Leerlijn korte episode zorg: verschil tussen versies

Leerlijn korte episode zorg
	Leerlijnhouder; Jolijn de Graaff
	Leerlijnmedewerkers; dr. Yeun Ying Wong; huisarts
	Contact; y.wong@vumc.nl

Versie van 20 mei 2020 om 11:00

Inhoud

1 Inleiding
2 Bouwstenen
3 Veelgebruikte bronnen
4 De leerlijnen op een rij

Inleiding

Korte episode zorg omvat het grootste deel van de zorg die door huisartsen wordt geleverd. Een medische zorgvraag valt onder de korte episode zorg als de huisarts de diagnostiek en de behandeling kan afronden binnen één tot maximaal drie consulten.

In deze leerlijn worden niet alle negen KBA’s Korte episode zorg uitgewerkt, omdat veel onderwerpen reeds in andere leerlijnen aan de orde komen. In deze leerlijn korte episode zorg ligt de focus op:

de kennis van de epidemiologie van de belangrijkste aandoeningen waar de huisarts mee te maken krijgt
ziektescripts
pluis/niet-pluis gevoel
klinisch redeneren en het kunnen opstellen van adequate werkhypotheses
het nut van aanvullende diagnostiek
verslaglegging, registreren en coderen
het stimuleren van zelfzorg en zelfmanagement
het verwijzen naar evidence-based voorlichtings- en adviesmateriaal voor arts en patiënt

Voor arts-patiënt communicatie, waaronder het verhelderen van de hulpvraag, de anamnese, gezamenlijke besluitvorming (shared decision making), evalueren en adviseren, etc., verwijzen we naar de leerlijn APC. Ook voor de onderwerpen diversiteit, psychische klachten en aandoeningen, lichamelijk onderzoek, therapeutische injecties en kleine chirurgische verrichtingen verwijzen we naar de leerlijnen waar deze onderwerpen specifiek aan de orde komen.

Bouwstenen

E-learning

NHG-PINs per leerlijn

Deelthema 1: Voert een consult

KBA 1 - Consult filteren

1. Schat de urgentie van de hulpvraag in en bepaalt de soort verrichting die noodzakelijk is (telefonisch consult, consult of visite)..		Competenties
Maakt een inschatting van de hulpvraag en het soort verrichting of consult dat het gaat worden (tijdens het consult door de huisarts zelf of - voorafgaand aan het consult- door de assistente). Stelt vast dat het gaat om een korte episode klacht en maakt daarbij onderscheid ten opzichte van acute en chronische zorg. Doet dit op basis van kennis van de epidemiologie en ziektescripts/ziektepatronen. In het geval van een visite: gaat goed voorbereid op visite (bepaalt welke spullen nodig zijn), stemt vertrek af met overige praktijkmedewerkers (organisatie, bereikbaar zijn).		Medisch handelen Communicatie Organiseren Kennis en wetenschap

KBA 2 - Consult-basis

2. Verheldert de hulpvraag, neemt de anamnese af en voert onderzoek uit.

Competenties

Verheldert de hulpvraag.
Neemt de anamnese af, gericht op de tractus - of deel daarvan - waar de hulpvraag of klacht over gaat.
Voert lichamelijk onderzoek uit.
Op basis van het bovenstaande: stelt een diagnose of komt tot een aangescherpte ‘werkhypothese’.
Besluit of aanvullende diagnostiek nodig is of dat naar ‘behandeling en beleid’ wordt doorgegaan.
Toont respect en neemt de klacht serieus, kent eigen cognities.

Medisch handelen
Communicatie
Professionaliteit

KBA 3 - Aanvullende diagnostiek

3. Voert aanvullende diagnostiek uit.

Competenties

Voert aanvullende diagnostiek uit in de eigen praktijk (bv urine onderzoek; ECG, CRP en het nemen van een biopt).
Laat aanvullende diagnostiek uitvoeren buiten de praktijk, maar wel in eigen beheer in ziekenhuis, diagnostisch centrum of huisartsenlab (bv röntgen, echo, uitgebreid lab).
Vraagt gemotiveerd aanvullende diagnostiek aan (gebruikmakend van NHG-standaarden en alleen als het beleid hierdoor nog beïnvloed kan worden (kostenbewust).

