Stimulatie zelfzorg patiënt: verschil tussen versies

Leerlijn korte episode zorg
Auteur	Yeun Ying Wong; Erik Fokke;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
KBA	4. Behandeling en beleid;
Competentie	Medisch handelen; Maatschappelijk handelen;
Toepassing	Leergesprek; Praktijkleren; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Huidige versie van 17 mei 2023 om 14:12

Inhoud

1 Relevantie
2 Doelen
3 Gebruiksaanwijzing
4 Onderwijsactiviteit
5 Bronnen
- 5.1 Interessante websites als achtergrond informatie:
- 5.2 Interessante websites die je aan patiënten kan aanraden:

Relevantie

Geef een man een vis en hij heeft eten voor één dag. Leer een man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven (Chinees spreekwoord).

Dit spreekwoord is ook van toepassing op het onderwerp 'zelfzorg'.

Zelfzorg is een begrip uit de verpleegkunde dat aangeeft in hoeverre een patiënt voor zichzelf kan zorgen. Zelfzorg-tekort betekent in die context: hulpbehoeftigheid in dagelijkse handelingen als aankleden en wassen.

Tegenwoordig heeft de term zelfzorg een bredere betekenis. Het betreft alle zorg die een individu aan zichzelf besteedt om gezond te blijven: zoals de juiste medicatie kopen bij kleine kwalen, het opzoeken van informatie over gezondheid en de eigen leefstijl veranderen wanneer dit nodig is.

Zelfzorg en zelfmanagement wordt steeds belangrijker door de toenemende vergrijzing en de duurder wordende medische zorg. Dit komt ook terug in de nieuwe definitie van gezondheid: positieve gezondheid. (zie ZonNW). Gezondheid wordt als positief ervaren wanneer er sprake is van eigen regie: in staat zijn tot zelfzorg.

Zelfzorg vergroot dus iemands zelfstandigheid op gezondheidsgebied. Zelfzorg leidt daarbij tot minder afhankelijkheid van hulpverleners en mantelzorgers. De huisarts heeft een belangrijke taak om de zelfzorg te bevorderen bij patiënten. Er zijn diverse digitale informatiebronnen die hierbij kunnen helpen, zoals thuisarts.nl, en de applicatie versterk je enkel. Je hoeft het als huisarts niet alleen te doen, want zelfzorg kan goed ondersteund worden vanuit de paramedische zorg (zelfzorgondersteund.nl).

Deze bouwsteen heeft als doel het begrip ‘zelfzorg’ te introduceren en een kader te geven. Vervolgens richt de bouwsteen zich op zelfzorg in het kader van de Korte episode zorg.

Het onderwerp 'zelfzorg' komt terug in de leerlijnen Chronische Zorg, Ouderen en Preventie. Ook in de leerlijn Professionaliteit is zelfzorg een belangrijk onderwerp, in het kader van burnout-preventie voor de huisarts.

Doelen

Inzicht krijgen in het begrip zelfzorg en de diverse vormen van zelfzorg.
Bewustwording van de eigen houding en referentiekader ten aanzien van zelfzorg.
Weten hoe je op positieve wijze bij de patiënt zelfzorg kan aansturen, stimuleren en waar nodig begeleiden.
Zelfzorgmogelijkheden in Korte episode zorg leren kennen.

Gebruiksaanwijzing

Door de brede omvang van het onderwerp zelfzorg bevat deze bouwsteen meerdere opdrachten. Het grootste deel van de opdrachten is bedoeld voor zelfstudie en zelfreflectie als voorbereiding op een leergesprek met de hao. Sommige opdrachten kunnen ook gebruikt worden ter voorbereiding op een plenaire discussie op de TKD. Per opdracht wordt de leerplek aangegeven.

