Om-en-om spreekuur

Om-en-om spreekuur voortaan vast onderdeel van de opleiding

Wat een aantal opleiders al lang met veel plezier en overtuiging doet blijkt volgens recent wetenschappelijk onderzoek (in onze eigen huisartsopleiding) een goede keuze. Tijdens een om-en-om spreekuur zien de aios en de opleider samen een aantal patiënten waarbij ze beurtelings de dokter of de observator zijn. Ze geven elkaar feedback, niet alleen op consultvoering maar vooral ook op technische vaardigheden zoals lichamelijk onderzoek. Door dit bijvoorbeeld wekelijks te doen wennen de aios en de opleider aan elkaar, en aan het geobserveerd worden en feedback geven en krijgen.

Aios zeggen dat ze wel even moeten wennen aan een om-en-om spreekuur maar dat het een goede manier is om zicht op hun blinde vlekken te krijgen. Daarbij leren ze veel van het observeren van de opleider, zeggen ze. Uit ander onderzoek is ook bekend dat aios het erg waarderen als de opleider ook wil leren, beter wil worden, en actief op zoek is naar feedback.
Opleiders zeggen dat ze door het om-en-om spreekuur op een natuurlijke manier veel zicht krijgen op het functioneren en leren van de aios. Dat ze de aios makkelijk allerlei huisartsvaardigheden kunnen leren. En dat ze zelf ook veel leren van de feedback die ze van hun aios krijgen.
Ondanks al deze positieve woorden vertellen de meeste aios en opleiders toch dat ze op dit moment geen geregeld om-en-om spreekuur doen. Het komt er door allerlei oorzaken niet van.
Dat is jammer want uit ons onderzoek blijkt ook dat basisartsvaardigheden zoals lichamelijk onderzoek (waaronder inwendig onderzoek) zonder om-en-om spreekuur niet of onvoldoende worden geobserveerd. En dit is van belang omdat we weten dat aios aan het begin van de opleiding een heel verschillend niveau van beheersing van deze vaardigheden hebben. Veel aios hebben tijdens hun geneeskundestudie niet alle co-schappen die relevant zijn voor de huisartsgeneeskunde gedaan. Bovendien is de mogelijkheid tot oefenen in veel co-schappen beperkt of is het lang geleden.

Op enkele huisartsopleidingen is het wekelijkse om-en-om spreekuur van een à anderhalf uur al langere tijd net zo ingeburgerd als het dagelijkse leergesprek. De resultaten van ons onderzoek onder aios en opleiders onderbouwen de motieven voor dit beleid. Met instemming van het opleidersteam en de HAOVU heeft het MT dan ook besloten om het om-en-om spreekuur tot vast onderdeel van de opleiding te maken, zowel in de eerste als de tweede huisartsstage. Op de dag van het om-en-om spreekuur zou het leergesprek hiermee geïntegreerd kunnen worden.

Zie voor het betreffende onderzoeksartikel en een beschrijving van het om-en-om spreekuur ook de bouwsteen Observatiespreekuur.