maatschappelijk handelen
Auteur	Martine Samsom
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
Competentie	5.3 Patiëntveiligheid
Leerplek	Leergesprek Onderwijsprogramma