Onderwijsactiviteit

Hoe mensen omgaan met lichamelijke klachten, ziekte en gezondheid wordt mede bepaald door hun culturele achtergrond, opvoeding en opleiding. Deze contextuele gegevens bepalen ook hoe mensen met zelfzorg omgaan.
- Bedenk in dit verband eens hoe je zelf bent opgegroeid met eigen ervaringen met lichamelijke klachten en ziekten.
- Welke invloed hebben/hadden je ouders op jouw kijk hierop, bijv. in het gebruik van specifieke huis-tuin-en-keuken-middelen en je huidige leefstijl?
- Heeft je medische opleiding vervolgens invloed gehad op je omgang met je eigen gezondheid en lichamelijke klachten? Zo ja, in welke op zicht? Hoe zal dat met de patiënt gesteld zijn? Interessant voor een leergesprek en op een TKD voor een plenaire opdracht.
Een doel van zelfzorg is o.a. het reduceren van het aantal ‘nodeloze’ consulten van bijv. kleine kwalen.
- Hoeveel tijd is het jou waard, of ben je kwijt, als huisarts om tijdens het spreekuur in te gaan op zelfzorg?
- En waar zal jij als huisarts bij de patient de nadruk op leggen: zoals het stimuleren van zelfinzicht, het vergroten van de motivatie van de patiënt, het stimuleren van de eigen regie, en zo meer?
- Hoe ga je om met de minder gezondheidsvaardige patiënt met betrekking tot deze punten? Bespreek je ideeën met je hao in een leergesprek.
De definitie van zelfzorg is alles wat de patiënt zelf koopt en tijd eraan besteedt om gezond te blijven. Enkele voorbeelden zijn: fitnessen om af te vallen, een cursus mindfullness volgen ter voorkomen van burnout klachten. Sommige patiënten kiezen voor alternatieve geneeswijzen om hun gezondheid te verbeteren, bijvoorbeeld accupunctuur voor het stoppen met roken of voor de behandeling van chronische hoofdpijnklachten. Andere patiënten vragen de huisarts zelfs om advies hierin.
- Wat is jouw mening over het gebruik van alternatieve geneeskunde? Is het placebo? Wat vertel jij je patiënt hierover?
- Weet jij welke vormen van alternatieve geneeskunde er zijn en wat ze inhouden? Combineer deze opdracht met verdieping in en presentatie van verschillende vormen van alternatieve geneeskunde tijdens de TKD.
Verdiep eens in de volgende onderwerpen t.a.v. zelfzorg met je hao of tijdens de TKD:
- Zijn huis-tuin-en-keuken middelen en 'tips van je grootmoeder' bij kwaaltjes een vorm van zelfzorg? Adviseer jij die? Zo ja, welke?
- Welke receptvrije medicijnen, ook wel zelfzorgmedicijnen of over-the-counter drugs, ken jij? Ken jij ze voldoende om de patiënten te adviseren? Zo nee, kijk eens op zelfzorg.nl.
- Zelfmanagement is een ander woord voor zelfzorg, en wordt vaker gebruikt bij zelfregie bij chronische ziekten. Welke vormen van zelfmanagement worden er in de praktijk gebruikt? Bespreek dit je hao of de POH somatiek en/of GGZ.
- Welke zijn de handige websites of apps om de zelfzorg van de patiënt te ondersteunen of bevorderen? Wissel die uit met je hoa en mede-aios.
Inventariseer met je hao tijdens een leergesprek of in tweetallen tijdens de TKD, in welke mate zelfzorg bij de onderstaande korte episode klachten van belang is en hoe je daar als huisarts aandacht aan wil besteden tijdens het consult? (gebruik eventueel de desbetreffende NHG standaarden en/of bouwsteen erbij):
- Pijnklachten; de pijncirkel
- Recidiverende urineweginfecties
- Luchtwegproblemen; o.a. stoppen met roken, hyperreactiviteit, zelfzorg bij verkoudheid, sinusitisklachten, influenza
- Slaapproblemen; slaaphygiëne
- Moeheid; is het lichamelijk of geestelijk? (bouwsteen De energiemeter bij moeheidsklachten)
- Soa’s; preventie (bouwsteen SOA-preventie)

Bronnen

Interessante websites als achtergrond informatie:

Oriënteer als aios eens op deze site van ggd.amsterdam die gemaakt is voor patiënten. Er staan veel praktisch informatie en adviezen bij zelfzorg rondom SOA's.
Voor meer informatie over positieve gezondheid bekijk de Institute for Positive Health van Machteld Huber.
Zelfzorg Ondersteund! is een samenwerkingsverband van patiëntenvertegenwoordigers, zorgaanbieders en zorgverzekeraars, die zich samen sterk maken voor de implementatie en opschaling van ondersteunde zelfzorg in Nederland bij patiënten met chronische ziekten. Er is een is portaal bestemd voor de zorgverlener.