Medisch handelen
Maatschappelijk handelen
Kennis en wetenschap

KBA 4 - Behandeling en beleid

4. Stelt de behandeling en het beleid in, informeert en adviseert.

Competenties

Stelt de prognose en therapie vast conform de richtlijnen.
Voert therapeutische verrichtingen uit zoals therapeutische injecties en kleine chirurgische verrichtingen.
Geeft begrijpelijke uitleg en voorlichting.
Maakt gezamenlijk met de patiënt een gemotiveerde keuze uit de te volgen aanbevelingen (shared decision making).
Stimuleert zelfmanagement als onderdeel van de behandeling en zorgt voor de randvoorwaarden.
Stimuleert zelfzorg en begeleid hierbij (kennis over zelfzorg, bijv. middelen, betrouwbare websites).

Medisch handelen
Communicatie

KBA 5 - Verslagleggen en coderen

5. Registreert en codeert	Competenties
Legt gegevens vast (verslaglegging in HIS (ADEPD), ICPC coderen, bijhouden van de probleemlijst), om: continuïteit van zorg te bevorderen; informatie toegankelijk te maken voor onderzoek, statistiek en om eigen geleverde zorg te evalueren.	Organiseren Kennis en wetenschap

Registreren en coderen

KBA 6 - Afsluiten episode

6. Sluit de episode af door de behandeling en het beleid te evalueren.	Competenties
Is kort en bondig over gemaakte afspraken. Evalueert de behandeling en het beleid. Past het beleid zo nodig aan (shared decision-making). Bespreekt de uitslagen van aanvullend lab onderzoek of röntgen. Evalueert niet-medicamenteuze adviezen. Bespreekt de prognose en verwachtingen.	Medisch handelen Communicatie Professionaliteit \|}

Deelthema 2: Voert een telefonisch of e-health consult

KBA 7 - Filteren en anamnese

7. Neemt de anamnese af aan de telefoon.

Competenties

Maakt duidelijk aan patiënten waar een telefonisch of e-health consult wel of niet geschikt voor is (organisatie, KNMG-richtlijn).
Organiseert telefonische en e-health consulten (inplannen, tijd voor reserveren).
Voert dezelfde beroepsactiviteiten uit als bij een regulier consult (zie onder 1 t/m 4), maar met twee beperkingen: geen mogelijkheid tot onderzoek en aanvullend onderzoek en uitvallen van non-verbale communicatie. Dit vraagt om vaker samenvatten, en vaker controleren of de patiënt het heeft begrepen.
Besluit of het bij een telefonisch consult blijft, of dat de patiënt wordt uitgenodigd voor een consult op praktijk, of dat een visite noodzakelijk is.

Medisch handelen
Communicatie

Vragen van patiënten kunnen voor een deel telefonisch of via e-mail afgehandeld worden. Het initiatief tot een telefonisch consult kan van de patiënt uitgaan (heeft bijv. geen tijd, ziet geen meerwaarde om langs te komen), van de huisarts (bijv. telefonisch evalueren/vervolg van een eerder consult), of de assistente speelt een vraag door aan de huisarts. In het huidige COVID-19 tijdperk vragen 'consulten op afstand' extra tijd en aandacht, omdat de drempel om naar de praktijk te (laten) komen extra hoog is - zowel voor de patiënt als voor de huisarts. Voor actuele informatie over COVID-19, zie ook bouwsteen COVID-19.

Het is aan de huisarts of een vraag telefonisch afgehandeld kan worden of dat hij/zij de patiënt alsnog op de praktijk uitnodigt voor nader onderzoek. In alle gevallen speelt APC een belangrijke rol: de hulpvraag uitvragen, checken bij de patiënt of je de hulpvraag goed hebt begrepen, vragen naar zorgen en verwachtingen, actief checken of de patiënt je adviezen en/of afspraken heeft begrepen. Wees je bewust dat bij telefonische gesprekken de non-verbale communicatie deels wegvalt en dat je daarom ook actiever verbaal moet gaan communiceren. Bedenk van tevoren of telefonisch consulteren wel mogelijk is bij bijv. patiënten met een taalbarrière. Zie ook de PowerPoint presentatie voor meer tips en casuïstiek over telefonische consulten.

