Gezamenlijke besluitvorming - wat en hoe
Leerlijn communicatie | |
---|---|
Auteur | |
Stage |
1e Huisartsstage |
APC - Basisgespreksvaardigheden | |
Consulttaak | |
Leerplek |
Inhoud
Relevantie
‘Gezamenlijke besluitvorming, dat doe ik toch al?’ zeggen veel artsen Ze bedoelen meestal: ik leg mijn advies goed uit aan mijn patiënten, ik vraag ze of het voorgestelde beleid haalbaar is, en ik sta open voor inbreng van mijn patiënt.
Gezamenlijke besluitvorming gaat echter verder dan dit. Het is een systematische manier om in het consult de verschillende behandelmogelijkheden op een rijtje te zetten en de patiënt te ondersteunen om daarin een weloverwogen, persoonlijke keuze te maken.
Het nut en effect van gezamenlijke besluitvorming is in onderzoeken onomstotelijk aangetoond1. Wanneer het wordt toegepast, zij patiënten meer tevreden over het consult en committeren ze zich beter aan de gekozen behandeling. Ook wordt de relatie tussen de patiënt en de dokter steviger.
Onderzoek2 laat zien dat systematische gezamenlijke besluitvorming onder artsen op zeer beperkte schaal wordt toegepast. Dat correspondeert niet met de overtuiging van het merendeel van de dokters dat denkt hier al voldoende gebruik van te maken. Hier is dus ruimte voor verbetering.
Doelen
- De aios weet wat gezamenlijke besluitvorming inhoudt;
- De aios weet hoe gezamenlijke besluitvorming kan worden toegepast in een consult;
- De aios kent de rol van patiëntbelangenorganisaties die zich inzetten voor meer gezamenlijke besluitvorming in de gezondheidszorg.
Onderwijsactiviteiten
De informatie wordt op verschillende manieren aangeboden: middels video’s van consulten en een videocollege, praktische artikelen, een onderwijsprogramma voor de terugkomdag en met links naar relevante websites.
- Twee praktische artikelen door Chris Rietmeijer over gezamenlijke besluitvorming uit H&W: 'Therapieontrouw - who cares', en 'Samen beslissen beter'.
- Een kort artikel met een analyse van veel gehoorde bezwaren tegen gezamenlijke besluitvorming.
- Een videocollege (9.35 minuten) over gezamenlijke besluitvorming door Trudy van de Weyden, expert op dit gebied.
- Een video (4.26 minuten) van een consult waarin gezamenlijke besluitvorming door een specialist wordt toegepast - met wisselend succes.
- Twee websites over lopende maatschappelijke activiteiten met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming. Op deze sites vind je onder andere nuttige video’s waarin het perspectief van patiënt en dokter aan bod komt: https://begineengoedgesprek.nl en https://3goedevragen.nl.
- Een powerpoint-presentatie ter introductie van onderwijs over gezamenlijke besluitvorming.
Gebruiksaanwijzing
De verschillende onderdelen kun je gebruiken voor zelfstudie of ter ondersteuning van een groepsactiviteit (zoals een KEEK of een onderwijsprogramma). Onderdeel 3 leent zich ook als onderwerp voor een leergesprek met de opleider over (voor)oordelen omtrent gezamenlijke besluitvorming.
Als het onderwerp 'gezamenlijke besluitvorming' betrekkelijk nieuw voor je is, start dan met 1 of 2 (als je voorkeur uitgaat naar tekst) of met 3 (bij een voorkeur voor een visuele presentatie).
Video 4 kan in de groep bekeken worden: bespreek wat er (niet) goed gaat en leer van elkaars ideeën en valkuilen met betrekking tot gezamenlijke besluitvorming.
Punt 5 kun je onder meer gebruiken om, bijvoorbeeld middels een KEEK, het gesprek te openen over het maatschappelijke draagvlak van gezamenlijke besluitvorming.
De presentatie onder punt 6 dient als handvat voor een groepsles (geschatte duur minimaal 1 uur). Ook kan er specifiek aandacht worden besteed aan het gebruik van de beschikbare ‘keuzehulpen’ die in de powerpoint staan opgesomd.
Bronnen
- Stiggelbout A, Pieterse A, De Haes J et al. Shared decision making: Concepts, evidence, and practice. Patient Education and Counseling. 2015; 98(10): 1172-1179 (https://doi.org/10.1016/j.pec.2015.06.022) (https://www.hovumc.nl/wiki/Bibliotheek voor toegang).
- Couët N, Desroches S, Robitaille H et al. Assessments of the extent to which health-care providers involve patients in decision making: a systematic review of studies using the OPTION instrument. Health Expect. 2013;18(4):542-61 (https://doi.org/10.1111/hex.12054) (https://www.hovumc.nl/wiki/Bibliotheek voor toegang).
De bouwstenen in de leerlijn communicatie
De leerlijnen
Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
Kort | Spoed | Chron | Ouderen | Kind | Psych | ALK | Pall | Preventie | Praktijk |
Korte episode zorg |
Spoedeisende zorg |
Chronische zorg |
Complexe ouderenzorg |
Zorg voor het kind |
Psychische klachten |
ALK |
Palliatieve zorg |
Preventie |
Praktijkmanagement |
Categorie: Competentiegebieden
Medisch handelen | Comm |
Maatsch. handelen | Weten |
Profess |
Medisch handelen |
Communicatie |
Maatschappelijk handelen |
Wetenschap |
Professionaliteit |
Categorie: Overige aandachtsgebieden
Diversiteit | Seksuali |
Innovatie |
Diversiteit |
Seksualiteit |
Innovatie |