Interessante websites die je aan patiënten kan aanraden:

Uiteraard www.thuisarts.nl voor betrouwbare medische informatie voor patiënten die meer willen weten over hun klachten of aandoening, met adviezen voor zelfzorg en wanneer ze aan de aan de bel moeten trekken.
Zelfzorg Ondersteund! heeft ook een portaal voor de patiënt.
Een overzichtelijke en adviserende site is zelfzorg.nl van Neprofarm over allerlei zorgmedicijnen en -hulpmiddelen. Voor de aios is interssant om wat producten op te zoeken, zodat je de patiënt wegwijs kan maken. Zoek bijv. op: Norit en RLS creme, etc.
Gezondheidsnet.nl is een meer magazine-achtige site voor de leek over gezondheid en gezond blijven.

De vroegere kennisplein voor chronisch zorg is ondergebracht onder www.zorgvoorbeter.nl: met diverse links naar zelfmanagement voor chronische zorg, gezien vanuit de thuiszorgsituatie.

De bouwstenen in de leerlijn korte episode zorg

De leerlijnen

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-<br />
+{{Header - Leerlijn korte episode zorg}}
 {| class="infobox leerlijn-kort"
 ! {{Titelbalk - Leerlijn korte episode zorg}}
@@ Regel 27: / Regel 28: @@
 {{Toepassing - Onderwijsprogramma}}
 {{Toepassing - Zelfstudie}}
-|-
-|'''Trefwoord'''
-|
-Volgt
 |}
 === Relevantie ===
-''Geef een man een vis en hij heeft eten voor één dag.''
+''Geef een man een vis en hij heeft eten voor één dag.'' ''Leer een man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven'' (Chinees spreekwoord).
-''Leer een man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven''
+Dit spreekwoord is ook van toepassing op het onderwerp 'zelfzorg'.
-([[wikt:give_a_man_a_fish_and_you_feed_him_for_a_day;_teach_a_man_to_fish_and_you_feed_him_for_a_lifetime|Chinees spreekwoord]]).
+Zelfzorg is een begrip uit de verpleegkunde dat aangeeft in hoeverre een patiënt voor zichzelf kan zorgen. Zelfzorg-''tekort'' betekent in die context: hulpbehoeftigheid in dagelijkse handelingen als aankleden en wassen.
-''D''ezelfde strekking van dit spreekwoord geldt ook voor de patiënt wat betreft zelfzorg. Volgens wikipedia.nl is ‘zelfzorg’ is een term uit de verpleegkunde die de mate aangeeft waarin een patiënt  voor zichzelf kan zorgen. Er is sprake van zelfzorgtekort als er sprake is van hulpbehoeftigheid bij  bijvoorbeeld de algemene dagelijkse levensverrichtingen. Tegenwoordig heeft de term zelfzorg een bredere inhoud. Het betreft niet alleen de zieke of oudere patiënt, maar ook de gezonde man of vrouw die zijn of haar gezondheid actief wil behouden. Enkele essentiële zelfzorgbegrippen worden nu nader toegelicht.
+Tegenwoordig heeft de term zelfzorg een bredere betekenis. Het betreft alle zorg die een individu aan zichzelf besteedt om gezond te blijven: zoals de juiste  medicatie kopen bij kleine kwalen, het opzoeken van informatie over gezondheid en de eigen leefstijl veranderen wanneer dit nodig is.
-''Zelfzorgmedicijnen'' zijn producten die zonder recept van een arts bij drogist of supermarkt verkregen kunnen worden, zie [http://zelfzorg.nl/producten www.zelfzorg.nl]. Deze medicijnen en andere medische ''zelfzorghulpmiddelen'' zijn producten die de zelfzorg vergroten, met als doel onder meer monitoring, behandeling, verlichting of preventie van ziekten. Ze worden doorgaans gebruikt zonder tussenkomst van een beroepsmatige zorgverlener. Denk aan resp. de glucosemeter, xylometazoline neusspray, pijnstillers en vitaminepillen.
+Zelfzorg en zelfmanagement wordt steeds belangrijker door de toenemende vergrijzing en de duurder wordende medische zorg. Dit komt ook terug in de nieuwe definitie van gezondheid: positieve gezondheid. (zie [https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/positieve-gezondheid/ ZonNW]). Gezondheid wordt als positief ervaren wanneer er sprake is van eigen regie: in staat zijn tot zelfzorg.
