Mate van ernst bij ALK vaststellen

Leerlijn ALK
Auteur	Dick Walstock; Annemarie Semeijn;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
KBA	2. Consult Klachtenregistratie;
Competenties	Medisch handelen; Communicatie; Professionaliteit;
Leerplek	Leergesprek; Praktijkleren;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Gebruiksaanwijzing
4 Onderwijsactiviteiten
- 4.1 Bronnen

Relevantie

Voor de prognose en behandeling van ALK is het onder meer belangrijk snel een goede inschatting te maken van de ernst. Naast de ernst en uitgebreidheid van de lichamelijk klachten speelt de duur een rol. In de NHG-standaard wordt ook gesproken over het belang van de mate van functionele belemmeringen. Maar hoe breng je die belemmeringen en de ernst ervan in kaart?

Doel

Het doel van deze bouwsteen is je te leren hoe je de mate van ernst vaststelt bij ALK: mild, matig of ernstig. Dit doe je door te focussen op het met behulp van SCEGS in kaart brengen van de functionele belemmeringen bij een ALK-patiënt.

Gebruiksaanwijzing

Bespreek met jouw opleider en de praktijkassistente dat je ALK-patiënten op het spreekuur krijgt. Lees je vooraf in in het SCEGS-inventarisatieschema.

SCEGS-inventarisatieschema

1. SCEGS

Somatiek - De klachten

Wat is de aard, de ernst, het beloop en de duur van de klachten?
Lichamelijk onderzoek

Cognitief - Eigen ideeën en gedachten over de klachten

Waar schrijft u zelf de klachten aan toe?
Waar schrijven (naaste) anderen uw klachten aan toe?
Welke verwachtingen heeft u over het beloop van de klachten? (klachtenverergerende cognities zoals dramatiseren of catastroferen, of is er sprake van accepterende cognities)
Heeft u invloed op de klachten, heeft u een gevoel van controle?
Wat verwacht u van mij als huisarts?

Emoties - Gevoelens in relatie tot de klachten

Wat voor gevoelens roepen de klachten bij u op?
Maakt het u angstig, boos, ongerust, moedeloos, wanhopig, etc.?
Wat maakt dat deze gevoelens bij u opkomen?

Gedrag - Acties in verband met de klachten

Vermijdt u activiteiten, láát u dingen? Wat is de reden hiervan? Helpt het? Bent u daar tevreden mee?
Heeft bepaald gedrag invloed op de klachten (leidt het tot meer of minder klachten)?
Heeft u bewegingsangst?
Gaat u zo gewoon mogelijk door met uw activiteiten? Is er een reden om de activiteiten niet aan te passen? Helpt het?
Is er sprake van werkverzuim?

Sociaal - Invloed op het dagelijks leven

Wat wilt u graag doen? Wat lukt er wel en niet?
Ligt de nadruk op fysieke beperkingen of psychologische problemen?
Hoe belangrijk zijn de ervaren beperkingen?
Hoe reageert uw omgeving (bezorgd, beschermend, onverschillig, negatief)?
Wat zijn de gevolgen voor uw werk?
Zijn er financiële consequenties?

2. Voorbeelden van in stand houdende factoren

Voorbeelden in stand houdende (bio-psychosociale) factoren

Biologisch-fysiologisch	Psychologisch	Sociaal
Uitputting Spierspanning Conditieverlies Over-/onderactiviteit Functieverlies	Angst, depressie Hevige emoties Inadequate cognities, zoals catastroferen Inadequate coping zoals vermijding of juist 'forceren'	Gebrek aan sociale steun Patiëntrol, ziektewinst Niet serieus genomen worden Verlies van werk, status, inkomen

Onderwijsactiviteiten

Houd aan het begin van (ieder) consult de eerste 2-3 minuten je mond.
Moedig de patiënt aan spontaan zijn verhaal te vertellen door actief te luisteren, te knikken en uitingen als, ‘mmhh’, ‘ga verder’ en ‘ja’.
Registreer voor jezelf (en noteer eventueel) wat de patiënt allemaal al gezegd heeft en ga voor jezelf na: welke SCEGS-informatie heb ik nu al?
Vraag actief naar de nog ontbrekende SCEGS-terreinen en doe daarbij eens bewust in 5 consulten de SCEGS achterstevoren. Dat wil zeggen: focus vooral op de gevolgen van de klachten op het gedrag en het dagelijkse leven, de sociale gevolgen van de klachten en wat anderen over de klachten zeggen.
Noteer wat het je opbrengt en wat je daarbij opvalt.
Probeer daarna de mate van functionele belemmering en daarmee de mate van ernst van de ALK-klachten vast te stellen. Bespreek dit vervolgens na met je opleider.

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn ALK

De leerlijnen

Leerlijn ALK
Auteur	Dick Walstock Annemarie Semeijn
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	2. Consult Klachtenregistratie
Competenties	Medisch handelen Communicatie Professionaliteit
Leerplek	Leergesprek Praktijkleren