Als het consult vastloopt: de kunst van Klinisch Redeneren (KR)

Leerlijn korte episode zorg
Auteur	Prof. dr. Henk de Vries, emeritus hoogleraar huisartsgeneeskunde dr. Yeun Ying Wong; huisarts Jolijn de Graaff, huisarts-docent
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
KBA	1. Consult filteren; 2. Consult-basis; 3. Aanvullende diagnostiek; 4. Behandeling en beleid; 6. Afsluiten episode; 8. Voorlichting en advies;
Competenties	Medisch handelen; Communicatie; Professionaliteit; Aandachtsgebied diversiteit;
Leerplek	Leergesprek; Praktijkleren; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Relevantie

Het klinisch redeneren is een belangrijke medische basisvaardigheid voor de huisarts. Bij elk patiëntencontact wordt dit toegepast. Hierbij heb je als dokter regelmatig een gevoel van onzekerheid. Dit hoort bij het vak en is een onmisbaar signaal bij het klinisch redeneren. Onzekerheid maakt dat je dingen heroverweegt, je differentiële diagnose uitbreidt of bijstelt en andere vervolgstappen overweegt. Het behoedt je voor tunnelvisie.

Ook opleiders zijn regelmatig onzeker. Aios en opleiders gaan er echter verschillend mee om. Bij aios ontbreekt de ervaring en zij moeten dus leren met onzekerheid om te gaan. Zij zullen het ook vaak anders aanpakken dan de opleider. Aios kunnen door deze onzekerheid in de knel raken in hun consultvoering. Soms met verlammende gevolgen op het functioneren van de aios. Daarom deze bouwsteen.

Het kan zijn dat de opleider de aios niet begrijpt; immers haar denken loopt zo anders: ervaren opleiders redeneren via andere ‘patronen’ van herkenning (zie ook Bouwsteen Ziektescripts). Het is belangrijk om als opleider de onzekerheid van de aios stapsgewijs te exploreren.

Doel

Deze bouwsteen is een instrument om de hao en de huisartsdocent te helpen op onderzoek uit te gaan naar hetgeen dat spaak loopt in het klinisch redeneren bij zijn of haar (onervaren) aios. De bouwsteen geeft een uitgebreid overzicht waar het probleem in kan zitten, maar beoogt vooral een leidraad te zijn om binnen de context van de aangedragen casuïstiek van aios, snel bij het probleem te komen om haar beter te kunnen begrijpen en te begeleiden in het klinisch redeneren.

Gebruiksaanwijzing

Deze bouwsteen bestaat uit verschillende modules. Het feitelijke analyse-instrument bestaat uit de eerste drie modules. Ze zijn gericht op de toepassing in de praktijk en geschikt voor hao en huisarts-docent om het onderliggende probleem bij de aios te analyseren en daarmee de aios verder te begeleiden.

Via de bijlage (of link) zijn twee voorbeeld casussen te vinden van aios, die weergeven hoe de modules gebruikt kunnen worden.

De bespreking van het klinisch redeneren kan op verschillende momenten voorkomen, namelijk:

de aios vraagt hulp aan de hao bij een patiëntencontact
individueel leergesprek
(patiënten) bespreking in de opleidingspraktijk
(patiënten) bespreking op terugkomdag
expert bijeenkomst klinisch redeneren

Modules 4 t/m 6, bevatten praktische tools en opdrachten voor de hao en docenten om op het analyse-instrument in te gaan (deze moeten nog ingericht worden).

Onderwijsactiviteiten

Inhoud van de modules

Module 1: (eerste oriëntatie waar het hapert in het klinisch redeneren)

Diagnostiek van het haperende klinisch redeneren; waar zit het probleem? :

onzekerheid over medisch inhoudelijke kennis, ervaring en toepassen daarvan ?
omgaan met onzekerheid ( door interne en externe factoren bij het vak)?
combinatie van beiden ?

Module 2: (de medisch-technische en besliskundige onzekerheid)

Een opsomming van te onderzoeken aspecten in het consult waar onzekerheid optreedt bij voldoende medische kennis voor die situatie. Waarbij ándere factoren onzekerheid geven.

Module 3: (de reflectiekant van de onzekerheid)

Een opsomming van te onderzoeken aspecten in het consult , de fasen van het consult volgend, die medisch- technische en besliskundige onzekerheid geven.

Module 4: (deze moeten nog ingericht worden)

Onderwijs door Hao in de praktijk.

Module 5:

Onderwijs op de Terugkomdag

Module 6:

Onderwijs aan HAO’s (zie video)

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn korte episode zorg

De leerlijnen

Leerlijn korte episode zorg
Auteur	Prof. dr. Henk de Vries, emeritus hoogleraar huisartsgeneeskunde dr. Yeun Ying Wong huisarts Jolijn de Graaff, huisarts-docent
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	1. Consult filteren 2. Consult-basis 3. Aanvullende diagnostiek 4. Behandeling en beleid 6. Afsluiten episode 8. Voorlichting en advies
Competenties	Medisch handelen Communicatie Professionaliteit Aandachtsgebied diversiteit
Leerplek	Leergesprek Praktijkleren Onderwijsprogramma Zelfstudie