-In het kader van een behandeling van ziekte is een voorbeeld van een ''zelfzorginstrument'' de INR-meter. Met de zelfgemeten INR-waarden kan de trombosepatiënt zelf zijn/haar dosering acenocoumerol doordoseren, zonder afhankelijk te zijn van de Trombosedienst. Uiteraard is deze vorm van zelfmanagement alleen geschikt en werkbaar als de desbetreffende patiënt voldoende inzicht heeft en gemotiveerd is.
+Zelfzorg vergroot dus iemands zelfstandigheid op gezondheidsgebied. Zelfzorg leidt daarbij tot minder afhankelijkheid van hulpverleners en mantelzorgers. De huisarts heeft een belangrijke taak om de zelfzorg te bevorderen bij patiënten. Er zijn diverse digitale informatiebronnen die hierbij kunnen helpen, zoals [https://www.thuisarts.nl/ thuisarts.nl], en de applicatie [https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.veiligheid.versterkjeenkel&hl=nl versterk je enkel]. Je hoeft het als huisarts niet alleen te doen, want zelfzorg kan goed ondersteund worden vanuit de paramedische zorg ([https://zelfzorgondersteund.nl/ zelfzorgondersteund.nl]).
-Daarnaast is bij zelfzorg de ontwikkeling en toepassing ''elektronische (e)-health'' programma’s en produkten in opkomst. Deze produkten raken in toenemende mate in gebruik om zelfzorg en zelfmanagement te ondersteunen (zie literatuur). Denk aan online-coaching bij de behandeling van slaapproblemen of stoppen met roken. Een tastbaar voorbeeld een ''e''-healthprodukt is de smart watch, zoals ''Apple watch'' en ''Fitbit''. De al-dan-niet gezonde persoon kan daarmee bijvoorbeeld zijn/haar hartslag tijdens inspanning of het aantal dagelijks genomen stappen digitaal bijhouden. In het kader van zelfzorg kan bijhouden van eigen metingen voor sommigen motiverend werken om zijn/haar of leefstijl te verbeteren en er een gezond(er) leefpatroon op na te houden. Er bestaat hiervoor zelfs een nieuwe term en stroming: ''The Quantified Self'' (zie literatuur TED-talk Gary Wolf).
+Deze bouwsteen heeft als doel het begrip ‘zelfzorg’ te introduceren en een kader te geven. Vervolgens richt de bouwsteen zich op zelfzorg in het kader van de Korte episode zorg.
-Samenvattend, zelfzorg en de bijbehorende produkten vergroten de mate van zelfstandigheid van een al-dan-niet zieke persoon. Tegelijkertijd reduceren ze de mate van afhankelijk zijn van hulpverleners en mantelzorgers en kan die zelfs voorkomen. Gezien vanuit het oogpunt van het nieuwe concept ''Positieve Gezondheid'' van Machteld Huber (zie link ZonNW), is de toegang tot en het kunnen uitoefenen van zelfzorg (lees: eigen regie) een belangrijke positieve factor in de ervaren eigen gezondheid van de mens.
+Het onderwerp 'zelfzorg' komt terug in de leerlijnen Chronische Zorg, Ouderen en Preventie. Ook in de leerlijn Professionaliteit is [[zelfzorg]] een belangrijk onderwerp, in het kader van burnout-preventie voor de huisarts.
-De huisarts heeft een belangrijke taak om de zelfzorg te bevorderen bij nieuwe ziektegevallen en bij minder gezondheidsvaardige patiënten. Het spreekt vanzelf dat zelfzorg verschillende leerlijnen bestrijkt, met name die van Chronische en Complexe Oudere Zorg, Preventie, Interculturaliteit, APC, en in het kader van voorkoming van burnout bij de huisarts zelf ook de leerlijn Professionaliteit. Deze bouwsteen heeft dan ook vooral als doel het begrip ‘zelfzorg’ te introduceren en een kader te geven. Vervolgens richt de bouwsteen zich op zelfzorg in het kader van de Korte episode zorg.
 === Doelen ===
@@ Regel 56: / Regel 51: @@
 # Bewustwording van de eigen houding en referentiekader ten aanzien van zelfzorg.
 # Weten hoe je op positieve wijze bij de patiënt zelfzorg kan aansturen, stimuleren en waar nodig begeleiden.
-# Weten wat de mogelijkheden zijn van ''e''-health programma’s en producten ter bevordering van zelfzorg en weten waar ze te vinden zijn.