Daar waar bij telefonische gesprekken de intonatie en directe interactie met de patiënt nog extra informatie geven, is er in E-consulten nog minder interactie. Vaak gaan E-consulten dan ook om korte, niet-urgente vragen, eventueel toegelicht met beeldvorming als een foto of video. Ook hier kan de huisarts besluiten extra informatie in te winnen via de telefoon of door degene alsnog op de praktijk te laten komen.

Voor telefonisch beoordelen of een vraag van de patiënt spoed heeft of niet: zie bouwsteen Telefonische triage van Leerlijn Spoedzorg.

KBA 8 - Voorlichting en advies

8. Geeft telefonisch voorlichting en advies.

Competenties

Geeft telefonisch voorlichting en advies – in behapbare porties- en checkt of dit begrepen is en de patiënt dit uit kan voeren.
Verwijst naar evidence-based voorlichtings- en adviesmateriaal voor arts en patiënt (bv. Thuisarts.nl).
Draagt zorg voor vervolgbeleid.
Spreekt duidelijk af wanneer de patiënt opnieuw contact moet opnemen.
Werkt hierbij samen met de assistente, spreekt een taakverdeling af.

Medisch handelen
Communicatie
Organiseren

Deelthema 3: Superviseert de assistente

KBA 9 - Superviseren

9. Superviseert (telefonische) consulten van de assistente en geeft feedback.

Competenties

Superviseert tijdig de zelfzorgadviezen van de assistente.
Geeft gericht feedback op door de assistente afgehandelde consulten. Het kan hier gaan om volledig zelfstandig afgehandelde consulten door de assistente (bijv. uwi, lage rugpijn, griep) of consulten die door de assistente worden afgehandeld na overleg met de aios/opleider.
Organiseert de supervisie van de assistente. Aspecten van belang: korte lijnen/ laagdrempelige beschikbaarheid, heldere communicatie, samenwerking.
Weet wat de assistente kan en niet kan. Maakt afspraken met de assistente over niveau van zelfstandig afhandelen van telefonische consulten (delegeren van taken).
Organiseert en plant de supervisie van de telefonische consulten.

Communicatie
Samenwerken
Organiseren
Kennis en wetenschap

Veelgebruikte bronnen


NHG Nederlands Huisartsen Genootschap is de wetenschappelijke vereniging van Nederlandse huisartsen, maakt o.a. de bekende NHG standaarden.	Artsportaal Handige links en nuttige online kennis via deze site paraat tijdens het spreekuur.	HAweb Het social media platform voor huisartsen in Nederland.	RIVM Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu, voor landelijke richtlijnen en adviezen over (actuele) volksgezondheidonderwerpen	Thuisarts Een informatie- en voorlichtingssite voor de patiënt, volgt de NHG richtlijnen


Farmacotherapeutisch Kompas Voorziet de zorgproffesional van onafhankelijke geneesmiddeleninformatie standaarden.	Kinderformularium Kennisbank ontwikkeld door het Nederlands Kenniscentrum Farmacotherapie bij Kinderen (NKFK).	oogartsen.nl Oogheelkundige problemen samengesteld door oogartsen.	huidziekten.nl Dermatologische ziekten samengesteld door dermatologen.	vergiftigingen.nl Het nationaal vergifigingen informatiecentrum.


Huisarts & Wetenschap Huisarts en wetenschap publiceert huisartsrelevante artikelen.	NTvG Nederlandse Tijdschrift voor geneeskunde.	PubMed Zoekmachine die toegang geeft tot abstracts van gepubliceerde medisch wetenschappelijke artikelen uit o.a. de MEDLINE-databank.	uptodate.com Amerikaanse site, voorziet artsen van actuele en evidence-based informatie voor in de kliniek.

De leerlijnen op een rij

@@ Regel 36: / Regel 36: @@
 === Bouwstenen ===
+==== E-learning ====
+[[E-learning|NHG-PINs per leerlijn]]
 ====Deelthema 1: Voert een consult====
 {{KBA 1.1}}

Leerlijn korte episode zorg: verschil tussen versies

Versie van 20 mei 2020 om 11:00

Inhoud

Inleiding

Bouwstenen

E-learning

Deelthema 1: Voert een consult

Deelthema 2: Voert een telefonisch of e-health consult

Deelthema 3: Superviseert de assistente

Veelgebruikte bronnen

De leerlijnen op een rij

Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's

Categorie: Competentiegebieden

Categorie: Overige aandachtsgebieden