+# Zelfzorgmogelijkheden in Korte episode zorg leren kennen.
-=== Onderwijsactiviteit ===
+=== Gebruiksaanwijzing  ===
 Door de brede omvang van het onderwerp zelfzorg bevat deze bouwsteen meerdere opdrachten. Het grootste deel van de opdrachten is bedoeld voor zelfstudie en zelfreflectie als voorbereiding op een leergesprek met de hao. Sommige opdrachten kunnen ook gebruikt worden ter voorbereiding op een plenaire discussie op de TKD. Per opdracht wordt de leerplek aangegeven.
-=== Gebruiksaanwijzing  ===
+=== Onderwijsactiviteit  ===
-# Wat versta jij onder zelfzorg, zelfzorgmedicatie of zelfzorgprodukten? Waar zal jij als huisarts bij de patient de nadruk op leggen: zoals het stimuleren van zelfinzicht, het vergroten van de motivatie van de patient, het stimuleren van de eigen regie, en zo meer. Bespreek je opvattingen met je opleider in een leergesprek.
+# Hoe mensen omgaan met lichamelijke klachten, ziekte en gezondheid wordt mede bepaald door hun culturele achtergrond, opvoeding en opleiding. Deze contextuele gegevens bepalen ook hoe mensen met zelfzorg omgaan.
-# Zelfzorg bij klachten of ziekten is inzicht geven hoe die ontstaan en vervolgens leren hoe er zelf mee om te gaan. Hoeveel tijd is het jou waard als huisarts om tijdens het spreekuur hierop in te gaan? Ga je op zelfzorgzorg gelijk in bij de eerste presentatie van de klacht, of liever bij een vervolgconsult? Wat is de mening van je hao, en die van je studentcollega’s op de TKD?
+#* Bedenk in dit verband eens hoe je zelf bent opgegroeid met eigen ervaringen met lichamelijke klachten en ziekten.
-# In het kader van korte episodezorg: wat kan je de patiënt in het kader van zelfzorg vertellen over de volgende onderwerpen? (Eventueel met de NHG standaard erbij, zelfstudie/leergesprek):
+#* Welke invloed hebben/hadden je ouders op jouw kijk hierop, bijv. in het gebruik van specifieke huis-tuin-en-keuken-middelen en je huidige leefstijl?
-## Pijnklachten; achtergrondinformatie: de pijncirkel
+#* Heeft je medische opleiding vervolgens invloed gehad op je omgang met je eigen gezondheid en lichamelijke klachten? Zo ja, in welke op zicht? Hoe zal dat met de patiënt gesteld zijn? Interessant voor een leergesprek en op een TKD voor een plenaire opdracht.
-## Recidiverende urineweg infecties
+# Een doel van zelfzorg is o.a. het reduceren van het aantal ‘nodeloze’ consulten van bijv. kleine kwalen.
-## Luchtwegproblemen; denk aan stoppen met roken, hyperreactiviteit, zelfzorg bij verkoudheid, en stomen met sinusitisklachten
+#* Hoeveel tijd is het jou waard, of ben je kwijt, als huisarts om tijdens het spreekuur in te gaan op zelfzorg?
-## Slaapproblemen; slaaphygiëne
+#* En waar zal jij als huisarts bij de patient de nadruk op leggen: zoals het stimuleren van zelfinzicht, het vergroten van de motivatie van de patiënt, het stimuleren van de eigen regie, en zo meer?
-## Moeheid; is het lichamelijk of geestelijk?
+#* Hoe ga je om met de minder gezondheidsvaardige patiënt met betrekking tot deze punten? Bespreek je ideeën met je hao in een leergesprek.
-## Soa’s; preventie
+# De definitie van zelfzorg is alles wat de patiënt zelf koopt en tijd eraan besteedt om gezond te blijven. Enkele voorbeelden zijn:  fitnessen om af te vallen, een cursus mindfullness volgen ter voorkomen van burnout klachten. Sommige patiënten kiezen voor  alternatieve geneeswijzen om hun gezondheid te verbeteren, bijvoorbeeld accupunctuur voor het stoppen met roken of voor de behandeling van chronische hoofdpijnklachten. Andere patiënten vragen de huisarts zelfs om advies hierin.
-# Welke plek zie jij voor alternatieve geneeskunde in het kader van zelfzorg? En welke plek hebben naar jouw idee placebo’s bij zelfzorg? Bespreek dit plenair op een TKD. Deze opdracht is te combineren met verdieping in en presentatie van verschillende vormen van alternatieve geneeskunde.
+#* Wat is jouw mening over het gebruik van alternatieve geneeskunde? Is het placebo? Wat vertel jij je patiënt hierover?
-#'Hoe mensen omgaan met lichamelijke klachten, ziekte en gezondheid wordt mede bepaald door hun culturele achtergrond, opvoeding en opleiding. Deze contextuele gegevens bepalen mede hoe mensen met zelfzorg omgaan. Bedenk in dit verband eens hoe je zelf bent opgegroeid met eigen ervaringen met lichamelijke klachten en ziekten. Welke invloed hebben/hadden je ouders op jouw kijk hierop, bijv. in het gebruik van specifieke huis-tuin-en-keuken-middelen? Heeft je medische opleiding vervolgens invloed gehad op je omgang met eigen ziekten? Zo ja, in welke op zicht? Hoe zal dat met de patiënt gesteld zijn''?''
+#* Weet jij welke vormen van alternatieve geneeskunde er zijn en wat ze inhouden? Combineer deze opdracht met verdieping in en presentatie van verschillende vormen van alternatieve geneeskunde tijdens de TKD.
-#Gebruik jij informatiebronnen om de patiënt in hun zelfzorg te ondersteunen of bevorderen, zo ja welke? Denk daarbij aan de hulp van paramedici en ''e''-health services als internetsites (bijv. www.thuisarts.nl), of aan apps bij gerichte vragen of klachten (bijv. ‘Versterk je enkel’ app bij verstuikte enkels).
+# Verdiep eens in de volgende onderwerpen t.a.v. zelfzorg met je hao of tijdens de TKD:
+#* Zijn huis-tuin-en-keuken middelen en 'tips van je grootmoeder' bij kwaaltjes een vorm van zelfzorg? Adviseer jij die? Zo ja, welke?
-'''''Laten we goeie ideeën onder elkaar uitwisselen.''''' Zelfzorg in ''e''-health is een tak die sterk in de ontwikkeling is. Om het kaf van het koren te scheiden, willen we via deze bouwsteen nieuwe en interessante zelfzorgsites of apps die onder aios of hao in gebruik zijn of raken, met elkaar delen. Laat het ons weten via de @ als we een geschikte link kunnen toevoegen aan de literatuurbronnen.
+#* Welke receptvrije medicijnen, ook wel zelfzorgmedicijnen of ''over-the-counter drugs'', ken jij? Ken jij ze voldoende om de patiënten te adviseren? Zo nee, kijk eens op [https://zelfzorg.nl/ zelfzorg.nl].
+#* Zelfmanagement is een ander woord voor zelfzorg, en wordt vaker gebruikt bij zelfregie bij chronische ziekten. Welke vormen  van zelfmanagement worden er in de praktijk gebruikt? Bespreek dit je hao of de POH somatiek en/of GGZ.
-=== Bronnen  ===
+#* Welke zijn de handige websites of apps om de zelfzorg van de patiënt te ondersteunen of bevorderen? Wissel die uit met je hoa en mede-aios.
+# Inventariseer met je hao tijdens een leergesprek of in tweetallen tijdens de TKD, in welke mate zelfzorg bij de onderstaande korte episode klachten van belang is en hoe je daar als huisarts aandacht aan wil besteden tijdens het consult? (gebruik eventueel de desbetreffende [https://www.nhg.org/nhg-standaarden NHG standaarden] en/of bouwsteen erbij):
+#* Pijnklachten; de pijncirkel
+#* Recidiverende urineweginfecties
+#* Luchtwegproblemen; o.a. stoppen met roken, hyperreactiviteit, zelfzorg bij verkoudheid, sinusitisklachten, influenza
+#* Slaapproblemen; slaaphygiëne
+#* Moeheid; is het lichamelijk of geestelijk? (bouwsteen [[De energiemeter bij moeheidsklachten]])
+#* Soa’s; preventie (bouwsteen [[SOA-preventie|SOA-preventie]])
-==== Voor zelfstudie: ====
+=== Bronnen ===
-* Op [https://www.nhg.org/nhg-standaarden www.nhg.org standaarden]  zijn alle NHG-standaarden te vinden, inclusief samenvattingskaartje en datum van de laatste revisie; via [https://www.artsportaal.nl/ www.artsportaal.nl] heb je toegang tot tientallen links met informatie die van nut kan zijn tijdens het spreekuur.
-* [https://www.thuisarts.nl/ www.thuisarts.nl] is een heel handige en betrouwbare medische site voor patiënten die meer willen weten over hun aandoening, met adviezen voor zelfzorg en wanneer ze aan de aan de bel moeten trekken.
-* Dit is [http://barttimmers.nl/wp-content/uploads/2017/04/de-Groot-et-al-Bijblijven-2015-QS-in-de-huisartsenpraktijk.pdf een artikel] uit Bijblijven met informatie over ‘Quantified self in de huisartsenpraktijk’, door M de Groot, et al. 2015
-* Dit is [http://www.kennispleinchronischezorg.nl/docs/KCZ/Handleiding_Zorgen_voor_Zelfzorg_Vilans.pdf een PDF-file van vilans.nl]; een kenniscentrum voor langdurige zorg waarin zelfzorg en zelfmanagement bij ouderen stapsgewijs wordt uitgelegd en praktische adviezen worden gegeven hoe dit toe te passen als zorgverlener. Leuke pdf, bijvoorbeeld als basis voor het maken van een (verbeter)project met betrekking tot de chronische zorg.
-* Ten slotte, de inhoud van deze bouwsteen heeft meerdere raakvlakken met het LHV/NHG-document [http://www.tkv2022.nl/wp-content/uploads/2012/11/LHV001-37-Toekomstvisie-Kern-Binnenwerk_021112_WWW.pdf Toekomstvisie van de huisartsenzorg 2022]. In dit document wordt onder meer  ingegaan op het stimuleren en uitbreiden van meer eigen regie en zelfstandigheid van de patiënt. Het doel daarvan is om op die manier langer in de eigen omgeving te kunnen blijven wonen met hulp van de wijkteam met huisarts als spil, en met ondersteuning van ict. Zelfzorg is de toekomst! Zie ook [https://www.nhg.org/themas-toekomstvisie-huisartsenzorg-2022-een-oogopslag de link] bij de NHG-site.
 ==== Interessante websites als achtergrond informatie: ====
-* Deze website van Neprofarm is speciaal voor consumenten en is gemaakt via een samenwerkingsverband van verschillende farmaceutische bedrijven. De website informeert over allerlei mogelijkheden van zelfzorg en zelfzorgproducten, maar ook wanneer het nodig is een arts te raadplegen: [http://zelfzorg.nl/ www.zelfzorg.nl]
+* Oriënteer als aios eens op deze site van [https://www.ggd.amsterdam.nl/infectieziekten/soa-hiv-sense/ ggd.amsterdam] die gemaakt is voor patiënten. Er staan veel praktisch informatie en adviezen bij zelfzorg rondom SOA's.
-* Patiënten kunnen op deze [http://www.ggd.amsterdam.nl/infectieziekten/soa-hiv-sense/ site van GGD.amsterdam.nl] en op deze [https://www.sense.info/ site van sense.info], een product van GGD kennisnet, veel informatie en adviezen vinden bij de zelfzorg rondom SOA’s.
+* Voor meer informatie over positieve gezondheid bekijk de [https://iph.nl/ Institute for Positive Health]  van Machteld Huber.
-* Het nieuwe gezondheidsconcept van Machteld Huber wordt ondersteund door en doorontwikkeld met hulp van ZonNW, een toelichting kan je vinden via [https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/positieve-gezondheid/ deze link].
+* Zelfzorg Ondersteund! is een samenwerkingsverband van patiëntenvertegenwoordigers, zorgaanbieders en zorgverzekeraars, die zich samen sterk maken voor de implementatie en opschaling van ondersteunde zelfzorg in Nederland bij patiënten met chronische ziekten. Er is een is [https://zelfzorgondersteund.nl/zorgverlener/ portaal] bestemd voor de zorgverlener.
-* De coöperatie [https://zelfzorgondersteund.nl/ Zelfzorg Ondersteund!] is een samenwerkingsverband  van patiëntenvertegenwoordigers, zorgaanbieders en zorgverzekeraars, die zich samen sterk maken voor de implementatie en opschaling van ondersteunde zelfzorg in Nederland bij patiënten met chronische ziekten.
-* [https://www.zorgvoorbeter.nl/veranderingen-langdurige-zorg/ehealth/consumenten-ehealth Deze link] van zorgvoorbeter.nl (het kennisplein voor verpleegkundigen en verzorgers in de eerste lijn) bespreekt nieuwe ''e''-health ontwikkelingen die momenteel toegepast worden ter ondersteuning van zelfzorg bij chronische ziekte patiënten.
-* [https://www.icthealth.nl/nieuws/e-health-kan-zorg-voor-chronisch-zieken-verbeteren/ Dit artikel] op de pagina van de site van ict-health.nl bespreekt ict-toepassingen in de zorg onder het motto ‘''e''-health als medicijn’.
-* Via [https://www.vilans.nl/artikelen/campagne-oh-is-dat-ehealth deze link] komt je op ''e''-healthpagina van vilans.nl, het kenniscentrum voor langdurige zorg. Deze pagina is ontstaan vanuit een samenwerking met ZonNW en streeft naar het overzichtelijk maken van diverse ontwikkelingen in de ''e''-health in de chronische zorg.
-* [https://www.smarthealth.nl/ SmartHealth] is een internetonderneming die gespecialiseerd is nieuwe ontwikkelingen in de wereld van ''e''-health en ''m''-health (mobile health). De site publiceert o.a. reviews over digitale zorgtechnologie (bijv. over ICT en privacy in de zorg, zorg-apps en zorgwebsites) en over het gebruik van nieuwe technologieën door consumenten (ook wel consumententechnologie, zoals over het beheren van persoonlijke data via fitbits).
-==== Interessante video’s:  ====
-* [https://www.ted.com/talks/gary_wolf_the_quantified_self/transcript?c=104251 TED talk video door Gary Wolf] TED talk video door Gary Wolf over ‘The Quantified Self’; Wolf is één van de bedenkers van het begrip en stroming ‘The Quantified Self’.''' '''
-* [https://youtu.be/Rerq3___66I Deze video] van [http://www.pharos.nl/nl/home www.pharos.nl] staat stil bij het feit dat ''e''-health niet altijd even toegankelijk is voor sommige patiënten. Een deel van de patiënten die de huisarts bezoeken is namelijk minder gezondheidsvaardig, zoals door laaggeletterdheid of taalbarrière. Ook deze groep patiënten heeft echter steeds meer te maken met de opkomst van ''e''-health en kan daar veel moeite mee hebben. De video propageert voor dit probleem oog te hebben bij deze patiënten. Middels extra ondersteuning of begeleiding bij het gebruik van een ''e''-health produkt kan de zelfzorg en de eigen regie ook bij deze groep patiënten gestimuleerd worden.
-<youtube>https://www.youtube.com/watch?v=OrAo8oBBFIo</youtube>
+==== Interessante websites die je aan patiënten kan aanraden: ====
+* Uiteraard [https://www.thuisarts.nl/ www.thuisarts.nl] voor betrouwbare medische informatie voor patiënten die meer willen weten over hun klachten of aandoening, met adviezen voor zelfzorg en wanneer ze aan de aan de bel moeten trekken.
+* Zelfzorg Ondersteund! heeft ook een [https://zelfzorgondersteund.nl/patient/ portaal voor de patiënt].
+* Een overzichtelijke en adviserende site is [https://zelfzorg.nl/ zelfzorg.nl] van Neprofarm over allerlei zorgmedicijnen en -hulpmiddelen. Voor de aios is interssant om wat producten op te zoeken, zodat je de patiënt wegwijs kan maken. Zoek bijv. op: Norit en RLS creme, etc.
+* [https://www.gezondheidsnet.nl/ Gezondheidsnet.nl] is een meer magazine-achtige site voor de leek over gezondheid en gezond blijven.
-<youtube>https://youtu.be/Rerq3___66I</youtube>
+* De vroegere kennisplein voor chronisch zorg is ondergebracht onder [https://www.zorgvoorbeter.nl/nieuws/kennisplein-chronische-zorg www.zorgvoorbeter.nl]: met diverse links naar zelfmanagement voor chronische zorg, gezien vanuit de thuiszorgsituatie.
 {{Footer - Leerlijn korte episode zorg}}

Leerlijn korte episode zorg
Auteur	Yeun Ying Wong Erik Fokke
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	4. Behandeling en beleid
Competentie	Medisch handelen Maatschappelijk handelen
Toepassing	Leergesprek Praktijkleren Onderwijsprogramma Zelfstudie